Mỹ và Qatar ngăn Iran tiếp cận quỹ hỗ trợ nhân đạo trị giá 6 tỷ USD
Ngày 12/10, tờ Washington Post và New York Times dẫn các nguồn thạo tin cho biết giới chức Mỹ và Qatar đã nhất trí ngăn Iran sử dụng quỹ hỗ trợ nhân đạo trị giá 6 tỷ USD.
Đồng USD. Ảnh minh họa: THX/TTXVN
Theo nguồn tin, Thứ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Wally Adeyemo đã thông báo cho các nghị sĩ đảng Dân chủ tại Hạ viện về quyết định trên ngày 12/10.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, đang ở thăm Israel, chưa xác nhận liệu Washington có lại phong tỏa số tiền này hay không.
Số tiền trị giá 6 tỷ USD bị phong tỏa của Iran đã được chuyển đến các tài khoản ngân hàng tại Doha. Số tiền này đã được gỡ bỏ phong tỏa trong một thỏa thuận trao đổi tù nhân Mỹ – Iran được công bố vào tháng 8 vừa qua. Theo thỏa thuận, phía Iran thả 5 công dân Mỹ mà họ đã bắt giữ. Đổi lại, Washington đồng ý giải phóng 6 tỷ USD tiền bán dầu mỏ của Iran đang bị phong tỏa tại Hàn Quốc theo lệnh trừng phạt của Mỹ. Số tiền sẽ được Qatar làm trung gian giám sát và Tehran chỉ được chi dùng cho các mục đích nhân đạo như mua sắm thực phẩm, thuốc men. Ngoài ra, theo thỏa thuận, phía Mỹ cũng sẽ thả 5 công dân Iran mà nước này đang giam giữ.
Vấn đề phong tỏa quỹ nói trên nóng trở lại sau khi xung đột giữa Israel và lực lượng Hamas leo thang từ ngày 7/10 vừa qua. Chính quyền Mỹ cáo buộc Iran hỗ trợ phong trào Hamas dù chưa có bằng chứng cho thấy Iran có liên quan trực tiếp đến các cuộc tấn công của Hamas nhằm vào Israel. Tại cuộc họp báo hằng ngày tại Nhà Trắng cùng ngày 12/10, người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby tuyên bố thông tin tình báo cập nhật của nước này cho thấy Iran không liên quan đến xung đột đang diễn ra giữa Israel và Palestine.
Giá dầu tăng vọt giữa xung đột Israel-Hamas
Sau khi xung đột Israel-Hamas bùng phát, giá dầu lập tức tăng vọt, trong khi giới đầu tư được dự báo sẽ tìm nơi trú ẩn trong các tài sản an toàn như trái phiếu Mỹ, vàng.
Theo trang AFP ngày 9.10, giá dầu đã tăng hơn 4% sau khi lực lượng Hamas mở cuộc tấn công trên nhiều mặt trận nhắm vào Israel.
Giá dầu WTI tăng 4,5% lên mức 88,39 USD/thùng trong khi dầu Brent (thước đo của toàn cầu) tăng 4,7% lên mức 86,65 USD/thùng.
Một tòa nhà nổ tung sau đòn tấn công của Israel vào thành phố Gaza ngày 7.10. Ảnh REUTERS
Các nhà giao dịch đang tập trung vào Iran bởi đây bị cho là nước hậu thuẫn Hamas. Tờ The Wall Street Journal đưa tin rằng các quan chức Iran đã giúp Hamas lên kế hoạch tấn công, dù đại diện Iran nói họ ủng hộ hành động của Hamas nhưng không có vai trò chỉ đạo gì.
Nếu sự liên quan của Iran được xác nhận, điều đó có thể khiến Mỹ tăng cường cấm vận lên xuất khẩu dầu thô của Iran, vốn đã quay về mức trước năm 2018 (thời điểm Mỹ chưa khôi phục cấm vận Iran) trong những tháng gần đây.
Một số nhà phân tích cho hay Iran sản xuất hơn 3 triệu thùng dầu thô mỗi ngày và xuất khẩu hơn 2 triệu thùng mỗi ngày, mức cao nhất từ khi chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran vào năm 2018 và khôi phục cấm vận. Doanh số bán dầu của Iran vào năm 2020 giảm còn khoảng 400.000 thùng/ngày.
The Wall Street Journal dẫn nhận định của nhà phân tích Vivek Dhar thuộc Ngân hàng Commonwealth (Úc) cho hay khoảng 0,5-1% tổng nguồn cung dầu toàn cầu gặp nguy cơ nếu Mỹ tăng cường cấm vận Iran. Với việc thị trường dầu đang trong cảnh nguồn cung bị siết chặt trong quý 4, việc giảm xuất khẩu dầu của Iran ngay lập tức có thể đẩy giá dầu Brent giao sau lên hơn 100 USD/thùng trong ngắn hạn.
Mỹ điều nhóm tác chiến tàu sân bay tới gần Israel; Hội đồng Bảo an họp khẩn
Tài sản trú ẩn an toàn
Xung đột tại Israel được dự báo sẽ thúc đẩy giới đầu tư tìm đến các tài sản an toàn như vàng, USD, đồng yen Nhật. Nhu cầu trái phiếu chính phủ Mỹ cũng có khả năng tăng lên sau đợt bán ra ào ạt gần đây, Reuters dẫn lời các nhà phân tích cho hay.
Trưởng kinh tế gia thị trường Peter Cardillo của hãng tư vấn đầu tư Spartan Capital Securities nói: "Đây là ví dụ điển hình vì sao mọi người cần vàng trong danh mục của họ. Đây là tài sản phòng hộ hoàn hảo trước bất ổn quốc tế. Bất cứ khi nào có bất ổn quốc tế, đồng đô la cũng mạnh lên".
Theo trang FXStreet, giá vàng đang tăng lên nhờ cú bật dậy hôm 6.10 và đang ở mức 1.850 USD/ounce vào đầu ngày 9.10. Giá vàng đang tăng lên do nỗi lo ngại về việc xung đột địa chính trị có thể khiến giá dầu tăng, đe dọa đến triển vọng kinh tế và lạm phát toàn cầu. Tuy nhiên, triển vọng tăng thêm của giá vàng có vẻ khó khi đồng USD cũng đang mạnh lên.
Các nhà đầu tư đang chờ đợi những diễn biến tiếp theo tại Trung Đông, chuyển động giá dầu và dữ liệu lạm phát sắp công bố của Mỹ để quyết định bước giao dịch mới đối với vàng.
Triển vọng nào từ cuộc trao đổi tù nhân Mỹ - Iran? Một cuộc trao đổi tù nhân lớn nhất trong những năm gần đây giữa Mỹ và Iran vừa diễn ra vào ngày 18/9 gây chú ý mạnh trong giới ngoại giao toàn cầu bởi đây không chỉ là động thái trao đổi thông thường mà còn mở ra triển vọng ngoại giao mới giữa Mỹ và các đồng minh phương Tây với Iran...