Mỹ loại trừ khả năng cho phép Taliban tiếp cần nguồn dự trữ của Ngân hàng trung ương Afghanistan

Thứ trưởng Tài chính Mỹ Wally Adeyemo ngày 19/10 cho biết ông không thấy có hoàn cảnh nào trong đó Taliban được phép tiếp cận các khoản dự trữ của Ngân hàng trung ương Afghanistan, phần lớn đang được giữ tại Mỹ.

Quang cảnh bên ngoài Ngân hàng Trung ương Afghanistan ở thủ đô Kabul. Ảnh: DW/TTXVN

Ông Wally Adeyemo nói trước Ủy ban Ngân hàng Thượng viện Mỹ: “Chúng tôi tin rằng điều quan trọng là chúng ta phải duy trì các lệnh trừng phạt đối với Taliban nhưng cũng đồng thời tìm các biện pháp đưa viện trợ nhân đạo hợp pháp đến với người dân Afghanistan”.

Sau khi giành quyền kiểm soát đất nước hồi tháng 8 vừa qua, Taliban đã kêu gọi Mỹ dỡ bỏ lệnh phong tỏa đối với 9 tỷ USD tài sản dự trữ của Ngân hàng trung ương Afghanistan được gửi ở nước ngoài trong bối cảnh nước này đang đối mặt với khủng hoảng kinh tế.

Trước cuộc khủng hoảng nhân đạo đang lan rộng tại Afghanistan, Mỹ và các nước phương Tây đang đứng trước những lựa chọn khó khăn trong việc tìm cách can dự phù hợp với Taliban mà không bị xem là công nhận tính hợp pháp của lực lượng này.

Taliban chỉ định quyền Thống đốc Ngân hàng trung ương

Ngày 23/8, Taliban đã chỉ định ông Haji Mohammad Idris làm quyền Thống đốc Ngân hàng trung ương Afghanistan nhằm giải quyết tình trạng bất ổn kinh tế ngày càng nghiêm trọng tại nước này.

Động thái diễn ra hơn một tuần sau khi phong trào Hồi giáo Taliban chiếm được thủ đô Kabul.

Trụ sở ngân hàng Da Afghanistan Bank. Ảnh: dab.gov.af

Việc chỉ định ông Haji Mohammad Idris làm quyền Thống đốc Ngân hàng trung ương Afghanistan giúp lập lại trật tự cho nền kinh tế bị chiến tranh tàn phá. Trong 1 tuần qua, các ngân hàng tại Afghanistan đều phải đóng cửa do tình hình an ninh bất ổn trong khi nhiều văn phòng chính phủ bị bỏ trống.

Người phát ngôn Taliban Zabihullah Mujahid cho biết ông Haji Mohammad Idris sẽ giúp tổ chức các cơ quan và giải quyết các vấn đề kinh tế mà Afghanistan phải đối mặt.

Cùng ngày, hai nguồn tin Taliban cho biết phong trào Hồi giáo này sẽ không thông báo việc thành lập chính phủ mới cho tới khi Mỹ hoàn thành việc rút quân khỏi Afghanistan. Một nguồn tin nhấn mạnh phía Taliban đã quyết định rằng việc thành lập chính phủ và nội các sẽ không được công bố chừng nào còn một binh sĩ Mỹ hiện diện ở Afghanistan.

Trước đó cùng ngày, Taliban tuyên bố sẽ không đồng ý kéo dài thời hạn chót ngày 31/8 để Mỹ rút quân khỏi Afghanistan, đồng thời cảnh báo việc trì hoãn có thể gây ra những hậu quả. Trả lời phỏng vấn Sky New, người phát ngôn Taliban Suhail Shaheen nhấn mạnh đây là "giới hạn đỏ" và nếu Mỹ hoặc Anh muốn có thêm thời gian để sơ tán người dân, câu trả lời là không hoặc sẽ có những hậu quả. Theo người phát ngôn của Taliban, Tổng thống Mỹ Joe Biden thông báo sẽ rút toàn bộ quân đội vào ngày 31/8, do vậy nếu gia hạn thời hạn chót nghĩa là Mỹ đang kéo dài thời gian chiếm đóng trong khi không cần thiết như vậy.

Cùng ngày, Liên hiệp các nhà sản xuất hóa dầu, dầu khí và dầu mỏ Iran thông báo nước này đã nối lại việc xuất khẩu xăng và dầu diesel sang Afghanistan vài ngày trước đó sau khi Taliban cho phép Tehran tái khởi động hoạt động này.

Ông Hamid Hosseini, thành viên ban lãnh đạo Liên hiệp các nhà sản xuất hóa dầu, dầu khí và dầu mỏ Iran, nói rõ một số nhà xuất khẩu vẫn quan ngại về tình hình an ninh tại Afghanistan.

Theo ông Hosseini, Iran đã nối lại việc xuất khẩu nhiên liệu sang Afghanistan sau khi lực lượng Taliban giảm tới 70% thuế nhập khẩu đối với các sản phẩm xăng dầu của nước này.