Mỹ rút khỏi Syria, Trung Quốc khốn đốn
Trung Quốc đang theo dõi chặt chẽ xem các thay đổi ở Trung Đông sẽ ảnh hưởng ra sao tới lợi ích của mình tại Syria.
Giới phân tích cho rằng quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump rút lực lượng Mỹ khỏi Syria sẽ gây bất ổn cho các kế hoạch đầu tư vào công cuộc tái thiết Syria của Trung Quốc (TQ). Ngoài ra, quyết định này cho thấy một sự thay đổi của Washington nhằm tập trung chiến lược mạnh hơn tại khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương.
Doanh nghiệp Trung Quốc gặp khó
Theo tờ Bưu Điện Hoa Nam Buổi Sáng (SCMP), giới chuyên gia nhận định hiện chưa rõ khi nào Mỹ hoàn tất việc rút quân, song quyết định này nhiều khả năng sẽ kéo dài tình trạng bất ổn ở Syria và làm trì trệ công cuộc tái thiết Syria.
“ Tổng thống Trump đang tái khởi động cuộc chơi và tất cả các bên ở đó (Syria) sẽ phải đi những nước cờ riêng của mình. TQ đang theo dõi chặt chẽ xem các thay đổi ở Trung Đông sẽ ảnh hưởng ra sao tới lợi ích của mình tại Syria” – Wu Xinbo, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Mỹ tại ĐH Phúc Đán (TQ).
TQ từ khi xung đột ở Syria nổ ra đã tránh liên quan nhưng quan tâm tới việc thúc đẩy sự hiện diện kinh tế ở quốc gia Trung Đông này theo khuôn khổ sáng kiến “Vành đai và con đường”, theo Wang Jian – một chuyên gia Trung Đông tại Học viện Khoa học xã hội TQ.
Ông nhận định: “Các công ty TQ và các dự án đầu tư giờ đây không thể vội vàng”. Ông Wang thêm rằng an ninh có thể là một trở ngại lớn cho các công ty TQ sau khi Mỹ rút đi.
“Nếu tình hình an ninh xấu đi, điều đó sẽ ảnh hưởng tới ý định hợp tác kinh tế của TQ trong khu vực. Các rủi ro an ninh có thể lan sang các quốc gia khác như Thổ Nhĩ Kỳ, Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) – nơi TQ có lợi ích kinh tế sâu rộng” – ông Wang nói.
Các công ty TQ từng đầu tư và làm ăn với Syria trước khi nội chiến nổ ra vào năm 2011. Nhưng kể từ đó hầu hết các công ty TQ đã rút đi hoặc ngừng hoạt động tại đây. Khi tình hình ổn định, các công ty TQ sẽ trở lại và Bắc Kinh muốn tham gia công cuộc tái thiết. Theo đánh giá của các nhà phân tích, sáng kiến “Vành đai và con đường” tập trung vào thương mại, xây dựng cơ sở hạ tầng và cả hai điều này sẽ là cực kỳ cần thiết khi Syria bắt đầu công cuộc tái thiết.
Trung Quốc cử một phái đoàn gồm 200 công ty tới Hội chợ quốc tế Damascus lần 60 hồi tháng 9. Ảnh: AP
Video đang HOT
Giới quan sát cho rằng các công ty TQ nhiều khả năng sẽ trở lại Syria sau chiến tranh như họ đã làm ở Iraq. Trả lời phỏng vấn hãng thông tấn Tân Hoa xã mới đây, Wafiqa Hosni, Bộ trưởng Các vấn đề đầu tư của Syria, cho hay chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad coi TQ là “một quốc gia thân thiện”.
TQ đã có các bước đi nhằm thiết lập vị thế bước đầu tại thị trường Syria. Năm 2017, Bắc Kinh đã tổ chức Hội chợ các dự án tái thiết Syria đầu tiên tại Bắc Kinh, đưa ra kế hoạch chi 2 tỉ USD nhằm xây dựng một khu công nghiệp ở Syria có thể phục vụ tới 150 công ty.
Vào tháng 9, TQ đã cử một phái đoàn gồm 200 công ty tới Hội chợ quốc tế Damascus lần thứ 60 – hội chợ lâu đời nhất tại các quốc gia Ả Rập. Hầu hết các doanh nghiệp TQ muốn tìm kiếm cơ hội bước chân vào Syria và xây dựng mối quan hệ làm ăn trong quá trình tái thiết của nước này.
2,4 tỉ USD là kim ngạch thương mại song phương giữa TQ và Syria trước khi nội chiến nổ ra năm 2011.
Gây sức ép cho Trung Quốc ở Ấn Độ-Thái Bình Dương?
John Leen, GS tại ĐH Sydney (Úc), cho hay quyết định rút khỏi Syria của Mỹ cũng có thể là dấu hiệu cho thấy Washington đang xem xét lại các chính sách Ấn Độ-Thái Bình Dương của nước này.
“Điều đó cho thấy Mỹ thay đổi suy nghĩ trong chiến lược rằng Trung Đông đang trở nên ít quan trọng hơn với Mỹ và sự chú ý đang đổ dồn về Ấn Độ-Thái Bình Dương” – ông Lee nói với SCMP.
“Mỹ xem TQ là thách thức cơ bản và lâu dài. Điều này đã được thể hiện trong chiến lược an ninh quốc gia, chiến lược quốc phòng quốc gia và bài phát biểu của Phó Tổng thống Mike Pence” – ông Lee nói thêm.
Bộ chỉ huy Thái Bình Dương của quân đội Mỹ đã được đổi tên thành Bộ chỉ huy Ấn Độ-Thái Bình Dương; có kế hoạch nâng cấp các hệ thống thiết bị và vũ khí, tăng cường các cuộc tập trận với các đồng minh khu vực. Cụ thể hơn, Mỹ đã gia tăng các cuộc tuần tra ở biển Đông để thách thức những tuyên bố chủ quyền phi lý của TQ.
Dù vậy, chuyên gia Wu tin rằng việc sử dụng lực lượng quân sự Mỹ tại Ấn Độ-Thái Bình Dương sẽ bị hạn chế. Theo ông, mục đích của Mỹ chủ yếu là duy trì hiện diện, vị thế trong khu vực vì các đồng minh và nhằm gây sức ép lên TQ.
“Khó có khả năng Mỹ sẽ lấy các đảo do TQ kiểm soát bằng vũ lực hoặc buộc TQ từ bỏ kế hoạch “Con đường tơ lụa trên biển”" – ông Wu nói và nhắc tới chiến lược của Bắc Kinh nhằm thúc đẩy kết nối hạ tầng khắp các quốc gia Đông Nam Á, châu Đại Dương và các nước Đông Phi.
Lầu Năm Góc dự kiến trình lên Nhà Trắng kế hoạch rút quân trong vài ngày tới và Tổng thống Trump sẽ là người quyết định cuối cùng, theo Reuters. Các chỉ huy quân sự Mỹ tham gia soạn thảo kế hoạch đã đề xuất để lực lượng người Kurd tiếp tục nắm giữ những vũ khí do Mỹ cung cấp, một động thái có khả năng khiến Thổ Nhĩ Kỳ nổi giận. Tuy nhiên, đề xuất này vẫn đang được bàn bạc và chưa có quyết định chính thức.
Trong một diễn biến liên quan, hãng thông tấn Anadolu cho biết ít nhất 50 binh sĩ Mỹ ngày 28-12 đã rời Syria, để lại một nhà kho rộng 400 m2 ở tỉnh Al-Hasakah thuộc Đông Bắc nước này. Các binh sĩ lên xe bọc thép Hummer và các xe tải quân sự đi tới Iraq.
TRI TÚC
Theo PL
Nhóm binh sĩ Mỹ đầu tiên lặng lẽ rút khỏi Syria
Ngày 30/12, phương tiện truyền thông Trung Đông đưa tin nhóm binh sĩ Mỹ đầu tiên đã rút khỏi miền Bắc Syria, động thái đầu tiên triển khai sắc lệnh rút quân của Tổng thống Donald Trump.
Lực lượng Mỹ sẽ rút hết khỏi Syria. Ảnh: The Daily Star
Kênh truyền hình Press TV dẫn nguồn tin từ người dân tại al-Malikiya, thuộc tỉnh Hasakeh ở Đông Bắc Syria, cho biết khoảng 50 lính Mỹ đã lặng lẽ rời khỏi một căn cứ quân sự tại khu vực này và rút về Iraq. Đi cùng nhóm binh sĩ đầu tiên này là các xe bọc thép và thiết bị quân sự khác.
Theo nguồn tin trên, các đợt rút quân Mỹ khỏi Syria sẽ tiếp tục diễn ra trong những ngày tới. Mỹ hiện có khoảng 2.000 quân được bố trí tại 18 căn cứ quân sự trên khắp đất nước Syria. Lầu Năm Góc trước đó cho hay quá trình rút quân sẽ diễn ra trong khoảng 2-3 tháng.
Tổng thống Donald Trump đã bất ngờ đưa ra quyết định rút hết binh sĩ Mỹ tại Syria về nước, cho rằng tổ chức khủng bố "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng đã bị đánh bại tại quốc gia Trung Đông này. Ngày 23/12, một phát ngôn viên quân đội Mỹ thông báo Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis đã sắc lệnh rút quân nói trên.
Sau tuyên bố rút binh sĩ Mỹ khỏi Syria, Tổng thống Donald Trump lại gây bất ngờ khi đưa ra quyết định tiếp theo, rút một lượng lớn binh sĩ khỏi chiến trường Afghanistan. Đây được xem là dấu hiệu mới nhất cho thấy ông Trump đang sắp hết kiên nhẫn với cuộc chiến kéo dài nhất của Mỹ, cũng như sự can thiệp quân sự của nước này ở nước ngoài.
Lính Mỹ tại tổng hành dinh lực lượng người Kurd ở miền Bắc Syria. Ảnh: Atlantic Council
Các quyết định trên của Tổng thống Trump đã vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ của chính giới, các nghị sĩ Mỹ cũng như từ các đồng minh của Washington ở Trung Đông. Bộ trưởng Quốc phòng Mattis và Đặc phái viên Mỹ phụ trách liên quân chống IS ở Syria và Iraq Brett McGurk đã thông báo từ chức.
Hãng thông tấn Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ cho hay trước mắt hầu hết binh sĩ Mỹ sẽ được rút từ Syria sang Iraq. Ngày 25/12, một quan chức Iraq nói rằng quân đội Mỹ đã thiết lập 2 căn cứ quân sự mới ở tỉnh Anbar, miền Tây nước này.
Ông Farhan al-Duleimi, Ủy viên hội đồng lâm thời tỉnh Anbar, xác nhận quân đội Mỹ đã thiết lập 2 căn cứ quân sự dã chiến tại các khu vực không có người ở thuộc tỉnh này. Theo ông al-Duleimi, căn cứ đầu tiên đã được thiết lập ở khu vực Rumana thuộc huyện al-Qaim, giáp biên giới Syria. Căn cứ thứ 2 nằm ở phía Đông thành phố al-Rutbah, cách thủ phủ Ramadi của tỉnh Anbar khoảng 310 km về phía Tây và cách biên giới Syria chưa đầy 100 km.
Việc Mỹ rút quân cũng đang làm thay đổi tình hình trên thực địa tại quốc gia Trung Đông bị chiến tranh tàn phá Syria. Một tuần sau tuyên bố của Washington, Quân đội Syria đã có những bước tiến mạnh mẽ tại khu vực xung quanh thành phố chiến lược Manbij, phía Bắc Aleppo, đồng thời tiếp tục củng cố các vị trí tại miền Bắc đất nước.
Trong khi đó, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng Dân chủ Syria do người Kurd dẫn đầu (SDF) được cho là đang điều động thêm quân lực, vũ khí hướng về Manbij chuẩn bị cho một cuộc đại chiến.
Hơn 8.000 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ và lính Quân đội Syria Tự do (FSA) đã được triển khai tới mặt trận Manbij với mục đích giành quyền kiểm soát thành phố khỏi tay Đảng Công nhân người Kurd (PKK). Báo Yeni Safak cho biết mục đích ưu tiên trong chiến dịch Manbij là nhằm loại bỏ các mục tiêu PKK.
PKK vốn bị Thổ Nhĩ Kỳ, đồng minh NATO của Mỹ, coi là khủng bố. Tuy nhiên, PKK lại bao gồm đơn vị bảo vệ nhân dân YPG và SDF - hai lực lượng ở Syria được liên minh do Mỹ dẫn đầu hỗ trợ.
Từ trước đến nay, Ankara luôn công khai các kế hoạch quân sự nhằm vào SDF, song có một điểm mà quân đội nước này phải dè chừng không dám "manh động" chính là lực lượng này được Mỹ hậu thuẫn.
Theo giới phân tích, cộng đồng người Kurd tại miền Bắc Syria giờ đây trở thành lực lượng bị thiệt hại nhiều nhất, đối mặt với nhiều nguy cơ nhất sau khi đồng minh Washington rút quân. SDF có thể sẽ phải đối đầu với quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, tàn quân IS và thậm chí cả Quân đội Syria.
Thanh Tuấn/Báo Tin tức
Theo Tintuc
Rút quân khỏi Syria, Mỹ khiến Trung Quốc lo lắng Mỹ khiến các công ty Trung Quốc làm ăn tại Syria có thể gặp rủi ro bất ổn an ninh, đồng thời chuyển trong tâm về Ấn Độ-Thái Bình Dương. Lính Mỹ sẽ sớm chấm dứt sự hiện diện tại Syria. Ảnh: AFP Các nhà phân tích cho biết, động thái này cũng có thể gợi ý sự tập trung chiến lược mạnh...