Mỹ dọa phá hủy tên lửa Iran bán cho Venezuela

Các quan chức Mỹ tuyên bố không chấp nhận Iran bán vũ khí cho Venezuela, dọa phá hủy bất cứ khí tài nào được chuyển đến nước này.

“Mỹ không chấp nhận việc Iran chuyển giao tên lửa tầm xa cho Venezuela, hành động đó sẽ không được dung thứ”, Elliott Abrams, đặc phái viên Bộ Ngoại giao Mỹ phụ trách vấn đề Iran và Venezuela, nói hôm 26/10.

Một quan chức cấp cao trong chính quyền Tổng thống Donald Trump khẳng định Washington sẽ làm mọi cách để ngăn Tehran bán tên lửa tầm xa cho Caracas. “Nếu bằng cách nào đó mà những vũ khí này đến được Venezuela, chúng sẽ bị phá hủy ngay tại đó”, quan chức này nói.

Đặc phái viên Mỹ không đưa ra bằng chứng cho thấy khả năng Iran chuyển giao vũ khí cho Venezuela, nhưng khẳng định Caracas là “mục tiêu rõ ràng” cho các thương vụ quân sự với Tehran.

Đặc phái viên Abrams trong một cuộc điều trần trước Thượng viện Mỹ. Ảnh: AFP.

Phát biểu được đưa ra trong bối cảnh Mỹ áp thêm lệnh trừng phạt nhiều tổ chức liên quan tới ngành dầu mỏ Iran, trong đó có Bộ Dầu khí Iran, với cáo buộc hỗ trợ Vệ binh Cách mạng Hồi giáo, lực lượng quân sự bị Washington coi là tổ chức khủng bố.

Bộ trưởng Quốc phòng Iran Mohammad Amir Khatami tuần trước cho biết nhiều quốc gia đã liên hệ với Tehran để thảo luận về khả năng mua bán vũ khí do nước này sản xuất. “Chúng tôi sẽ xuất khẩu vũ khí nhiều hơn nhập khẩu”, ông nói.

Lệnh cấm vận vũ khí thông thường đối với Tehran bắt đầu hết hiệu lực dần từ ngày 18/10, cho phép nước này mua bán nhiều loại vũ khí mà không chịu sự kiểm soát chặt chẽ của Liên Hợp Quốc. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cảnh báo Washington sẽ “trừng phạt mọi cá nhân hay tổ chức đóng góp vật chất vào cung cấp, bán hoặc chuyển giao vũ khí thông thường đến hoặc đi từ Iran”.

Từ năm 2006 đến 2010, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã thông qua ba nghị quyết cấm xuất khẩu công nghệ liên quan tới hệ thống vận chuyển vũ khí hạt nhân tới Iran, cấm Tehran xuất khẩu vũ khí, cũng như cấm các nước bán vũ khí thông thường cho quốc gia này.

Tên lửa hành trình tầm xa Hoveizeh được Iran trưng bày hồi năm 2019. Ảnh: AFP.

Điều khoản quy định thời hạn ngừng cấm vận vũ khí với Iran được Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đưa ra trong Nghị quyết 2231, như một phần của Kế hoạch Hành động chung Toàn diện (JCPOA), thỏa thuận được ký hồi năm 2015 giữa Iran và 6 cường quốc Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Đức và Anh.

Hội đồng Bảo an hồi giữa tháng 8 bác dự thảo do Mỹ đề xuất nhằm gia hạn lệnh cấm trên. Tổng thống Iran Hassan Rouhani gọi đây là “thất bại xấu hổ” của Mỹ tại Liên Hợp Quốc, trong khi phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh sau đó nhất mạnh Washington đã hứng chịu “thất bại lịch sử”.