Mỹ và phương Tây quan ngại bước tiến hạt nhân của Iran
Ngày 22/11, Nhà Trắng đã bày tỏ quan ngại trước những tiến bộ mà Iran đang đạt được trong chương trình hạt nhân và tiềm lực tên lửa đạn đạo của nước Cộng hòa Hồi giáo, sau khi Tehran tuyên bố bắt đầu làm giàu urani lên mức 60% tại cơ sở hạt nhân thứ hai.
Tên lửa mang vệ tinh Qaem-100 được phóng thử nghiệm tại Iran ngày 5/11/2022. Ảnh: IRNA/TTXVN
Phát biểu tại họp báo, Điều phối viên liên lạc chiến lược thuộc Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ, John Kirby, tái khẳng định quan điểm của Washington trong việc ngăn chặn Iran đạt được năng lực vũ khí hạt nhân.
Trước đó, hãng thông tấn ISNA của Iran đưa tin nước này đã bắt đầu sản xuất urani được làm giàu tới 60% lần đầu tiên tại nhà máy Fordow – một diễn biến sau đó được người đứng đầu Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran (AEOI) Mohammad Eslami xác nhận.
Video đang HOT
Nhà máy Fordow nằm cách thủ đô Tehran khoảng 190 km về phía Nam, được đặt sâu dưới lòng đất nhằm bảo vệ trước những cuộc tấn công từ trên không hoặc tên lửa của đối phương. Hồi tháng 4, Iran tuyên bố cơ sở cũ của nước này tại Natanz, phía Đông Nam Fordow, đã tăng cường làm giàu urani lên mức 60%.
Để chế tạo bom nguyên tử đòi hỏi urani phải được làm giàu tới mức 90%, vì vậy 60% là một bước quan trọng tiến tới mục tiêu làm giàu urani ở cấp độ vũ khí.
Anh, Pháp và Đức cùng ngày ra cũng tuyên bố chung bày tỏ quan ngại về chương trình hạt nhân của Iran. Tuyên bố khẳng định các nước này sẽ tiếp tục tiến hành tham vấn, bên cạnh các đối tác quốc tế, để đưa ra phương án hiệu quả nhất nhằm phản ứng với động thái mới nhất của Iran.
Iran bác bỏ kết luận trong báo cáo hạt nhân của IAEA
Ngày 8/9, người phát ngôn của Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran (AEOI) Behrouz Kamalvandi tuyên bố nước này bác bỏ báo cáo do Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) công bố trước đó một ngày, trong đó IAEA kết luận không thể chứng nhận chương trình hạt nhân của Iran là "hoàn toàn vì mục đích hòa bình".
Cơ sở hạt nhân Natanz ở Iran. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong tuyên bố, ông Kamalvandi cho rằng báo cáo của IAEA một lần nữa cho thấy những mục đích chính trị về các vấn đề "thiếu căn cứ" từ quá khứ. Quan chức này nhấn mạnh Tehran sẽ đưa ra câu trả lời có cơ sở đối với kết luận trong báo cáo trên tại cuộc họp sắp tới của ban lãnh đạo IAEA, dự kiến diễn ra tại Vienna (Áo) từ ngày 12 - 16/9 tới.
Theo báo cáo do Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) công bố ngày 7/9, Iran đã tiếp tục làm giàu urani trên ngưỡng giới hạn mà thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015 đề ra, với lượng urani tích trữ cao gấp 19 lần so với mức giới hạn trong thỏa thuận. IAEA cũng kết luận rằng tính đến ngày 21/8, lượng urani mà Iran tích trữ ước tính vào khoảng 3.940 kg, tăng 131,6 kg so với báo cáo của quý trước. Trong giai đoạn này, lượng urani làm giàu tới 60% đã tăng thêm 12,5kg lên 55,6 kg.
IAEA cũng nhấn mạnh cơ quan này không thể đảm bảo "bản chất hòa bình" của chương trình hạt nhân Iran, khi không có bất kỳ "tiến bộ nào" trong việc giải quyết các vấn đề còn tồn đọng liên quan vật liệu hạt nhân tại những địa điểm chưa được công bố.
Cũng trong báo cáo trên, IAEA đề cập đến quyết định của Iran hồi tháng 6 về việc ngắt kết nối 27 camera cho phép các thanh sát viên của cơ quan này giám sát các hoạt động hạt nhân của nước này. IAEA cho rằng động thái trên cản trở IAEA trong việc xác nhận "bản chất hòa bình" của chương trình hạt nhân Iran.
Từ trước tới nay, chính quyền Tehran luôn khẳng định chính sách chiến lược là tìm cách sử dụng công nghệ hạt nhân vì các mục đích hòa bình.
Thỏa thuận hạt nhân Iran, hay còn gọi là Kế hoạch Hành động chung Toàn diện (JCPOA), được ký giữa Iran và các nước trên vào tháng 7/2015, theo đó, Tehran hạn chế hoạt động hạt nhân để đổi lấy việc nới lỏng các biện pháp trừng phạt. Tuy nhiên, Mỹ đã rút khỏi thỏa thuận năm 2018 và tái áp đặt trừng phạt kinh tế, khiến Iran cũng giảm các cam kết của nước này trong thỏa thuận.
Vòng đàm phán mới nhất nhằm khôi phục JCPOA diễn ra tại Vienna (Áo) từ đầu tháng 8, sau 5 tháng đình trệ. Hôm 8/8, Liên minh châu Âu (EU) đã đề xuất "văn bản cuối cùng" của dự thảo quyết định về việc khôi phục JCPOA. Mới đây, Iran và Mỹ đã trao đổi gián tiếp về quan điểm và phản hồi của mỗi bên đối với đề xuất do EU đưa ra.
Pháp nhận định vẫn có khả năng khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày 23/7 đã khẳng định với người đồng cấp Iran Ebrahim Raisi rằng việc hồi sinh thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015 là "vẫn có khả năng" nhưng cần diễn ra "sớm nhất có thể". Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu tại Hội nghị Đại dương LHQ ở Lisbon, Bồ Đào Nha ngày 30/6/2022. Ảnh: AFP/TTXVN...