Mỹ phá âm mưu sát hại thủ lĩnh đạo Sikh, nêu quan ngại với Ấn Độ
Washington phá âm mưu sát hại một thủ lĩnh đạo Sikh trên đất Mỹ, đồng thời bày tỏ lo ngại với Ấn Độ thông qua cấp độ cao nhất.
Thủ lĩnh đạo Sikh là ông Gurpatwant Singh Pannun hiện sống tại Mỹ. ẢNH CHỤP MÀN HÌNH ASIANET
Hãng AP ngày 23.11 dẫn lời một quan chức Mỹ cho hay cơ quan chức năng nước này đã phá một âm mưu sát hại thủ lĩnh đạo Sikh là ông Gurpatwant Singh Pannun.
Theo đó, chính quyền Mỹ đã bày tỏ lo ngại với New Delhi rằng chính phủ Ấn Độ có thể đã biết về âm mưu này.
Quan chức Mỹ từ chối bình luận về thời điểm và cách thức các quan chức nước này biết về âm mưu trên, cũng như vì sao âm mưu ám sát không thành công. FBI đang điều tra vụ việc. Các phát ngôn viên FBI và Bộ Tư pháp Mỹ từ chối bình luận.
Quan chức Mỹ nói thêm rằng những lo ngại về âm mưu này đã được chính quyền Mỹ nêu với chính phủ Ấn Độ ở cấp độ cao nhất và các quan chức ở New Delhi cho biết họ đang xử lý vấn đề một cách nghiêm túc.
Tình báo Ngũ Nhãn: Đặc vụ Ấn Độ có thể liên quan tới vụ sát hại thủ lĩnh người Sikh ở Canada
“Chúng tôi đang xử lý vấn đề này một cách hết sức nghiêm túc và vấn đề này đã được chính phủ Mỹ nêu ra với chính phủ Ấn Độ, kể cả ở các cấp cao nhất. Các đối tác Ấn Độ bày tỏ sự ngạc nhiên và quan ngại”, theo phát ngôn viên Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ Adrienne Watson.
“Họ tuyên bố rằng hoạt động kiểu này không phải là chính sách của họ. Dựa trên cuộc thảo luận với các quan chức cấp cao của chính phủ Mỹ, chúng tôi hiểu rằng chính phủ Ấn Độ đang điều tra sâu hơn về vấn đề này và sẽ có nhiều điều để nói về vấn đề này trong những ngày tới. Chúng tôi đã truyền đạt kỳ vọng của mình rằng bất kỳ ai được coi là có trách nhiệm đều phải chịu trách nhiệm”, theo bà Watson.
Bộ Ngoại giao Ấn Độ ra thông cáo ghi nhận việc Mỹ nêu thông tin liên quan “mối liên hệ giữa tội phạm có tổ chức, những kẻ buôn súng, những kẻ khủng bố và những kẻ khác” trong các cuộc trao đổi gần đây. Thông cáo mô tả thông tin này là “nguyên nhân gây lo ngại cho cả hai nước” và cho biết Ấn Độ rất coi trọng vấn đề này.
Trước đó, căng thẳng ngoại giao gia tăng giữa Ấn Độ và Canada sau khi ông Hardeep Singh Nijjar, một thủ lĩnh của cộng đồng người theo đạo Sikh toàn cầu, đã bị bắn chết bên ngoài một ngôi đền ở thành phố Surrey, thuộc tỉnh bang British Columbia (Canada) hôm 18.6.
Ông Nijjar ủng hộ việc thành lập quốc gia của cộng đồng người theo đạo Sikh dưới hình thức “nhà nước Khalistan” độc lập và bị Ấn Độ liệt vào danh sách “phần tử khủng bố” hồi tháng 7.2020. Nhân vật này nhập cư vào Canada vào năm 1997 và nhập tịch vào năm 2015.
Sau vụ ông Nijjar bị sát hại, giới chức Canada, gồm Thủ tướng Justin Trudeau, bày tỏ nghi ngờ có sự liên quan của chính quyền Ấn Độ đối với cái chết của ông Nijjar. Đến ngày 19.9, Ấn Độ lên tiếng bác bỏ những nghi ngờ “vô lý” của Canada liên vụ việc.
Ảnh hưởng lan rộng từ mâu thuẫn Ấn Độ - Canada
Mâu thuẫn giữa Ấn Độ và Canada liên quan cái chết của một lãnh đạo người Sikh có nguy cơ lan sang lĩnh vực thương mại và khiến các đồng minh của Ottawa lên tiếng.
Căng thẳng ngoại giao leo thang
Mối quan hệ giữa Ấn Độ và Canada đã giảm xuống mức thấp từ khi Thủ tướng Canada Justin Trudeau úp mở rằng tình báo Ấn Độ liên quan cái chết của ông Hardeep Singh Nijjar, một lãnh đạo người Sikh mang quốc tịch Canada.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau (trái) và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi trong cuộc gặp hồi tháng 9. Ảnh Tài khoản X Justin Trudeau
Theo AFP, ông Nijjar nhập cư Canada năm 1997, chủ trương thành lập nhà nước cho người Sikh tách ra từ Ấn Độ và bị giới chức New Delhi truy nã với cáo buộc khủng bố và âm mưu giết người. Ông bị hai người bịt mặt bắn chết tại bãi đậu xe của một ngôi đền gần TP.Vancouver (Canada) hồi tháng 6.
Hồi tháng 9, hai bên đã có những hành động "ăn miếng trả miếng" về ngoại giao và việc đi lại sau cáo buộc của Thủ tướng Trudeau, điều mà Ấn Độ cực lực bác bỏ. Hồi giữa tuần này, Canada thông báo đã rút 41 nhà ngoại giao khỏi Ấn Độ một ngày trước hạn chót do New Delhi đặt ra, "nhằm đảm bảo sự an toàn" của họ và những người phụ thuộc.
"Tước bỏ quyền miễn trừ ngoại giao của 41 nhà ngoại giao không chỉ là điều chưa từng có, mà còn trái với luật pháp quốc tế", Ngoại trưởng Canada Melanie Joly tuyên bố, đồng thời cho hay Ottawa sẽ không đáp trả nhằm tránh leo thang tình hình.
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Ấn Độ khẳng định yêu cầu đối với Canada là điều "nằm trong khuôn khổ quy tắc quốc tế". "Số lượng nhà ngoại giao Canada cao hơn nhiều tại Ấn Độ và sự can thiệp tiếp diễn của họ vào các vấn đề nội bộ của chúng tôi đòi hỏi sự cân bằng trong hiện diện ngoại giao qua lại", phía Ấn Độ tuyên bố.
Ngày 20.10, Canada thông báo tạm thời ngừng các hoạt động trực tiếp tại một số lãnh sự quán ở các thành phố Ấn Độ gồm Bengaluru, Chandigarh và Mumbai. Trong khi đó, Cơ quan phụ trách di trú, tị nạn và quốc tịch Canada (IRCC) giảm số nhân viên tại Ấn Độ từ 27 xuống còn 5 người, đồng thời cảnh báo thời gian xử lý thị thực có thể bị ảnh hưởng. Trước đó, Ấn Độ đã tạm thời ngừng thủ tục cấp thị thực tại Canada.
Tình báo Ngũ Nhãn: Đặc vụ Ấn Độ có thể liên quan tới vụ sát hại thủ lĩnh người Sikh ở Canada
"Hàng triệu người" bị ảnh hưởng
Trong một cuộc họp báo ngày 20.10, Thủ tướng Trudeau nói rằng hành động của Ấn Độ đối với các nhà ngoại giao gây khó khăn cho cuộc sống của hàng triệu người dân hai nước bởi việc đi lại, giao thương và học tập của họ sẽ bị ảnh hưởng. Khoảng 2 triệu người Canada (5% dân số) có gốc gác Ấn Độ, trong khi sinh viên Ấn Độ chiếm số lượng đông nhất (40%) trong số các sinh viên nước ngoài học tập tại Canada.
Trong khi đó, đã xuất hiện lo ngại rằng căng thẳng về mặt ngoại giao sẽ lan sang lĩnh vực thương mại, đầu tư. Tuy nhiên, hai nguồn tin cấp cao trong chính phủ Ấn Độ tiết lộ với Reuters rằng New Delhi không có kế hoạch áp đặt hạn chế nhập khẩu hay đầu tư từ Ottawa. Tổng kim ngạch thương mại song phương trong năm 2022 là 8 tỉ USD. Canada đã đầu tư hơn 3,6 tỉ USD vào Ấn Độ, với hơn 40% trong số đó đổ vào lĩnh vực dịch vụ và hạ tầng.
Trước những diễn biến trên, hai đồng minh của Canada là Mỹ và Anh đã hối thúc Ấn Độ không nên nhất quyết đòi Ottawa giảm hiện diện ngoại giao. Phát ngôn viên Matthew Miller của Bộ Ngoại giao Mỹ bày tỏ lo ngại về việc các nhà ngoại giao Canada bị đưa khỏi Ấn Độ, đồng thời cho biết Washington và London kêu gọi New Delhi hợp tác điều tra cái chết của ông Nijjar.
Mỹ, Anh lên tiếng sau khi Canada rút 41 nhà ngoại giao khỏi Ấn Độ Mỹ và Anh ngày 20.10 đã có phản ứng sau khi Canada rút 41 nhà ngoại giao theo yêu cầu của Ấn Độ. Canada cáo buộc Ấn Độ có liên quan vụ ông Hardeep Singh Nijjar, nhà lãnh đạo nổi bật trong cộng đồng người theo đạo Sikh toàn cầu, bị bắn chết bên ngoài một ngôi đền ở thành phố Surrey thuộc...