NABE: Năm 2021, kinh tế Mỹ có thể tăng trưởng mạnh nhất trong gần bốn thập niên
Các nhà kinh tế doanh nghiệp Mỹ đang lạc quan hơn nhiều về triển vọng của nền kinh tế Mỹ trong năm 2021, với đa số dự đoán rằng việc đẩy mạnh các chương trình tiêm chủng tăng, số việc làm tăng mạnh hơn và viện trợ chính phủ nhiều hơn nữa sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Mỹ đạt tốc độ nhanh nhất trong gần bốn thập niên qua.
Container hàng hóa được xếp tại cảng Los Angeles, Mỹ. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Một cuộc khảo sát được công bố ngày 24/5 do Hiệp hội Kinh tế Kinh doanh Quốc gia Mỹ (NABE) cho thấy, các nhà kinh tế đang kỳ vọng nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ tăng trưởng 6,5% trong năm nay. Đó sẽ là mức tăng mạnh nhất kể từ năm 1984, khi quốc gia này cũng vực dậy từ một cuộc suy thoái sâu.
Báo cáo của NABE, dựa trên phản hồi của 49 nhà dự báo vào đầu tháng Năm này, đã phác họa một bức tranh kinh tế Mỹ tươi sáng hơn nhiều so với cuộc khảo sát trước đó, được công bố vào tháng 3/2021, khi các nhà kinh tế đã dự đoán mức tăng trưởng kinh tế Mỹ chỉ đạt 4,8% trong năm nay.
Nền kinh tế Mỹ đã và đang cho thấy sức mạnh và khả năng phục hồi đáng kinh ngạc từ cuộc suy thoái trầm trọng do đại dịch COVID-19, được coi là cuộc suy thoái tồi tệ nhất kể từ Đại suy thoái những năm 1930.
Các gói cứu trợ quy mô lớn của chính phủ là nhân tố chính trong việc thúc đẩy đà phục hồi kinh tế Mỹ. Năm ngoái, Quốc hội Mỹ đã thông qua các biện pháp hỗ trợ trị giá 4.000 tỷ USD sau khi nền kinh tế chính thức rơi vào suy thoái, khiến hàng chục triệu việc làm bị mất. Vào tháng 3/2021, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã thông qua gói cứu trợ bổ sung trị giá 1.900 tỷ USD, bao gồm khoản hỗ trợ tiền mặt trị giá 1.400 USD cho hầu hết người dân Mỹ.
Giữa bối cảnh số ca mắc COVID-19 đang giảm dần, người tiêu dùng tăng chi tiêu, nhiều doanh nghiệp mở cửa trở lại và hoạt động tuyển dụng lao động cũng sôi động hơn, các nhà kinh tế đã nâng dự báo của họ về tăng trưởng kinh tế Mỹ. NABE kỳ vọng nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ tăng trưởng 8,5% trong quý II/2021, tăng mạnh so với mức dự báo 5,2% đưa ra vào tháng Ba.
Tuy nhiên, khi nền kinh tế phục hồi mạnh mẽ, lo ngại về áp lực lạm phát ngày càng gia tăng. Tháng trước, chỉ số giá tiêu dùng của Mỹ đã tăng mạnh nhất trong một thập niên. Những người tham gia khảo sát của NABE dự đoán lạm phát của Mỹ là 2,8% trong năm nay và 2,3% trong năm tới. Năm ngoái, lạm phát của Mỹ chỉ lên tới 1,2%.
Nhưng Holly Wade, Chủ tịch ủy ban khảo sát của NABE, lưu ý rằng các chuyên giá dự báo tin rằng bất kỳ sự gia tăng lạm phát nào sẽ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Dự kiến, tỷ lệ lạm phát sẽ giảm bớt trong nửa cuối năm 2021.
Hơn 1/3 thành viên ủy ban khảo sát trên (khoảng 35%) cho rằng các biến thể virus kháng vaccine là rủi ro lớn nhất đối với dự báo kinh tế mới cập nhật của họ. Xếp sau đó là những lo ngại về sự suy giảm số lượng người sẵn sàng tiêm chủng và sự biến động của thị trường chứng khoán.
Mặc dù số lượng việc làm mới tạo ra trong nền kinh tế Mỹ vào tháng trước đã giảm xuống còn 266.000 việc làm, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng, nhưng ủy ban khảo sát của NABE vẫn lạc quan về khả năng tăng trưởng việc làm mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới. Nhiều nhà kinh tế cho rằng, sự sụt giảm số lượng việc làm mới của tháng Tư phần lớn là do sự thiếu hụt người xin việc trong một số ngành nghề nhất định.
Video đang HOT
Vì sao lạm phát khiến hàng loạt thị trường trên thế giới lao dốc?
Đà phục hồi kinh tế toàn cầu và chính sách kích thích tài khóa ứng phó đại dịch nguy cơ khiến lạm phát tăng mạnh.
Tình trạng thiếu cung trầm trọng ở Mỹ. Ảnh: The Economist.
Vì sao lạm phát khiến hàng loạt thị trường trên thế giới lao dốc?
Theo Nikkei Asian Review, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 4 tại Mỹ lên cao nhất hơn trong 1 thập niên. Không lâu sau, Trung Quốc ra số liệu cho thấy chỉ số giá sản xuất (PPI) tháng 4 tăng mạnh hơn dự báo.
Dự báo của thị trường về lạm phát tương lai cũng tăng. Lạm phát hoàn vốn 5 năm - phản ánh kỳ vọng lãi suất tại Mỹ trong 5 năm tới chạm mức 2,79%, mức cao nhất kể từ năm 2005. Lạm phát hoàn vốn 10 năm tăng lên 2,56%, cao nhất kể từ năm 2013.
Chỉ số giá lương thực toàn cầu do Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc công bố đã tăng trong 10 tháng liên tiếp, đạt mức kỷ lục vào tháng 3. Ảnh: AP.
Khi nền kinh tế phục hồi sau đại dịch, lạm phát tăng là điều có thể lường trước. Tuy nhiên, xu hướng này là tạm thời hay mang tính cấu trúc vẫn còn là điều gây nhiều tranh cãi.
Lo ngại lạm phát gia tăng
Các chỉ số trên thế giới đều cho thấy giá cả tăng mạnh. Tại Mỹ, CPI tháng 4 tăng 4,2% so với cùng kỳ năm ngoái, vượt xa dự đoán từ các chuyên gia kinh tế.
Giá hàng hóa đang có xu hướng tăng trong bối cảnh kinh tế thế giới phục hồi. Ảnh: Nikkei Asian Review.
Tiếp đó, PPI tháng 4 của Trung Quốc tăng 4,4% so với cùng kỳ năm ngoái, cao nhất kể từ năm 2017. Các nhà phân tích hầu hết đều đồng ý rằng giá sản xuất sẽ tiếp tục tăng trong quý II/2021. Sau khi phải tự chịu đựng việc chi phí sản xuất tăng suốt nhiều tháng, giờ đây các nhà sản xuất sẽ chuyển gánh nặng sang người tiêu dùng.
Nhà phân tích Xu Wei tại Trung tâm Nghiên cứu Phát triển của Hội đồng Nhà nước Trung Quốc cho biết: "Liệu sự tăng giá của nhà sản xuất có lan sang phía người tiêu dùng hay không chủ yếu phụ thuộc vào mức độ và thời gian của sự gia tăng PPI".
Giá nguyên liệu thô đang tăng với tốc độ nhanh, cùng với tình trạng thiếu chất bán dẫn trong một số ngành và cả tình trạng tắc nghẽn kênh đào Suez hồi giữa tháng 3 cũng là những nguyên nhân khiến áp lực tăng giá càng lớn.
Một lý do nữa là tình trạng thiếu lao động. Theo báo cáo việc làm của Bộ Lao động Mỹ, chỉ có 266.000 việc làm mới được tạo ra vào tháng 4, thấp hơn nhiều so với ước tính khoảng 1 triệu việc làm mới.
"Chúng tôi dự báo lạm phát lõi sẽ tăng dần dần và vượt 2% một cách chắc chắn vào năm 2023", chuyên gia kinh tế Lewis Alexander tại Nomura. Lạm phát trên 2% thường được coi là một tỉ lệ tương đối cao.
Ảnh hưởng thị trường tài chính
Trong năm qua, một trong những yếu tố chính thúc đẩy thị trường là tiền "rất rẻ". Các chính sách kích thích kinh tế kéo lãi suất xuống thấp kỷ lục, khiến thanh khoản tràn ngập thị trường.
Lãi suất thấp khiến việc đầu tư chứng khoán trở nên hấp dẫn hơn. Nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận sẽ rót vốn vào các cổ phiếu tăng trưởng trong lĩnh vực công nghệ, y tế và năng lượng bền vững, với hy vọng hưởng lợi từ doanh thu tiềm năng trong dài hạn.
Lãi suất thấp còn thúc đẩy giá trái phiếu. Giá và lợi suất trái phiếu diễn biến trái chiều nhau. Giờ đây, nhà đầu tư đang lo lắng lạm phát tăng sẽ thúc đẩy các nhà lập chính sách tăng lãi suất để ngăn nền kinh tế tăng trưởng quá nóng.
Diễn biến lạm phát hoàn vốn 10 năm tại Mỹ qua các năm. Ảnh: Refinitiv.
Những khoản đầu tư nào hưởng lợi
Nhà đầu tư đang rút khỏi cổ phiếu tăng trưởng và giảm thời gian nắm giữ trái phiếu, đồng thời chuyển sang nhóm cổ phiếu giá trị hưởng lợi khi kinh tế phục hồi. Điều này dẫn đến việc dòng tiền trở lại những lĩnh vực mà đại dịch tàn phá nặng như dịch vụ tài chính, sản xuất và du lịch.
Trong năm nay, chỉ số MSCI International World Banks đã tăng 26%, còn S&P 500 công nghiệp tăng 17%.
Lạm phát cao ở Mỹ có thể khiến Cục Dự trữ Liên bang thực hiện nới lỏng định lượng (QE) và tăng lãi suất, khiến thanh khoản chung trên thị trường giảm. Khi đó, cổ phiếu giá trị sẽ hưởng lợi còn USD thì ngược lại.
Trong khi đó, theo nghiên cứu từ BNP Paribas, lĩnh vực năng lượng Trung Quốc, công nghệ Hàn Quốc, vật liệu, tiêu dùng Đài Loan và tài chính Ấn Độ thường vượt trội trong các giai đoạn lạm phát tại châu Á.
Ở chiều ngược lại là hàng hóa và những lĩnh vực có đòn bẩy quá cao như vàng. Kim loại quý này được coi là công cụ truyền thống để phòng hộ lạm phát. Giá vàng đã tăng từ dưới 1.700 USD/ounce hồi tháng 3 lên trên 1.800 USD/ounce nhưng vẫn cách xa đỉnh lịch sử hơn 2.000 USD/ounce hồi tháng 8.2020.
Sau khi số liệu CPI tháng 4 được công bố, Hội đồng Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng nói CPI tăng là "sự bình thường hóa" giá khi Mỹ bắt đầu trỗi dậy sau đại dịch.
Với thông tin việc làm tháng 4, các nhà đầu tư cho rằng FED có thể tăng lãi suất sớm nhất vào tháng 12.2022. Trước đó, họ còn dự báo FED bắt đầu phát tín hiệu giảm quy mô mua tài sản hàng tháng từ tháng 6.2021.
Trung Quốc hưởng lợi gì từ chính sách kích thích kinh tế của Mỹ? Các chuyên gia cho rằng, nhưng biện pháp kích thích kinh tế của Tổng thống Joe Biden, vôn có xu hướng trực tiếp thúc đẩy tiêu dùng, có thể có lợi cho xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ. Trung Quốc khó có thể bị ảnh hưởng bởi các chính sách kích thích kinh tế mới của Mỹ. (Nguồn: Getty) Xuất khẩu Trung...