Mỹ cam kết đảm bảo tự do hàng hải ở biển Đông

Ngày 20/7, theo hãng tin Reuters, Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương Mỹ – Đô đốc Scott Swiff xác nhận đã đích thân tham gia chuyến bay trinh sát “thường kỳ” trên chiếc Boeing P-8 Poseidon hôm 18/7 trên biển Đông, đồng thời khẳng định Mỹ cam kết đảm bảo tự do hàng hải ở khu vực này.

Đô đốc Swiff nhấn mạnh chuyến bay kéo dài gần 7 giờ đã cho phép ông “mục sở thị” các khả năng tác chiến mới của Hạm đội Thái Bình Dương.

Phát biểu tại một cuộc họp báo diễn ra cùng ngày ở thủ đô Seoul (Hàn Quốc), Đô đốc Swiff nhất mạnh: “Chúng tôi triển khai các lực lượng trong cả khu vực để thể hiện cam kết của Mỹ trong vấn đề tự do hàng hải”.

Tàu nạo vét Trung Quốc đang hoạt động tại vùng quanh Đá Vành Khăn (Mischief Reef) trong quần đảo Trường Sa ở biển Đông. Hình ảnh từ video do máy bay do thám P-8A Poseidon quay và Hải quân Hoa Kỳ cung cấp ngày 21/5/2015.

Theo những hình ảnh vệ tinh của Mỹ mới được công bố, Trung Quốc đã gần hoàn thành đường băng dài tới 3.000m trên một trong bảy hòn đảo nhân tạo mà họ xây dựng phi pháp trên biển Đông, bất chấp yêu cầu ngừng xây dựng và quân sự hóa những khu vực này của Washington.

Một số chuyên gia phân tích nhận định rằng, sau khi xây dựng xong các công trình quân sự, đường băng, cầu cảng trên các hòn đảo nhân tạo này, Trung Quốc rất có thể sẽ đưa ra những hạn chế đối với các tàu thuyền nước ngoài hoạt động xung quanh, thậm chí có thể lập vùng nhận diện phòng không (ADIZ) trên biển Đông.

Trước khả năng này, Chỉ huy của Hạm đội Thái Bình Dương Mỹ chỉ ra rằng: “Hiện tồn tại nhiều động lực gây bất ổn tại khu vực, điều này tạo ra sự mơ hồ, thiếu tin tưởng giữa các quốc gia trong khu vực …” nhưng không đưa ra chi tiết cụ thể. Ông bày tỏ: “Tôi ước có một quả cầu pha lê để nhìn thấy tương lai. Tôi cảm thấy quan ngại trước các động lực hiện đang diễn ra tại khu vực làm phá vỡ các quy tắc chuẩn”.

Trước đó, phát biểu tại Manila (Philippines) hôm 17/7, Đô đốc Swiff tuyên bố Mỹ có khả năng điều động trên 4 tàu tác chiến ven biển “cắm” tại châu Á – Thái Bình Dương để ứng phó với những tình huống bất ngờ, đồng thời khẳng định thái độ hung hăng và ngang ngược của Bắc Kinh trên biển Đông “sẽ không ảnh hưởng gì đến hoạt động của quân đội Mỹ trong khu vực”. Trong khi đó, theo tờ The Wall Street Journal của Mỹ, Nhật Bản có thể sẽ liên kết với Mỹ để tiến hành hoạt động tuần tra thường xuyên ở biển Đông, kể cả các hoạt động chống tàu ngầm, nhằm đảm bảo an ninh khu vực.

Phát biểu tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược quốc tế ở Washington, Tổng Tham mưu trưởng Lực lượng phòng vệ Nhật Bản (SDF), Đô đốc Katsutoshi Kawano tuyên bố rằng, những hoạt động bồi đắp đảo nhân tạo trái phép gần đây của Trung Quốc đã tạo ra “nguy cơ rất nghiêm trọng” đối với Tokyo. Cho rằng Trung Quốc sẽ còn cứng rắn hơn, và tìm cách mở rộng phạm vi xâm lấn, Ông Kawano nêu rõ: “Tôi cảm thấy xu hướng này sẽ tiếp tục trong tương lai, khi Trung Quốc vươn xa hơn chuỗi đảo ở Thái Bình Dương. Do đó nếu có chuyện gì xảy ra, tôi tin rằng tình hình sẽ còn tệ hại hơn”.

Về phía Trung Quốc, đánh giá về chuyến bay trinh sát của Đô đốc Mỹ, trả lời phỏng vấn Nhân dân Nhật báo (Trung Quốc), chuyên gia quân sự Trung Quốc Trương Quân Xã đánh giá: “Động thái của Mỹ nhằm gửi tín hiệu tới Philippines và cả Đông Nam Á rằng Washington ủng hộ họ”. Vị chuyên gia quân sự này còn cho rằng, động thái của Đô đốc Swiff và truyền thông Mỹ nhằm tuyên truyền cho “thuyết mối đe dọa Trung Quốc” và “tìm cớ để hợp thức hóa việc “xoay trục”".

Nhiều nước ủng hộ Philippines trong vụ kiện Trung Quốc Ngày 19/7, người phát ngôn của Tổng thống Benigno Aquino, ông Herminio Coloma, khẳng định đã có nhiều nước trên thế giới lên tiếng ủng hộ động thái của Philippines hướng tới một giải pháp hòa bình đối với tranh chấp ở vùng biển Đông. Ông Coloma bày tỏ: “Chúng tôi hoan nghênh sự ủng hộ ngày càng tăng đối với quan điểm của nước chúng tôi”, và nhấn mạnh: “Nhiều quốc gia nhất trí rằng tranh chấp phải thông qua tiến trình pháp lý với tư cách là các bên ký kết Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS)”. Người phát ngôn của Tổng thống Philippines cho biết Liên minh châu Âu, Australia, Nhật Bản và các thành viên của Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) đã ủng hộ các bước đi của Manila trong vụ kiện này. Bên cạnh đó, Philippines cũng kêu gọi Ấn Độ cân nhắc vấn đề Biển Đông và ủng hộ nước này trong phiên tòa quốc tế giải quyết tranh chấp biển với Trung Quốc. Bình luận của ông Coloma đưa ra ngay khi Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ công bố những bức ảnh về Đô đốc Swiff trong chuyến bay trinh sát biển Đông hôm 18/7.

Theo Khổng Hà (tổng hợp)

Công an Nhân dân