Mỹ: Không thể chấp nhận vùng phòng không của Trung Quốc

Nhà Trắng hôm thứ sáu (giờ Việt Nam) nói rằng vùng phòng không mới của Trung Quốc trên biển Hoa Đông (ADIZ) là “ không thể chấp nhận được” và thúc giục Bắc Kinh không thi hành nó, nhưng không kêu gọi hủy bỏ tuyên bố về ADIZ.

Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden (trái) và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tại Bắc Kinh hôm 5-12-2013

Vẫn giữ quan điểm phê phán của Mỹ, phát ngôn viên Nhà Trắng Jay Carney công kích Trung Quốc đã có một động thái “khiêu khích và nguy hiểm” làm tăng nguy cơ trượt vào một cuộc khủng hoảng, và cho rằng đó không phù hợp với hành vi của một cường quốc.

Reuters dẫn lời Carney nói: “Chúng tôi, Hoa Kỳ, không công nhận và chúng tôi không chấp nhận nó (ADIZ), và sẽ không thay đổi cách Mỹ tiến hành các hoạt động quân sự trong khu vực”.

Quyết định hồi tháng trước của Trung Quốc, tuyên bố vùng nhận dạng phòng không trong một khu vực bao gồm cả quần đảo là trung tâm của một tranh chấp lãnh thổ với Nhật Bản, đã làm nảy sinh những phản đối từ Washington cũng như Tokyo và Seoul, những đồng minh gần gũi của Mỹ.

Mỹ một mặt tỏ rõ rằng họ sẽ chịu trách nhiệm thực hiện những bổn phận của hiệp ước đòi hỏi Washington phải bảo vệ quần đảo do Nhật Bản kiểm soát, nhưng mặt khác cũng không muốn bị lôi kéo vào bất kỳ cuộc xung đột nào giữa các đối thủ Nhật Bản và Trung Quốc.

Theo các quy tắc của ADIZ do Trung Quốc đề ra, mọi máy bay phải khai báo các kế hoạch bay cho nhà chức trách Trung Quốc, duy trì liên lạc radio và hồi đáp kịp thời những thẩm tra về nhận diện. Máy bay quân sự Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc đã chọc thủng vùng phòng không này mà không thông báo cho Bắc Kinh kể từ khi nó được thông báo hôm 23-11-2013.

Các quan chức Mỹ, gồm cả Phó Tổng thống Joe Biden trong suốt chuyến viếng thăm Bắc Kinh tuần này, đã gây áp lực lên Trung Quốc nhưng giữ ở một mức thận trọng, dường như là nhằm tìm cách giữ cho căng thẳng không tăng thêm.

Tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng, phát ngôn viên Carney bác bỏ những câu hỏi “ngữ nghĩa học” của cánh nhà báo rằng liệu Mỹ có muốn Trung Quốc bãi bỏ tuyên bố của họ hay liệu Washington có thể chấp nhận một giải pháp theo đó cho phép sự tồn tại của vùng phòng không chừng nào Bắc Kinh không thi hành nó.

Ông Carney nói: “Tôi – và nhiều quan chức khác – đã nói rõ là nó không thể chấp nhận được… Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc không thi hành nó… Tôi nghĩ rằng đã khá rõ ràng về chính sách của chúng tôi là: Chúng tôi không công nhận nó”.

Carney cũng thúc giục Trung Quốc kiềm chế những hành động tương tự trong khu vực và thảo luận với các nước khác, gồm cả Nhật Bản và Hàn Quốc, về các biện pháp xây dựng lòng tin, kể cả những kênh liên lạc khẩn cấp, “để nêu lên những nguy hiểm do thông báo gần đây của họ tạo ra”.

Theo CA TPHCM