Nắng bao lâu dây bầu không héo, mưa một giờ bầu lại… lên mâm

Trong ký ức nhiều người hẳn thấm đẫm hình ảnh giàn bầu lủng lẳng trái lớn, trái nhỏ với vo ve tiếng ong bầu lượn lờ hút mật mỗi sớm mai, nơi góc vườn tinh khôi. Đặc biệt được hạnh ngộ trên bàn ăn, khi bầu tham gia làm nên món ngon, thì cái ấn tượng còn sâu đậm hơn nhiều…

Một giàn bầu hô lô sai trái ở Tân Triều, Đồng Nai.

Và phải công nhận, trái bầu nhà quê thật là “dễ tính”. Dù nấu suông hay kết hợp với cá, thịt vẫn cứ “dâng hiến” hết mình. Gặp tiết trời oi bức, đôi khi mình đâm chán cơm thèm cháo. Giá mà có nồi cháo bầu “độn” cá lóc đồng thì… “mát trời ông địa” biết chừng nào! Nước cháo ngọt lịm. Vừa thổi vừa húp, sao mà bắt bén dễ sợ. Mồ hôi tươm lấm tấm nơi trán, càng sảng khoái lạ.

Chưa kể, thịt cá lóc đồng chắc ngọt đến mê mẩn. Song, “tự xử” một “mình ên” sẽ kém ngon đôi ba phần.

Ngọt thơm cả nước lẫn cái!

Hoặc giả, bắt con lươn đồng cỡ 200g, vuốt sạch nhớt bằng nhúm tro củi với mớ lá chuối. Dùng dao bén, khứa nhẹ hai bên hông lươn. Rồi khoanh tròn nó vào lòng trái bầu hồ lô thanh xuân. Hấp cách thủy. Chấm kèm dĩa nước mắm sả ớt hay chén mắm ruốc nêm gia vị vừa miệng (tỏi, ớt, chanh) đều thơm ngon tới độ… “can không nổi”!

Khi bị đun sôi khoảng 20 phút, chất đạm trong thịt lươn liền “phóng” ra ngoài, giao hòa cùng nước ngọt tự nhiên của bầu. Và ngược lại, mình lươn cũng thẩm thấu ít nhiều chất ngọt thuần phác trong “lòng”… bầu.

Bởi vậy, món này cuốn hút cả nước lẫn cái.

Cả lươn lẫn bầu đều… không lối thoát!

Với các món canh, lẩu bình dân hay sang trọng, rau bầu vẫn sáng giá.

Sành điệu hơn, người ta còn dùng tược bầu (tỉa bớt đọt, để dây bầu mẹ nuôi trái tốt hoặc lúc cần bầu đâm nhiều chồi non) xào với tỏi, hoặc nhúng lẩu trâu, lẩu hải sản… đều hết sảy!

Cũng có thể, biến “cơm” bầu thành miếng ba rọi chay. Bằng cách, xắt khoanh cả thân trái bầu, nhúng nước muối, mang phơi thật khô. Lúc cần, mang nhúm bầu khô kia ngâm nước cỡ 15 phút, rồi vắt xả qua nước sạch vài bận. Xào chay hoặc kho sền sệt với ít cơm dừa cứng cại, tàu hũ (đậu hũ) xắt miếng vừa gắp. Thành phẩm, miếng bầu giòn sần sận với beo béo xen chút ngọt bùi (do hút chất béo từ dừa hoặc gia vị) khá giống mùi vị miếng thịt ba rọi heo mà lâu ớn ngán.

Món “lẩu cạn” ức trâu hầm sả, gừng thường không thể thiếu dĩa đọt bầu.

Vậy đó, bao ân tình với mớ bầu non tràn trề nhựa sống cạnh bờ ao hay góc ruộng, lẽ nào mình đành để gió cuốn bay sao ?!