Mỹ dọa bắt Iran ‘chịu trách nhiệm’ vụ tấ.n côn.g Israel, TTK LHQ kêu gọi kiềm chế
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc (TTK LHQ) Antonio Guterres cảnh báo các nước thành viên không leo thang căng thẳng hơn nữa bằng các hành động trả đũa Tehran sau vụ tấ.n côn.g của Iran vào Israel.
Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA) hôm 14/4 đã họp khẩn sau khi Iran dùng máy bay không người lái (UAV) và tên lửa tập kích lãnh thổ Israel rạng sáng cùng ngày.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres tại cuộc họp khẩn của HĐBA về xung đột Iran – Israel ngày 14/4. Ảnh: The Guardian
Phát biểu tại cuộc họp, ông Guterres nói với các nước thành viên HĐBA rằng, Hiến chương Liên Hợp Quốc cấm việc sử dụng vũ lực chống lại sự toàn vẹn lãnh thổ hoặc độc lập chính trị của bất kỳ quốc gia nào. Lãnh đạo Liên Hợp Quốc cũng lên án việc Iran tấ.n côn.g Israel.
Reuters dẫn lời ông Guterres nhấn mạnh: “Trung Đông đang trên bờ vực. Người dân trong khu vực đang đối mặt với nguy cơ thực sự của một cuộc xung đột toàn diện, tàn khốc. Bây giờ là lúc để xoa dịu và xuống thang”.
Phó đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Robert Wood kêu gọi toàn bộ 15 nước thành viên của HĐBA lên án vụ tấ.n côn.g của Iran.
“Trong những ngày tới và với sự tham vấn của các quốc gia thành viên khác, Mỹ sẽ xem xét các biện pháp bổ sung để buộc Iran phải chịu trách nhiệm tại Liên Hợp Quốc. Hãy để tôi nói rõ rằng, nếu Iran hoặc các lực lượng ủy nhiệm của họ có hành động chống lại Mỹ hoặc có thêm hành động chống lại Israel, Iran sẽ phải chịu trách nhiệm”, ông Wood nói nhưng không cung cấp thêm thông tin cụ thể.
Đại sứ Iran tại Liên Hợp Quốc Amir Saeid Iravani quả quyết, hành động của đất nước ông là cần thiết và phù hợp. Quan chức này cho biết, dù Tehran không tìm cách leo thang hay tìm kiếm chiến tranh trong khu vực và không có ý định dính líu đến xung đột với Mỹ, nhưng họ có quyền tự vệ.
“Nếu Mỹ bắt đầu các hoạt động quân sự chống lại Iran, các công dân hoặc an ninh và lợi ích của đất nước, Iran sẽ sử dụng quyền vốn có của mình để đáp trả một cách tương xứng”, đại sứ Iran khuyến cáo.
Trong khi đó, Đại sứ Israel tại Liên Hợp Quốc Gilad Erdan cáo buộc Iran vi phạm luật pháp quốc tế. Tại cuộc họp khẩn của Hội đồng Bảo an, nhà ngoại giao này đã cho phát một đoạn video quay cảnh Israel đang bắ.n chặn UAV của Iran phía trên khu nhà thờ Hồi giáo Al-Aqsa ở Jerusalem, một trong những địa điểm linh thiêng nhất của đạo Hồi.
Video đang HOT
Ông Erdan thúc giục Hội đồng Bảo an lên án Tehran, áp dụng lại các biện pháp trừng phạt và coi Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) là một tổ chức khủn.g b.ố.
"Lò thuố.c súng" Trung Đông đã bén lửa
Cuộc tập kích bằng tên lửa đạn đạo và máy bay không người lái (drone) t.ự sá.t của Iran nhắm vào Israel hôm 13/4 vừa qua đã chính thức mở rộng xung đột Trung Đông sang một quy mô mới, cao hơn, rộng hơn và nguy hiểm hơn.
Đây có thể coi là sự leo thang nguy hiểm bắt nguồn từ vụ việc Israel tấ.n côn.g cơ sở ngoại giao của Iran ở Damascus hồi đầu tháng 4.
Chiến dịch "Lời hứa chân thật"
Iran bắt đầu khai hỏa cuộc tập kích Israel vào đêm 13/4, rạng sáng 14/4, với hơn 300 drone t.ự sá.t và tên lửa đạn đạo. Các quan chức Mỹ cho biết, thời điểm căng thẳng nhất của cuộc tấ.n côn.g là khi Iran phóng 100 tên lửa đạn đạo, có khả năng tiếp cận Israel trong vòng vài phút, một khoảng thời gian rất ngắn. Hầu hết đều bị hệ thống phòng thủ tên lửa Arrow của Israel bắ.n hạ, trong khi các tên lửa đán.h chặn do tàu chiến Mỹ bắ.n ở phía Đông Địa Trung Hải chiếm từ 4 đến 10 quả. Iran cũng phóng hơn 30 tên lửa hành trình trên đất liền và hơn 150 máy bay không người lái có chất nổ. Đây một cuộc tấ.n côn.g lớn sau nhiều ngày căng thẳng gia tăng trong khu vực và những cảnh báo từ cộng đồng quốc tế về một cuộc xung đột rộng lớn hơn. Đây cũng là đòn tấ.n côn.g quy mô lớn nhất từ trước đến nay của Iran nhắm vào Israel.
Nội các chiến tranh Israel họp khẩn cấp.
Cuộc tập kích của Iran có tên gọi là chiến dịch "Lời hứa chân thật" (True Promise), được khai hỏa từ 15 thành phố khác nhau của Iran. Thông qua phái đoàn của mình tại Liên hợp quốc, Iran cho biết cuộc tấ.n côn.g là một hành động trả đũa cho vụ việc Israel đán.h bom tòa nhà ngoại giao của Iran ở Damascus ngày 1/4. Cuộc tấ.n côn.g ở thủ đô Damascus của Syria diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng trong nhiều tháng liên quan đến cuộc chiến ở Gaza và 6 tháng xảy ra các cuộc tấ.n côn.g ăn miếng trả miếng gần như hằng ngày trên Đường Xanh ngăn cách Israel và lực lượng dân quân Hezbollah được Iran hậu thuẫn ở Liban.
Tehran khẳng định rằng loạt không kích đã kết thúc, "trừ khi Israel có thêm động thái nào khác". Giới quan sát cho rằng lời tuyên bố này là một chiến thuật ngoại giao của Iran nhằm gây áp lực lên các cường quốc phương Tây để ngăn chặn phản ứng quy mô lớn của Israel dẫn đến vòng xoáy bạo lực.
Tổng Tham mưu trưởng quân đội Iran, tướng Mohammad Bagheri tuyên bố rằng một trung tâm tình báo của Israel gần biên giới Syria và một căn cứ không quân đã bị thiệt hại "ở mức độ đáng kể và ngừng hoạt động". Tướng Bagheri ca ngợi chiến dịch "Lời hứa chân thật" là "một cuộc tấ.n côn.g được lên kế hoạch kỹ lưỡng với thiết kế phù hợp mà cả Iron Dome lẫn lá chắn phòng thủ tên lửa của Israel đều "không thể chống trả đáng kể". Hoạt động này đã đạt được mục tiêu". Ông cho biết, hoạt động này chỉ được thực hiện bởi lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC). Còn tướng Hossein Salami, Chỉ huy IRGC cũng tuyên bố Iran đã đạt được mục tiêu của mình.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cố thuyết phục Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu kìm chế, không leo thang chiến tranh.
Truyền thông quốc tế cho biết, cuộc tấ.n côn.g bằng tên lửa và drone của Iran vào Israel không gây thiệt hại đáng kể, bởi hầu hết tên lửa và dorne đã bị đán.h chặn khi chưa chạm đến mục tiêu. Chỉ một b.é gá.i 10 tuổ.i ở thành phố Bedouins, miền Nam Israel bị thương và một căn cứ quân sự gần đó bị hư hại.
Trong khi nhiều tên lửa và máy bay không người lái b.ị bắ.n hạ bên ngoài không phận Israel, những tên lửa khác đã bị hệ thống đán.h chặn phòng không Iron Dome chặn lại trên lãnh thổ Israel. Iron Dome đã thắp sáng bầu trời đêm Israel với nhiều phát nổ, trong khi còi báo động vang lên ở Tel Aviv, Jerusalem và nhiều nơi khác. Theo The Guardian, do Iran nằm cách xa Israel hàng trăm km, các tên lửa và drone của Iran phải bay qua một số quốc gia trước khi đến được Israel, vì vậy phần lớn đã bị các đồng minh của Israel như Mỹ, Anh, Iraq và Jordan bắ.n hạ khi chúng bay qua không phận Iraq và Jordan.
Tổng thống Iran Ebrahim Raisi kêu gọi các đồng minh của Israel tôn trọng các hành động của Iran là "tương xứng và có trách nhiệm", so với 6 tháng Israel vi phạm luật pháp quốc tế ở Gaza.
Israel sẽ làm gì?
Đây là câu hỏi đang được rất nhiều người đặt ra. Và, Trung Đông đang "mong manh" bên bờ vực một cuộc chiến lan rộng thật sự khi Thủ tướng Benjamin Netanyahu và nội các chiến tranh của Israel họp để thảo luận các lựa chọn hành động và các biện pháp đáp trả đối với Iran. Các quan chức Israel hứa sẽ có "một phản ứng mạnh mẽ, đáng kể" đối với cuộc tấ.n côn.g của Iran nhằm vào Israel. Không rõ liệu nội các an ninh Israel có thảo luận trước về tác động của việc tấ.n côn.g mục tiêu quan trọng như vậy hay không, bất chấp căng thẳng gia tăng giữa hai nước kể từ khi bùng nổ xung đột ở Gaza và cuộc chiến tiêu hao với lực lượng Hezbollah do Iran hậu thuẫn ở Liban.
Một sĩ quan IDF cho biết lãnh đạo Israel đang xem xét cách phản ứng thích hợp, đồng thời Israel kêu gọi triệu tập một phiên họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc để lên án vụ tấ.n côn.g. Các bộ trưởng của Chính phủ Israel đã bỏ phiếu vào lúc nửa đêm 13/4 để giao quyền quyết định cho nội các chiến tranh (bao gồm ông Netanyahu, Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant và Benny Gantz, một đối thủ của ông Netanyahu đã gia nhập chính phủ với tư cách Bộ trưởng Không bộ).
Trong khi đó, Tổng thống Biden và các quan chức Mỹ đã tìm cách thuyết phục Thủ tướng Netanyahu và nội các của ông rằng sự thành công của hệ thống phòng thủ tên lửa Iron Dome của Israel, với sự hỗ trợ của Mỹ, Anh và các đồng minh khác, trong việc ngăn chặn cuộc tấ.n côn.g đã thể hiện một chiến thắng, thể hiện ưu thế quân sự không thể nghi ngờ của Israel và các đồng minh.
Trong những giờ căng thẳng trước cuộc họp nội các chiến tranh, ông Netanyahu và ông Biden đã nói chuyện qua điện thoại trong 25 phút vào đầu giờ sáng 14/4, trong đó, theo một số phương tiện truyền thông Israel, Tổng thống Mỹ đã kêu gọi Israel kiềm chế, nói rằng một cuộc phản công chống lại Iran sẽ là không khôn ngoan về mặt chiến lược. Ông Biden cũng nói rõ rằng Mỹ sẽ không tham gia vào bất kỳ cuộc tấ.n côn.g nào như vậy vào lãnh thổ Iran. "Chúng tôi cam kết bảo vệ Israel. Chúng tôi sẽ không tham gia vào bất kỳ phản ứng nào họ thực hiện. Đây là một chính sách rất nhất quán", một quan chức cấp cao của chính quyền Mỹ cho biết. "Mục đích của chúng tôi là giảm bớt căng thẳng trong khu vực. Chúng tôi không muốn một cuộc xung đột khu vực lan rộng hơn. Trọng tâm của chúng tôi là ngăn chặn cuộc khủng hoảng này".
Hình ảnh tên lửa Iran bay vào không phận Israel đêm 13/4, rạng sáng 14/4.
Cộng đồng quốc tế cũng đã đồng loạt lên tiếng kêu gọi các bên kìm chế tối đa để tránh xung đột leo thang rộng khắp và các nhà lãnh đạo thế giới cũng lên án cuộc tấ.n côn.g. Thủ tướng Jordan Bisher Khasawneh cảnh báo rằng bất kỳ sự leo thang nào trong khu vực đều sẽ dẫn đến "những con đường nguy hiểm". Các quốc gia khác bao gồm Anh, Tây Ban Nha, Mỹ, Ai Cập, Saudi Arabia và Trung Quốc đã kêu gọi kiềm chế trong bối cảnh lo ngại xung đột leo thang trong khu vực trên khắp Trung Đông. Hãng thông tấn bán chính thức của Iran đưa tin Bộ Ngoại giao Iran đã triệu tập các đại sứ Anh, Pháp và Đức để đặt câu hỏi về điều mà Tehran gọi là "lập trường vô trách nhiệm" của họ liên quan đến các cuộc tấ.n côn.g trả đũa của Tehran nhằm vào Israel.
Trung Đông vẫn căng thẳng sau cuộc tấ.n côn.g trực tiếp của Iran, từ đó chuyển cuộc "chiến tranh trong bóng tối" kéo dài nhiều năm với Israel thành công khai, với những hậu quả tiềm tàng trên toàn khu vực. Các máy bay chiến đấu của Israel được cho là đang tiến hành hoạt động né.m bo.m các vị trí của Hezbollah ở miền Nam Lebanon vào ngày 14/4. Về mặt trận Gaza trong cuộc chiến khu vực đang mở rộng nhanh chóng, ông Netanyahu cho biết Hamas đã từ chối đề xuất ngừng bắ.n và Israel sẽ tiếp tục theo đuổi cuộc xung đột ở đó với "toàn lực". Trong khi đó, truyền thông quốc tế cho biết Hamas hiện đang không thể gom đủ số lượng 40 con tin theo yêu cầu đàm phán gừng bắ.n, vì họ hiện không thể biết được các con tin đang "lưu lạc" ở đâu, đồng thời rất nhiều con tin cũng đã t.ử von.g do bom đạn của Israel mấy tháng qua.
Iran cho biết, cuộc tấ.n côn.g của mình là nhằm mục đích trừng phạt "tội ác của Israel" nhưng hiện Tehran "coi như vấn đề đã kết thúc". Tham mưu trưởng quân đội nước này, thiếu tướng Mohammad Bagheri nói với truyền hình nhà nước: "Phản ứng của chúng tôi sẽ lớn hơn nhiều so với hành động quân sự tối nay nếu Israel trả đũa Iran". Ông cảnh báo thêm với Tel Aviv và Washington rằng bất kỳ sự ủng hộ nào cho hành động trả đũa của Israel sẽ khiến tài sản quân sự của Mỹ trong khu vực trở thành mục tiêu.
Tác động chính trị đối với ông Netanyahu
Còn quá sớm để dự đoán những tác động chính trị của các sự kiện cuối tuần qua đối với ông Netanyahu, người coi việc bám giữ quyền lực càng lâu càng tốt là cơ hội tốt nhất để đán.h bại các cáo buộc tham nhũng nhắm vào ông.
Trong khi phần lớn công chúng vẫn còn tức giận với việc ông từ chối chịu trách nhiệm về những thất bại trong phản ứng và tình báo trong cuộc tấ.n côn.g của Hamas ngày 7/10, cũng như những lời kêu gọi bầu cử sớm ngày càng gia tăng thì liên minh của nhà lãnh đạo Israel vẫn ổn định. Các cuộc thăm dò cho thấy mức độ tín nhiệm cá nhân của ông Netanyahu và sự ủng hộ dành cho đảng Likud của ông đã bắt đầu tăng trở lại trong 6 tuần qua.
Tổng thống Iran Ebrahim Raisi.
Và, trong khi các cuộc khảo sát liên tục cho thấy sự ủng hộ của công chúng Israel đối với một chiến dịch trên bộ ở Liban nhằm xóa bỏ mối đ.e dọ.a do Hezbollah gây ra ở khu vực biên giới phía Bắc thì chiến tranh với Iran vẫn chưa phải là một khả năng được xem xét nghiêm túc cho đến cuối tuần qua.
Ngay sau ngày 7/10, Israel lao thẳng vào chiến dịch đã được chứng minh là mệt mỏi và bạo lực ở Gaza mà không có khái niệm rõ ràng về "ngày hôm sau". Nội các chiến tranh của Israel cũng gần như phát động một cuộc chiến phủ đầu chống lại Hezbollah - điều mà Tổng thống Biden một lần nữa buộc phải ngăn cản không để cho Israel thực hiện.
Nửa năm sau, ông Netanyahu hầu như không đạt được mục tiêu nào ở Gaza: hơn 100 con tin, nhiều người đã chế.t, vẫn còn ở lại dải đất này; phần lớn ban lãnh đạo của Hamas vẫn còn sống và quân đội Israel vẫn đang chống lại các cuộc phản công chế.t người ở những khu vực mà họ dường như đã kiểm soát trong nhiều tháng. Cuộc tấ.n côn.g ngày 7/10 của Hamas khiến khoảng 1.200 người Israel thiệ.t mạn.g và 250 người khác bị bắ.t có.c, rồi đến cuộc chiến chưa từng có ở Dải Gaza do Israel tiến hành đã khiến hơn 33.000 người thiệ.t mạn.g và phần còn lại của 2,3 triệu dân Palestine đang phải hứng chịu một cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng. Đây có lẽ là thất bại lớn nhất mà ông Netanyahu đang nhận lấy.
Giới chức Mỹ dự báo Israel sẽ không trả đũa trực tiếp Iran Bốn quan chức Mỹ cho rằng phản ứng của Israel sau khi Iran thực hiện cuộc tấ.n côn.g chưa từng có mới đây có thể sẽ hạn chế và chỉ tập trung vào các mục tiêu quan trọng bên ngoài Iran. Câu hỏi bỏ ngỏ về vũ khí hạt nhân của Israel và Iran Tại sao cuộc tấ.n côn.g của Iran khó có...