Mỹ nguy cơ tiếp tục ‘vỡ trận’ trước Covid-19
Mỹ dường như đang trở lại những ngày đầu của đại dịch, khi nCoV âm thầm tích tụ rồi lan rộng tại các sự kiện và địa điểm đông người.
Các hình thức tụ tập bị hạn chế trong nhiều tháng khi các bang của Mỹ áp phong tỏa, bởi chúng luôn tiềm ẩn nguy cơ lây lan nCoV. Tuy nhiên, quá trình tái mở cửa đã tạo điều kiện cho dịch bệnh trỗi dậy một lần nữa. Ngày càng nhiều người đi mua sắm, dùng bữa tại nhà hàng, thăm gia đình, bạn bè và trao nhau những cái ôm, dù Covid-19 chưa biến mất.
Hệ quả là số ca nhiễm nCoV mới đang gia tăng tại 23 bang của Mỹ, trong bối cảnh tình hình ngày càng trầm trọng ở miền nam và miền tây đất nước. Số ca nhập viện vì nCoV lên mức cao nhất tại Arizona và Texas, còn bang Missouri ghi nhận tổng số ca nhiễm cao nhất trong một ngày hồi cuối tuần.
Những nơi từng thoát khỏi viễn cảnh tồi tệ của đại dịch giờ đây lại bị virus tấn công. Hồi đầu tháng 6, hạt Union ở bang Oregon, một cộng đồng nông thôn gồm khoảng 27.000 dân, chỉ báo cáo 8 ca nhiễm nCoV. Tuy nhiên, con số này hôm 20/6 tăng vọt lên hơn 250.
Các thực khách tại một nhà hàng ở thành phố New York, Mỹ, hôm 22/6. Ảnh: Reuters.
“Đây chính xác là viễn cảnh hầu hết mọi người dự đoán khi gỡ bỏ lệnh phong tỏa”, Rebecca Christofferson, chuyên gia bệnh truyền nhiễm tại Đại học Bang Louisiana, cho hay, nói thêm rằng việc tái mở cửa cùng sự mệt mỏi của người Mỹ vì các quy tắc giãn cách xã hội đang tạo ra những cụm dịch mới. “Hành vi của người dân, các hoạt động tiếp xúc gần và virus, tất cả kết hợp lại và khiến vấn đề trở nên phức tạp”.
Hầu hết ca nhiễm ở hạt Union liên quan tới cụm dịch tại Nhà thờ Lighthouse, một nhà thờ theo đạo Tin lành của địa phương. “Điều này phần nào gây ngạc nhiên, bởi nhiều người đã tuân thủ yêu cầu ở nhà suốt thời gian dài”, Paul Anderes, ủy viên hội đồng hạt Union, cho biết.
Những nơi thờ phụng, địa điểm từng bị đóng cửa tại nhiều bang, đang trở thành nguồn lây nhiễm nCoV nghiêm trọng. Các cụm dịch tại nhà thờ còn xuất hiện tại một số bang khác như Alabama, Kansas và Tây Virginia.
Thống đốc Tây Virginia Jim Justice cho biết bang này ghi nhận 6 cụm dịch liên quan tới các nhà thờ, bao gồm ba cụm vẫn tiếp tục lây nhiễm tính đến tuần trước. Tuy nhiên, ông không có ý định đóng cửa các nhà thờ với lý do “đây là khu vực linh thiêng nhất”, dù thừa nhận chúng đặt ra mối nguy hiểm đáng kể, nói thêm rằng chính quyền đang yêu cầu các tín đồ tuân thủ quy tắc phòng dịch.
Những nguồn lây nhiễm khác cũng nhanh chóng xuất hiện sau khi các bang nối lại hoạt động của các doanh nghiệp, cũng như cuộc sống cộng đồng. Ít nhất 4 ca nhiễm nCoV liên quan tới một câu lạc bộ thoát y ở thành phố Wisconsin Dells, bang Wisconsin. Một vài trường hợp có nguồn gốc từ những bữa tiệc của sinh viên tại thành phố Oxford, bang Mississippi.
Video đang HOT
Tại thành phố Baton Rouge, bang Louisiana, ít nhất 100 người dương tính với nCoV sau khi tới quán bar ở khu Tigerland. Tại một trại hè gần thành phố Colorado Springs, bang Colorado, ít nhất 11 nhân viên bị ốm ngay trước buổi khai mạc, khiến chương trình bị hủy ngay lập tức.
Chỉ vài tuần sau khi các sòng bạc mở cửa trở lại ở thành phố Las Vegas, bang Nevada, nhiều nhân viên từ những cơ sở này, cùng các nhà hàng và khách sạn, cũng nhiễm nCoV. Hôm 22/6, các nhân viên trong khu vực đã khẩn cầu khách hàng đeo khẩu trang thông qua buổi họp báo trực tuyến,
“Tôi vô cùng sợ hãi”, Diana Thomas, nhân viên tại một sòng bạc ở Las Vegas, bày tỏ. Việc hầu hết khách hàng không đeo khẩu trang khiến bà lo sợ nguy cơ đem virus về nhà và lây sang con trai 21 tuổi bị bệnh hen suyễn. “Tôi là một bà mẹ đơn thân, nên không thể chấp nhận việc để con mình nhiễm virus”.
Hạt Clark, nơi thành phố Las Vegas tọa lạc, ghi nhận số ca nhiễm nCoV mới trung bình hàng ngày tăng gấp hai lần trong vòng hai tuần, từ 124 lên 250 hôm 21/6. Bang Nevada tuần trước cũng báo cáo mức tăng cao nhất trong một ngày, với 452 ca nhiễm.
“Thật tuyệt vời khi du khách đang quay trở lại, nhưng nhân viên cũng cần được đảm bảo an toàn”, Florence Lee, người làm việc tại sòng bạc MGM Grand, nêu ý kiến. “Xin hãy đeo khẩu trang và duy trì cách biệt cộng đồng vì chúng tôi”.
Khách hàng tại một sòng bạc ở thành phố Las Vegas, bang Nevada, Mỹ, hôm 4/6. Ảnh: Reuters.
Hàng loạt cụm dịch mới, với quy mô khác nhau và xuất hiện từ thành phố lớn đến thị trấn nhỏ, phản ánh diễn biến khó lường của Covid-19. Ngày càng nhiều địa phương mở cửa cũng đồng nghĩa với việc dự đoán nơi bùng phát dịch mới trở nên khó khăn hơn.
“Đặc điểm của chủng virus này là sự lây lan không đồng nhất giữa các tình huống, khiến dịch bệnh khó kiểm soát. Nó rất thất thường”, tiến sĩ Arnold Monto, giáo sư dịch tễ học tại Trường Y tế Cộng đồng thuộc Đại học Michigan, cho hay.
Cũng như giai đoạn trước của Covid-19 tại Mỹ, các cụm dịch tiếp tục bùng phát trong nhà tù, viện dưỡng lão và cơ sở chế biến thực phẩm. Hơn 230 người tại một cơ sở đóng gói rau ở thành phố Springfield, bang Ohio, nhiễm nCoV. Hơn 10 ca nhiễm được ghi nhận tại hạt Oswego, bang New York, liên quan tới một cơ sở đóng gói táo.
Hơn 50 trường hợp nhiễm nCoV còn được phát hiện trong đám đông tham gia biểu tình chống phân biệt chủng tộc và bạo lực của cảnh sát sau cái chết của George Floyd. Một số cụm dịch mới liên quan đến các đội thi đấu thể thao.
Những cụm dịch mới khiến hệ thống y tế tại một số địa phương bị quá tải. Thống đốc bang Washington Jay Inslee cuối tuần trước cảnh báo hệ thống y tế cộng đồng tại hạt Yakima, nơi số ca nhiễm nCoV tăng đột biến, đang rơi vào “tình huống tuyệt vọng” do các bệnh viện đã hoạt động hết công suất.
Diễn biến này tương tự giai đoạn trước, khi bang Washington gần như “vỡ trận” với cụm dịch nghiêm trọng đầu tiên của Mỹ, bùng phát tại một trung tâm dưỡng lão gần thành phố Seattle hồi tháng 2. Sau khi kiểm soát được tình hình, giới chức địa phương giờ đây lại phải vật lộn với sự trỗi dậy của virus tại hạt Yakima, nơi 250.000 người sinh sống và đã ghi nhận hơn 6.400 ca nhiễm.
“Chúng tôi thật sự đang ở thời điểm nguy kịch. Chúng tôi không muốn nhìn người dân mắc kẹt trong bãi đỗ xe vì không thể nhập viện. Viễn cảnh đó sẽ xảy ra nếu không hành động quyết liệt ngay bây giờ”, Thống đốc Inslee cho hay.
Bài toán khó của Mỹ trước nguy cơ bùng phát làn sóng Covid-19 thứ hai
Làn sóng Covid-19 thứ hai ở Mỹ sẽ tác động nặng nề hơn làn sóng thứ nhất do trùng với thời điểm cúm mùa diễn ra hàng năm ở quốc gia này.
Mỹ bước vào làn sóng Covid-19 thứ hai?
Mặc dù một vài tuần trong tháng 5, Mỹ đã chứng kiến số lượng các ca mắc mới giảm đáng kể và dần hướng đến hoạt động bình thường trên phạm vi cả nước nhưng trong hai tuần qua, có tới 18 bang báo cáo số ca mắc mới tăng trở lại, trong đó các bang Alaska, Arizona, Arkansas, California, Florida, North Carolina, Oklahoma, South Carolina và Texas đã ghi nhận số ca mắc bệnh tăng đột biến.
Số ca mắc bệnh và tử vong vì mắc Covid-19 liên tục tăng trong những ngày gần đây đã gây lo ngại xảy ra làn sóng thứ hai tại Mỹ. Tuy nhiên, hiện có hai luồng quan điểm trái chiều về vấn đề này. Giáo sư William Schaffner thuộc Đại học Y khoa Vanderbilt, cho rằng làn sóng lây nhiễm thứ hai đã bắt đầu. Theo vị giáo sư này, Mỹ đã mở cửa trở lại trên khắp cả nước, nhưng nhiều người không thực hiện giãn cách xã hội, không đeo khẩu trang và điều đó dẫn đến sự lây lan mạnh hơn của Covid-19.
Trong khi đó, trong bài viết đăng trên Wall Street Journal mới đây, Phó Tổng thống Mike Pence tuyên bố không có làn sóng Covid-19 thứ hai, và rằng nước Mỹ đang chiến thắng trong cuộc chiến chống lại virus gây chết người này. Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Larry Kudlow mới đây cũng khẳng định sẽ không có làn sóng Covid-19 thứ hai mặc dù hiện vẫn còn một số điểm nóng trong nước.
Tuy vậy, nhiều chuyên gia y tế công cộng đã khẳng định nước Mỹ vẫn chưa thoát khỏi làn sóng Covid-19 thứ nhất và bước vào làn sóng lây nhiễm thứ hai.
Trả lời phỏng vấn báo chí những ngày gần đây, Tiến sĩ Anthony Fauci, Giám đốc Viện Dị ứng và các bệnh truyền nhiễm Quốc gia, nhiều lần khẳng định nước Mỹ vẫn đang ở làn sóng lây nhiễm thứ nhất và quan điểm này cũng được chia sẻ bởi Giáo sư về y tế toàn cầu Ashish Jha của Đại học Harvard.
Về phần mình, bà Caitlin Rivers, một nhà dịch tễ học tại Trung tâm An ninh Y tế thuộc Đại học Johns Hopkins cho biết, các bang Arkansas, Arizona và South Carolina đã không có nhiều trường hợp nhiễm bệnh trong giai đoạn đầu đại dịch tại Mỹ tuy nhiên hiện đang chứng kiến số ca mắc bệnh gia tăng. Nói cách khác, làn sóng lây nhiễm Covid-19 đầu tiên hiện mới chỉ bắt đầu tại các bang này.
Liệu Mỹ có đóng cửa lần nữa hay không?
Các quan chức chính quyền Mỹ, từ Tổng thống Donald Trump, Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Larry Kudlow, Cố vấn Thương mại Nhà Trắng Peter Navarro và Cố vấn Kinh tế cấp cao Kevin Hassett, đều khẳng định nước Mỹ không thể đóng cửa một lần nữa ngay cả khi phải đối mặt với làn sóng Covid-19 thứ hai.
Các quan chức chính quyền ông Trump cho rằng việc đóng cửa một lần nữa sẽ gây thiệt rất lớn cho nền kinh tế và gián tiếp cướp đi nhiều sinh mạng của người Mỹ hơn là đại dịch Covid-19. Giới chức Nhà Trắng bày tỏ tin tưởng vào năng lực xét nghiệm và khả năng dập dịch thành công. Trả lời phỏng vấn CNN ngày 21/6, ông Navarro khẳng định chính quyền ông Trump đang dự trữ thuốc và các dụng cụ y tế thiết yếu để đối phó với trường hợp có thể xảy ra dịch bệnh Covid-19 vào mùa Thu năm nay.
Giáo sư Schaffner của Đại học Vanderbilt cũng cho rằng việc phong tỏa hoàn toàn sẽ là một thảm họa kinh tế và mức độ ảnh hưởng đến xã hội và văn hóa sẽ rất lớn nếu áp dụng phong tỏa một lần nữa. Theo giáo sư Schaffner, chính phủ liên bang, chính quyền các bang và địa phương, lãnh đạo các doanh nghiệp, người đứng đầu các tổ chức tôn giáo phải phối hợp cùng nhau để thúc đẩy việc đeo khẩu trang và thực hiện giãn cách xã hội nhằm hạn chế lây nhiễm. Ông Schaffner cảnh báo, nếu làm ngược lại, không thực hiện giãn cách xã hội, không đeo khẩu trang và tiếp tục tụ tập đông người, hệ thống chăm sóc y tế của Mỹ sẽ tiếp tục gặp thách thức lớn.
Vừa qua, để tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế và cuộc sống của người dân, chính quyền các bang và vùng lãnh thổ của Mỹ đã thực hiện mở cửa theo từng giai đoạn, từng quận/hạt và thành phố. Tuy nhiên, thực tế cho thấy một số bang đã quá "vội vàng" trong việc mở cửa lại nền kinh tế và đang phải ra sức khắc phục hậu quả. Có 18 bang ở khắp các vùng Nam, Trung và Trung Tây ghi nhận số ca mắc bệnh mới tăng. Nhiều nhà hàng, doanh nghiệp thuộc những bang này vừa mở cửa trở lại một thời gian ngắn đã phải tiếp tục đóng cửa do nhân viên nhiễm bệnh. Vừa duy trì mở cửa trở lại nền kinh tế, vừa đối phó với số ca mắc bệnh gia tăng đang thực sự là một bài toán nan giải đối với chính quyền các bang và địa phương trên khắp nước Mỹ.
Nguy cơ từ làn sóng Covid-19 vào mùa Thu và mùa Đông
Nhiều chuyên gia y tế công cộng hàng đầu và các nhà khoa học của Mỹ nhận định nhiều khả năng đợt bùng phát Covid-19 mới sẽ xảy ra vào mùa Thu và mùa Đông tới. Nếu điều đó xảy ra chắc chắn sẽ tác động nặng nề hơn làn sóng Covid-19 thứ nhất, bởi nó sẽ trùng vào thời điểm cúm mùa thông thường tại Mỹ khiến việc ứng phó trở nên khó khăn hơn.
Theo dữ liệu thống kê của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh, kể từ năm 2010 đến nay, mỗi năm có ít nhất 12.000 người Mỹ chết vì cúm mùa. Đáng chú ý, trong mùa 2017-2018 có tới 45 triệu người mắc cúm và 61.000 người tử vong. Còn mùa 2019-2020, có ít nhất 39 triệu người Mỹ đã bị cúm và ít nhất 24.000 người tử vong vì căn bệnh này. Chỉ riêng việc đối phó với cúm mùa đã là một thách thức đối với hệ thống y tế của Mỹ.
Nếu làn sóng Covid-19 thứ hai xảy ra vào mùa Thu và mùa Đông tới, đây sẽ là thách thức rất lớn đối với hệ thống chăm sóc y tế và sức khỏe của người dân Mỹ. Bởi lẽ, làn sóng Covid-19 thứ nhất hiện đã xảy ra ở tất cả 50 bang, các vùng lãnh thổ của Mỹ bắt đầu từ tháng 3 năm nay và phần lớn vẫn chưa thực sự kết thúc.
Đại dịch Covid-19 đã khiến hệ thống chăm sóc y tế của Mỹ trở nên quá tải, nhất là tại các bang tâm dịch như New York, New Jersey. Hàng nghìn bác sĩ, y tá, những người ứng phó trên tuyến đầu đã bị phơi nhiễm SARS-CoV-2 và tử vong vì mắc Covid-19. Sức khỏe của người dân Mỹ cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng trong thời gian phong tỏa kéo dài gần ba tháng do nhiều người không thể chữa trị các bệnh thông thường và tiêm phòng cúm mùa theo đúng lịch hàng năm.
Tiến sĩ Margot Savoy thuộc Trường Y khoa Lewis Katz thuộc Đại học Temple cho biết, cúm là điều bình thường trong đời sống của người Mỹ. Cúm quen thuộc với người Mỹ dẫn đến việc đánh giá thấp và khiến mọi thứ trở nên nguy hiểm hơn. Do vậy, nếu làn sóng Covid-19 xảy ra song song với cúm mùa vào cuối năm nay, mức độ nguy hiểm sẽ tăng lên gấp nhiều lần./.
Cố vấn Nhà Trắng: Làn sóng Covid-19 thứ hai sẽ không đến Cố vấn kinh tế Kudlow cho rằng Mỹ sẽ không gặp đợt bùng phát Covid-19 thứ hai, dù một số bang ghi nhận ca nhiễm nCoV mới tăng trở lại. "Có một số điểm nóng. Chúng tôi đang xử lý. Chúng tôi đã biết các đối phó với điều này. Nó khác rất nhiều so với cuối năm ngoái và làn sóng thứ...