Mỹ-Cuba đàm phán bình thường hóa quan hệ ngay trong tháng này

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Mỹ Latinh Roberta Jacobson sẽ dẫn đầu đoàn đàm phán cấp cao Mỹ tới Cuba khởi động vòng đàm phán đầu tiên về bình thường hóa quan hệ ngoại giao và vấn đề nhập cư vào trung tuần tháng này.

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Mỹ Latinh Roberta Jacobson.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki cho biết các cuộc đàm phán sẽ kéo dài trong hai ngày 21-22/1 tại thủ đô La Habana của Cuba.

Ban đầu, chuyến thăm của bà Jacobson được lên kế hoạch đàm phán về vấn đề nhập cư, nhưng nay được mở rộng sang các bước đi cụ thể về bình thường hóa quan hệ song phương sau khi các nhà lãnh đạo hai nước quyết định “phá bỏ bức tường ngăn cách duy nhất còn sót lại” kể từ Chiến tranh Lạnh.

Hiện chương trình nghị sự cụ thể của cuộc đàm phán vẫn đang được hai bên thảo luận, nhưng chắc chắn trong đó có vấn đề mở lại Đại sứ quán ở thủ đô mỗi nước.

“Quyết định bình thường hóa quan hệ ngoại giao chắc chắn sẽ làm một chủ đề của cuộc đàm phán. Và tất nhiên, những vấn đề liên quan, trong đó có việc mở lại các Đại sứ quán, sẽ cần phải có các bước chuẩn bị nhất định. Các vấn đề về quy chế hoạt động của Đại sứ quán, nhân viên làm việc cho Đại sứ quán và vấn đề thị thực cũng sẽ là những chủ đề tại cuộc đàm phán này”, người phát ngôn Jen Psaki khẳng định.

Tuy nhiên, bà Psaki cũng tỏ ra khá thận trọng về triển vọng của vòng đàm phán sắp tới.

“Đây chỉ là bước đi đầu tiên trong toàn bộ tiến trình được Tổng thống Obama đưa ra tháng trước nhằm tiến tới việc mở lại Đại sứ quán và bổ nhiệm Đại sứ của hai nước”, nữ phát ngôn của Bộ Ngoại giao nói.

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Jacobson là quan chức cấp cao nhất của Nhà Trắng tới Cuba trong vài thập kỷ trở lại đây. Chuyến thăm đầu tiên của bà đến quốc đảo Caribe này là vào năm 2011, nhưng khi đó bà đảm nhận cương vị thấp hơn hiện nay. Chính quyền Obama hy vọng có thể đẩy nhanh tiến trình đàm phán để hai bên mở lại Đại sứ quán trong vài tháng tới.

Ngày 17/12 vừa qua, Tổng thống Barack Obama và Chủ tịch Cuba Raul Catrol đã quyết định bình thường hóa quan hệ song phương, chấm dứt 53 năm Mỹ đơn phương bao vây, cấm vận chống Cuba. Đây là kết quả của 18 tháng đàm phán bí mật giữa hai nước, với sự can dự trực tiếp của Giáo hoàng Vatican Francis I và chính phủ Canada, cũng như cuộc đàm thoại trực tiếp chưa từng có kéo dài gần một giờ giữa Tổng thống Obama và Chủ tịch Raul Castro.

Quyết định của các nhà lãnh đạo Mỹ và Cuba được dư luận hai nước và cộng đồng quốc tế đặc biệt hoan nghênh nhưng hiện vẫn gặp phải nhiều trở ngại từ một số nghị sĩ bảo thủ trong Quốc hội Mỹ, chủ yếu là thành viên đảng Cộng hòa. Các nghị sĩ này cho rằng Cuba vẫn chưa đáp ứng các tiêu chuẩn về tự do ngôn luận và bảo vệ nhân quyền.

Trong một động thái tích cực từ phía Cuba, nước này đã trả tự do cho thêm 30 tù nhân chính trị trong 48 ngày qua.

“Cho đến nay chúng tôi đã phóng thích 35 tù nhân theo thỏa thuận với Mỹ”, người phát ngôn của Ủy ban nhân quyền và hòa giải quốc gia Cuba (CCDHRN) Sánchez cho biết.

Cũng theo ông Sánchez, hầu hết những người này bị bắt năm 2012 và bị kết án từ 1-5 năm tù giam.

“Họ nằm trong danh sách 53 tù nhân (hiện chưa được công bố) mà Cuba phải thả theo thỏa thuận với Mỹ”, ông nói

Dự kiến, những người còn lại sẽ được trả tự do trong vài ngày tới.

Vũ Anh

Theo Dantri/AFP, BBC