Năm 2024 ghi nhận tốc độ tăng CO2 nhanh nhất trong lịch sử
Theo báo cáo ngày 17/1 của Cơ quan Khí tượng Vương quốc Anh, trong năm 2024, lượng CO2 trong khí quyển đã tăng với tốc độ nhanh nhất từ trước đến nay, vượt xa dự báo của chính cơ quan này.
Khói bốc lên từ đám cháy rừng tại Los Angeles, bang California, Mỹ ngày 11/1/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Đây là một dấu hiệu rõ rệt về sự gia tăng mạnh mẽ của khí thải gây hiệu ứng nhà kính, làm Trái Đất nóng lên. Nguyên nhân chính của sự gia tăng này là do việc đốt nhiên liệu hóa thạch, các vụ cháy rừng nghiêm trọng và sự suy giảm của các “kho lưu trữ” carbon tự nhiên như rừng nhiệt đới.
Các nhà khoa học cảnh báo nếu tình hình này tiếp tục, thế giới khó có thể duy trì nhiệt độ toàn cầu dưới mức 1,5 độ C – ngưỡng mà các quốc gia đã cam kết trong Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu năm 2015 để tránh những tác động nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu. Đài quan sát Mauna Loa ở Hawaii, nơi đã đo nồng độ CO2 trong khí quyển từ năm 1958, ghi nhận mức tăng 3,58 phần triệu (ppm) vào năm 2024, vượt xa dự báo ban đầu của Cơ quan Khí tượng Vương quốc Anh là 2,84 ppm.
Cơ quan này cho biết các phép đo từ vệ tinh cũng xác nhận một sự gia tăng toàn cầu mạnh mẽ do khí thải từ nhiên liệu hóa thạch kết hợp với sự suy yếu của các bể chứa carbon tự nhiên và các vụ cháy rừng cực đoan. Đây là một minh chứng rõ rệt cho sự thay đổi nhanh chóng của khí hậu.
Video đang HOT
Bên cạnh đó, Copernicus – cơ quan giám sát khí hậu của Liên minh châu Âu (EU) – cũng báo cáo rằng nhiệt độ trung bình toàn cầu trong hai năm 2023 và 2024 đã vượt quá mức 1,5 độ C, gần với giới hạn an toàn mà các quốc gia đã đặt ra trong Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu. Mặc dù đây chưa phải là vi phạm vĩnh viễn của ngưỡng này, nhưng điều này cho thấy Trái Đất đang tiến gần đến mức nguy hiểm.
Các dự báo cho năm 2025 cho thấy nhiệt độ có thể giảm nhẹ, nhưng vẫn sẽ nằm trong Top 3 năm nóng nhất kể từ năm 1850. Ông Richard Betts – chuyên gia của Cơ quan Khí tượng Vương quốc Anh – cho biết hiện tượng La Nina có thể giúp các khu rừng hấp thụ nhiều carbon hơn, tạm thời làm chậm tốc độ tăng CO2.
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng để ngừng biến đổi khí hậu, chúng ta cần phải dừng hoàn toàn việc gia tăng khí nhà kính trong khí quyển và sau đó bắt đầu giảm lượng khí thải này.
Lượng khí thải carbon toàn cầu dự kiến cao kỷ lục trong năm 2024
Năm 2024 chứng kiến một dấu mốc đáng lo ngại trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Theo Báo cáo Ngân sách Carbon toàn cầu mới nhất, lượng khí thải carbon dioxide toàn cầu, chủ yếu từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch, dự kiến lên mức cao kỷ lục.
Điều này đồng nghĩa với việc thế giới đang ngày càng xa rời mục tiêu hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp trong Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu.
Báo cáo được công bố tại Hội nghị lần thứ 29 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc (COP29) đang diễn ra tại Azerbaijan cho thấy tổng lượng khí thải CO2 toàn cầu trong năm nay sẽ vào khoảng 41,6 tỷ tấn, tăng từ 40,6 tỷ tấn vào năm ngoái. Trong đó, lượng khí phát thải từ các hoạt động đốt than đá, khai thác, tiêu thụ dầu mỏ và khí đốt chiếm đa phần. Báo cáo cho biết, tổng lượng khí thải từ những hoạt động trên trong năm 2024 chiếm 37,4 tỷ tấn, tăng 0,8% so với năm 2023. Phần khí thải còn lại là từ sử dụng đất đai, trong đó tính cả phá rừng và cháy rừng.
Tác giả chính của báo cáo, ông Pierre Friedlingstein, một nhà khoa học khí hậu tại Đại học Exeter - đơn vị dẫn đầu 80 tổ chức thực hiện báo cáo này, cảnh báo nếu không có hành động để cắt giảm lương khí phát thải ngay lập tức, nhiệt độ Trái Đất sẽ nhanh chóng tăng cao và thậm chí còn vượt mức tăng 1,5 độ C so với mục tiêu đề ra trong Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu.
Theo Thỏa thuận Paris năm 2015, các quốc gia đã nhất trí nỗ lực kiềm chế mức tăng nhiệt độ Trái Đất dưới mức 1,5 độ C để tránh những tác động tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu. Mục tiêu này yêu cầu cắt giảm phát thải mạnh mẽ hằng năm từ nay đến năm 2030 và sau đó.
Tuy nhiên, thực tế lượng khí thải nhiên liệu hóa thạch đã tăng lên trong thập kỷ qua. Lượng khí thải sử dụng đất đai đã giảm trong giai đoạn này cho đến năm nay, khi hạn hán nghiêm trọng ở Amazon gây ra cháy rừng đẩy lượng khí thải sử dụng đất đai hàng năm tăng 13,5% lên 4,2 tỷ tấn. Một số nhà khoa học cho rằng tiến độ chậm chạp như vậy cũng đồng nghĩa với việc mục tiêu 1,5 độ C không thể đạt được.
Các tác giả báo cáo cũng đề cập đến dữ liệu phát thải năm nay cho thấy bằng chứng về một số quốc gia đang nhanh chóng mở rộng năng lượng tái tạo và ô tô điện. Tuy nhiên, tiến độ rất không đồng đều với lượng khí thải của các quốc gia công nghiệp giàu có giảm và lượng khí thải của các nền kinh tế mới nổi vẫn đang tăng.
Trong ngày họp thứ hai tại COP29, căng thẳng giữa các quốc gia đã nổ ra về việc ai nên dẫn đầu quá trình chuyển đổi của thế giới khỏi nhiên liệu hóa thạch - nguồn sản sinh khoảng 80% năng lượng toàn cầu.
Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev, nước chủ nhà của COP29, chỉ trích các nước vẫn là những nguồn tiêu thụ và sản xuất nhiên liệu hóa thạch lớn. Lượng khí thải của Mỹ, nhà sản xuất và tiêu thụ dầu khí lớn nhất thế giới, dự kiến sẽ giảm 0,6% trong năm nay, trong khi lượng khí thải của Liên minh châu Âu dự kiến sẽ giảm 3,8%. Trong khi đó, lượng khí thải của Ấn Độ sẽ tăng 4,6% trong năm nay, do nhu cầu điện tăng vọt xuất phát từ nhu cầu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Lượng khí thải của Trung Quốc, hiện là nước phát thải lớn nhất thế giới và là nước tiêu thụ dầu lớn thứ hai, dự kiến sẽ tăng nhẹ 0,2%. Các tác giả báo cáo cho biết lượng khí thải từ việc sử dụng dầu mỏ của Trung Quốc có thể đã đạt đỉnh, khi ô tô điện tăng thị phần.
Lượng khí thải từ hàng không và hàng hải quốc tế cũng dự kiến sẽ tăng 7,8% trong năm nay, khi du lịch hàng không tiếp tục phục hồi sau đại dịch COVID-19.
Giới khoa học bất an vì sự tăng nhiệt bất thường Không chỉ các khí thải gây hiệu ứng nhà kính mà còn có nhiều yếu tố chưa xác định khác dường như cũng đang góp phần đẩy nhiệt độ toàn cầu tăng đột biến trong hai năm trở lại đây. Trẻ em làm mát bên đài phun nước trong ngày nắng nóng ở Rome, Italy, ngày 14/7/2024. Ảnh: THX/TTXVN Thực tế trên khiến...