Mỹ có thể trải qua đợt bùng phát Covid-19 mới

Với biến thể B.1.1.7 lây lan nhanh chóng cùng quyết định nới giãn cách quá sớm, Mỹ có thể lặp lại sai lầm của châu Âu khi để Covid-19 bùng phát.

Với mỗi người dân được tiêm chủng, Mỹ tiến gần hơn đến mục tiêu chiến thắng đại dịch đã giết chết hơn nửa triệu sinh mạng, để lại di chứng lâu dài cho nhiều người khác. Song nước này đứng trước nhiều thách thức lớn hơn.

Các bang tiếp tục gỡ lệnh hạn chế, bất chấp cảnh báo từ những chuyên gia y tế hàng đầu. Hôm 6/3, tiến sĩ Anthony Fauci, Viện trưởng Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia, cho biết số ca nhiễm mới từng có xu hướng tăng rất cao sau khi sụt giảm mạnh, nhiều biến thể lây lan nhanh cũng đang lưu hành.

Một số người Mỹ đang từ bỏ trách nhiệm cá nhân với cộng đồng và ngừng đeo khẩu trang, dù biến thể B.1.1.7 đã xuất hiện ở ít nhất 46 tiểu bang. Tiến sĩ Celine Gounder, chuyên gia bệnh truyền nhiễm và dịch tễ học, cho biết: “Biến thể đang tăng lên theo cấp số nhân. Vì vậy, rất có thể chúng ta đang ở trước thềm của một đợt bùng phát mới”.

Nghiên cứu cho thấy tại Mỹ, B.1.1.7 có khả năng lây truyền cao hơn từ 59% đến 74% so với trước đó. Tốc độ tiêm chủng hiện tại không đủ nhanh để chống lại sự gia tăng đó trong tuần tới.

“Với năng suất tiêm 2,9 đến 3 triệu liều mỗi ngày, trong 14 tuần tới, khi đợt bùng phát ập đến, vaccine không giải quyết được vấn đề”, Michael Osterholm, giám đốc của Đại học Minnesota, nhận định.

Theo ông, Mỹ nên rút ra bài học từ châu Âu, nơi đã phải vật lộn với B.1.1.7 sau khi nó xuất hiện lần đầu ở Anh. Chỉ một tháng trước, biến thể chiếm khoảng 4% số trường hợp dương tính ở Mỹ. “Hôm nay, con số đạt đến 30-40%. Theo những gì thấy được từ châu Âu, nếu chúng lên mức 50%, số ca nhiễm sẽ tăng trở lại”, ông Osterholm nói.

Một điểm xét nghiệm Covid-19 tại San Francisco, tháng 3/2021. Ảnh: NY Times

Sau nhiều tuần giảm, lượng bệnh nhân Covid-19 mới lại tăng ở mức cao. Trung bình, hơn 60.000 người Mỹ nhiễm nCoV mỗi ngày trong một tuần qua, theo Đại học Johns Hopkins. Con số thấp hơn đôi chút so với mức đỉnh của mùa hè năm ngoái.

Tiến sĩ Fauci cho rằng Mỹ không nên nới lỏng lệnh giãn cách xã hội cho đến khi số ca mắc mới hàng ngày giảm xuống dưới 10.000.

“Tôi biết các bạn muốn trở lại bình thường, nhưng bạn sẽ chỉ khiến bản thân tổn thất nhiều hơn nếu ngó lơ các hướng dẫn về sức khỏe cộng đồng, đặc biệt khi chúng ta đang ghi nhận từ 55.000 đến 70.000 ca nhiễm mới mỗi ngày. Khi có nhiều virus lưu hành như vậy ở một khu vực đang yên bình, gần như chắc chắn số trường hợp dương tính chuẩn bị tăng đột biến”, ông nói.

Theo cơ sở dữ liệu của New York Times, số ca nhiễm mới trung bình trong khoảng ngày 1-6/3 là 61.000, thấp nhất kể từ tháng 10, song đã gần với đỉnh của mùa hè năm ngoái. Lượng người tử vong giảm, một phần do tiêm vaccine tại các viện dưỡng lão, song quốc gia vẫn thường xuyên ghi nhận 2.000 người chết một ngày.

Tiến sĩ Fauci cảnh báo Mỹ đang đi theo “vết xe đổ” của châu Âu gần đây. “Họ từng có kết quả khả quan. Giờ đây, trong tuần qua, số trường hợp dương tính đã tăng lên 9% – điều mà chúng ta muốn tránh”, ông nói.

Ông cảnh báo virus sẽ tiếp tục biến đổi khi nhân lên. Quá trình này kéo dài nếu có thêm người bị suy giảm miễn dịch nhiễm bệnh. Việc duy trì khẩu trang, rửa tay và giãn cách xã hội là cấp thiết.

Dù vậy, một số nhà lãnh đạo bang thông báo họ đang nới lệnh hạn chế Covid-19. Thống đốc Texas, Greg Abbott, tuần trước thông báo ông sẽ bỏ quy định khẩu trang và nới hạn chế với doanh nghiệp kể từ ngày 9/3. Thống đốc Mississippi, Tate Reeves, có quyết định tương tự. Ông Fauci cho rằng động thái này là “không thể hiểu nổi”.

Tiến sĩ Rochelle Walensky, giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), nỗ lực thuyết phục các bang duy trì lệnh hạn chế. Báo cáo mới của cơ quan cho thấy các số ca nhiễm tại những quận cho phép nhà hàng hoạt động trở lại đã tăng lên vài tuần sau đó.

Tính đến 7/3, hơn 58,8 triệu người Mỹ đã tiêm ít nhất một liều vaccine Covid-19. Khoảng 30,6 triệu người khác tiêm đủ hai liều. Cả hai nhóm chiếm khoảng 9,2% dân số. Theo các chuyên gia, điều quan trọng là phải tiêm chủng càng nhiều người càng tốt, trước khi biến thể dễ lây lan tràn ngập khắp đất nước.

Theo tiến sĩ Peter Hotez, trưởng khoa Y học Nhiệt đới Quốc gia tại Đại học Y Baylor, tin tốt là cả ba loại vaccine đã phê duyệt đều hiệu quả chống lại B.1.1.7. Nghiên cứu công bố hôm 4/3 cho thấy biến thể này trốn tránh được hệ miễn dịch, song không đủ để làm giảm tác dụng vaccine. Nó cũng không tái nhiễm những người từng mắc Covid-19 trước đó. Vì vậy, bằng cách tăng gấp đôi biện pháp phòng ngừa và tiêm chủng cho càng nhiều người càng tốt, Mỹ có thể chiến thắng B.1.1.7 và trở lại cuộc sống bình thường nhanh hơn.