Mỹ sẽ siết thêm quy định xin tị nạn

Chính quyền Trump đang đề xuất bộ quy định mới khiến người di cư gặp khó khăn hơn nữa khi xin tị nạn tại Mỹ.

Dự thảo quy định dài 161 trang do Bộ Tư pháp và Bộ An ninh Nội địa công bố hôm 10/6 liệt kê một loạt các thay đổi sẽ đặt ra thách thức lớn hơn đối với những người muốn xin tị nạn tại Mỹ. Quy định mới dự kiến được ban hành ngày 15/6.

Trong suốt nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump, chính quyền đã đóng cửa hoặc gia tăng rào cản đối với những người muốn tìm cách tị nạn ở Mỹ. Quy định mới nhất được đề xuất, vẫn cần trải qua giai đoạn thảo luận công khai và sẽ không có hiệu lực lập tức, cũng không ngoại lệ.

Aaron Reichlin-Melnick, cố vấn chính sách tại Hội đồng Di trú Mỹ, chỉ trích đề xuất này, nói rằng “mục tiêu của quy định tị nạn này khác xa với việc định hình lại hệ thống để cải thiện và làm cho việc xin tị nạn không thể giành chiến thắng”.

Theo một thay đổi được đề xuất, yêu cầu tị nạn của một cá nhân có thể phải đối mặt với sự giám sát kỹ lưỡng hơn nếu người đó đi qua ít nhất một quốc gia khi đang trên đường đến Mỹ nhưng không xin tị nạn ở đó. Chính quyền Trump áp dụng quy tắc tương tự đối với người từ Mỹ Latinh di cư qua Mexico, nhưng quy định mới nhất mở rộng phạm vi những người có thể rơi vào hạn chế đó. Chỉ có một số trường hợp ngoại lệ, như nạn nhân của nạn buôn người.

Một người Mexico gục đầu trong lúc chờ đợi xin tị nạn cùng gia đình trên cây cầu quốc tế nối Mexico với Mỹ tháng 12/2019. Ảnh: AFP.

“Các bộ tin rằng việc không xin tị nạn hoặc bảo hộ tị nạn ở ít nhất một quốc gia mà người nước ngoài đi qua khi đến Mỹ có thể phản ánh khả năng người đó lạm dụng hệ thống tị nạn như một cơ chế để vào và ở lại ở Mỹ thay vì tìm kiếm sự bảo hộ khẩn cấp một cách hợp pháp”, dự thảo quy định nêu rõ.

Quy định được đề xuất cũng nói rằng sống bất hợp pháp tại Mỹ hơn một năm trước khi nộp đơn xin tị nạn sẽ được coi là “yếu tố bất lợi quan trọng”, bất chấp các trường hợp ngoại lệ đang tồn tại. Tương tự như vậy, việc không nộp thuế hoặc bị kết án hình sự, ngay cả khi bản án bị đảo ngược, hủy bỏ hoặc xóa, có thể chống lại yêu cầu tị nạn của một cá nhân.

Sarah Pierce, một nhà phân tích chính sách cho Chương trình Chính sách Nhập cư Mỹ tại Viện Chính sách Di cư, cho biết quy tắc này cuối cùng sẽ tăng tốc và hợp lý hóa việc xem xét tị nạn, nhưng cũng sẽ “hạn chế hơn nữa số lượng cá nhân đủ điều kiện xin tị nạn, cũng như các lợi ích tương tự”.

“Rất nhiều trong số các điều khoản này đã được chính quyền thực hiện trong nhiều năm,” Pierce nói thêm. “Thay vì ban hành chúng như những quy định riêng biệt, chính quyền đã gộp lại rất nhiều điều khoản khác nhau trong quy tắc này”.

Dự thảo đề xuất xác định lại “tư cách thành viên trong một nhóm xã hội cụ thể”, một trong những phạm trù mà mọi người có thể gặp phải khi xin tị nạn. Quy định này sẽ loại trừ một lượng lớn người.

Bộ An ninh Nội địa và Bộ Tư pháp chưa bình luận về thông tin trên.

Các thay đổi được đề xuất là một nỗ lực khác của chính quyền Trump nhằm sửa đổi hệ thống nhập cư Mỹ. Trong một sự kiện của Tổ chức Di sản hôm 9/6, quyền Bộ trưởng An ninh Nội địa Ken Cuccinelli cho biết sẽ có nhiều thay đổi trong hệ thống tị nạn, nhưng không cung cấp thông tin chi tiết.

Chính quyền đã yêu cầu người xin tị nạn phải chờ ở Mexico để làm thủ tục nhập cư của họ tại Mỹ, cũng như gửi người di cư đến các quốc gia Tam giác phía Bắc, gồm Guatemala, Honduras, và El Salvador, để xin tị nạn ở đó.

Trong vài tháng qua, hệ thống nhập cư có nhiều thay đổi do đại dịch Covid-19, như các buổi phỏng vấn nhập cư bị hoãn, việc tiếp nhận người tị nạn bị đình chỉ và người di cư, bao gồm trẻ em, phần lớn bị cấm vào Mỹ. Tuy nhiên, quy tắc mới được đề xuất không đề cập đến Covid-19.