Mỹ ‘bó tay’ với Israel ?
Trong khi sức ép của Mỹ chưa đủ khiến Israel xuống thang, các nước Ả Rập tại Trung Đông đang giao thiệp nhiều hơn với cừu thù Iran để ngăn xung đột lan rộng.
Hôm (23.10), chiến sự giữa Israel và các tổ chức tại khu vực Trung Đông vẫn không hề có dấu hiệu hạ nhiệt trong khi Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đang có mặt tại khu vực. Quân đội Israel tuyên bố không kích TP.Tyre của Li Băng sau khi phát cảnh báo sơ tán, đồng thời bắ.n hạ 3 máy bay không người lái (UAV) được phóng từ phía đông, ám chỉ Iraq, và nhiều quả rốc két từ Li Băng.
Theo Reuters, một số quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ và đoàn báo chí tháp tùng Ngoại trưởng Blinken đã bỏ dở bữa sáng để xuống hầm trú bom khi còi báo động vang lên tại Tel Aviv.
Israel tiếp tục né.m bo.m Li Băng, Mỹ kêu gọi ngừng chiến
Tel Aviv “bỏ ngoài tai” ý kiến của Washington
Ông Blinken đang có chuyến thăm thứ 11 đến khu vực trong năm nay, trong nỗ lực tận dụng thời cơ sau cái chế.t của thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar để tìm kiếm thỏa thuận ngừng bắ.n tại Dải Gaza và thả con tin, đồng thời tìm cách tháo ngòi xung đột tại Li Băng.
Tuy nhiên, những kêu gọi của Mỹ được cho là đang bị bỏ ngoài tai. Trong tuyên bố ngày 22.10, Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho rằng việc loại trừ ông Sinwar có thể có tác động tích cực lên tình hình nhưng không hề nhắc đến khả năng ngừng bắ.n.
Khói bốc lên từ ngoại ô Beirut (Li Băng) tối 22.10. ẢNH: AFP
Báo The Times of Israel dẫn lời một quan chức Mỹ tiết lộ giới lãnh đạo Israel đảm bảo với ông Blinken rằng Tel Aviv đang không thực hiện chiến dịch phong tỏa miền bắc Gaza, nhưng từ chối tuyên bố công khai cam kết này theo đề nghị của Ngoại trưởng Mỹ. Trong một cuộc họp riêng, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant nói với Ngoại trưởng Blinken rằng Israel sẽ tiếp tục tấ.n côn.g Hezbollah ngay cả khi chiến dịch trên bộ tại Li Băng chấm dứt.
Mặt khác, chuyến thăm của ông Blinken cũng diễn ra khi Israel chuẩn bị đáp trả vụ tấ.n côn.g tên lửa hồi đầu tháng của Iran. Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phản ứng theo cách sao cho không làm leo thang mạnh hơn tại khu vực. Ông Gallant bày tỏ hy vọng Mỹ sẽ hỗ trợ sau khi Israel đáp trả Iran.
Khối Ả Rập hành động
Ngày càng lo ngại về khả năng giảm căng thẳng bất thành của Mỹ, các đồng minh Ả Rập thân cận nhất của Washington tại khu vực đang tăng cường đối thoại với Iran để không bị ảnh hưởng trong trường hợp xung đột lan rộng, theo CNN.
Các nước Ả Rập, tiêu biểu là Ả Rập Xê Út, trải qua hàng thập niên ganh đua với Iran để giành vai trò lãnh đạo thế giới Hồi giáo và sức ảnh hưởng tại khu vực. Mặc dù nhận thấy cơ hội làm suy yếu sức ảnh hưởng của Iran tại khu vực nếu Israel tấ.n côn.g, các nước Ả Rập lại đang chọn con đường trung lập. Trong một tháng qua, Iran đã cử các quan chức cấp cao đến nhiều nước Ả Rập trong khu vực trong chiến dịch ngoại giao mạnh mẽ. Trong một phát biểu tại Kuwait sau khi đến thăm nhiều nước Ả Rập, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cho biết tất cả các nước đã đảm bảo lãnh thổ và không phận của họ sẽ không được sử dụng cho việc tấ.n côn.g Iran.
Israel tung video mô hình boong ke cất giấu hàng trăm triệu USD tiề.n mặt, vàng ròng của Hezbollah
Lý giải việc này, chuyên gia Cinzia Bianco tại tổ chức nghiên cứu chính sách Hội đồng Quan hệ đối ngoại châu Âu (ECFR) đán.h giá ưu tiên của các vương triều Ả Rập vùng Vịnh là không bị liên quan trực tiếp đến cuộc xung đột và cách tốt nhất để tránh khả năng đó là trở thành người đối thoại cho các bên trong xung đột.
Theo bà Bianco, mặc dù hầu hết các nước Ả Rập vùng Vịnh phụ thuộc vào mối quan hệ hợp tác quân sự với Mỹ, song niềm tin của họ đối với nước đồng minh đã chuyển biến trong bối cảnh Washington dần rút chân khỏi Trung Đông để tập trung vào châu Á – Thái Bình Dương. Ả Rập Xê Út và UAE từng nhiều lần bị các nhóm đồng minh Iran tấ.n côn.g trong vài năm qua nhưng không được Mỹ hỗ trợ và họ đang hoài nghi về cam kết bảo vệ của Washington nếu Tehran hành động.
Israel nói đã diệt thủ lĩnh tương lai của Hezbollah
Quân đội Israel tuyên bố đã giế.t chế.t quan chức Hezbollah Hashem Safieddine, người được cho là nhân vật kế nhiệm của thủ lĩnh quá cố Hassan Nasrallah. Ông Safieddine, lãnh đạo Hội đồng Điều hành Hezbollah và là em họ của ông Nasrallah, được xác nhận đã chế.t trong cuộc không kích cách đây 3 tuần, theo Reuters. Hezbollah chưa bình luận về tuyên bố trên.
Nguy cơ kinh tế châu Á chao đảo vì chiến sự Trung Đông
Kinh tế khu vực châu Á đứng trước nhiều rủi ro khi chiến sự Trung Đông đang ngày càng căng thẳng, thậm chí có những diễn biến vượt "lằn ranh đỏ".
Hôm qua (21.10), trong phiên giao dịch đầu tuần, giá dầu WTI lẫn Brent có lúc tăng xấp xỉ 2%, lần lượt cán mức 70,1 và 74,5 USD/thùng, gây nhiều lo lắng cho kinh tế châu Á. Giá dầu như vậy được cho là do tác động từ tình hình chiến sự Trung Đông.
"Lằn ranh đỏ" bị vượt qua
Cũng vào hôm qua, tờ The Guardian đưa tin Israel vừa thực hiện một loạt cuộc không kích vào các vùng ngoại ô phía nam thủ đô Beirut và một số khu vực tại Li Băng vào sáng sớm cùng ngày (theo giờ địa phương). Trong đó, các vụ tấ.n côn.g đã đán.h trúng các địa điểm thuộc tổ chức tài chính Qard al-Hassan do lực lượng Hezbollah điều hành.
Được thành lập vào năm 1983, Qard al-Hassan là tổ chức tài chính phi lợi nhuận nhưng thực tế dần trở thành "ngân hàng" để điều phối tài chính cho Hezbollah. Thông qua Qard al-Hassan, các nguồn tiề.n tài trợ cho Hezbollah được chuyển đi để mua vũ khí và hỗ trợ các hoạt động khác. Chính vì thế, động thái tấ.n côn.g của Israel vào tổ chức này nhằm phá hủy hệ thống tài chính của Hezbollah. Ngay sau các vụ tấ.n côn.g trên của Tel Aviv, Hezbollah cũng tuyên bố đã phóng tên lửa vào lực lượng Israel ở miền nam Li Băng.
Một cơ sở của Qard al-Hassan ở Beirut bị Israel tấ.n côn.g. ẢNH: AFP
Đó là những căng thẳng mới nhất trong cuộc xung đột giữa hai bên. Cuối tuần qua, máy bay không người lái (UAV) từ Li Băng đã tấ.n côn.g nhà riêng của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Vụ tấ.n côn.g không gây hậu quả đáng kể, đồng thời xảy ra khi ông Netanyahu cùng thân nhân đang ở nơi khác. Israel đã cáo buộc Iran đứng sau vụ tấ.n côn.g, nhưng Tehran khẳng định không liên quan và cho rằng do Hezbollah tiến hành.
Nhận xét về vụ tấ.n côn.g, chuyên gia tình báo quốc phòng Mỹ Carl O.Schuster khi trả lời Thanh Niên cho rằng: "Israel sẽ không thay đổi chiến lược tấ.n côn.g và các hoạt động điều hành. Có lẽ, Thủ tướng Netanyahu tin rằng chiến lược của ông chống lại Hezbollah đang hoạt động hiệu quả".
Thực tế, vụ tấ.n côn.g nhằm vào nhà riêng của Thủ tướng Netanyahu có thể xem là động thái vượt "lằn ranh đỏ" đối với Israel khi đối phương tấ.n côn.g trực tiếp lãnh đạo nước này. Điều đó khiến cho Israel có thể trả đũa mạnh mẽ hơn, nhất là khi Thủ tướng Netanyahu đán.h giá các hành động tấ.n côn.g của Tel Aviv đang đi đúng hướng.
Không những vậy, cũng trong tuần qua, nội dung được cho là báo cáo của tình báo Mỹ, về kịch bản Israel trả đũa Iran, đã bị rò rỉ trên mạng xã hội. Diễn biến này một mặt có thể gây mất niềm tin của Israel đối với Mỹ về khả năng bảo mật, đồng thời cho thấy khả năng Tel Aviv tấ.n côn.g Tehran trở nên rõ ràng hơn.
Lo ngại cho châu Á
Theo tờ South China Morning Post, nguy cơ vừa nêu khiến cho eo biển Hormuz bị đ.e dọ.a. Hiện nay, mỗi ngày có khoảng 14 triệu thùng dầu được vận chuyển qua eo biển Hormuz, trong đó có lượng đáng kể cung cấp cho 2 nền kinh tế hàng đầu châu Á là Trung Quốc và Ấn Độ. Không những vậy, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và Thái Lan cũng phụ thuộc vào nguồn năng lượng được vận chuyển qua eo biển Hormuz. Tháng 8 vừa qua, Iran đã tăng sản lượng khai thác thêm 227.000 thùng dầu/ngày so với cùng kỳ năm 2023, đạt mức 3,27 triệu thùng dầu/ngày.
Chính vì thế, nếu Israel tấ.n côn.g các cơ sở dầu mỏ của Iran thì lượng dầu thô qua eo biển Hormuz sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng do nguồn cung từ Tehran bị giảm. Không những vậy, tình hình còn có thể đ.e dọ.a an ninh khu vực dẫn đến lượng dầu thô các nước khác chuyển qua đây cũng giảm, chứ không chỉ riêng gì nguồn từ Iran.
Cứ thế, rủi ro hiện hữu là giá dầu tăng dẫn đến lạm phát các nước tăng. Trong khi đó, Mỹ cùng Trung Quốc và một số nước chỉ mới nới lỏng lãi suất chính sách để kích thích nền kinh tế vì lạm phát có dấu hiệu dần được kiểm soát. Vì thế, nếu lạm phát tăng trở lại thì xu thế nới lỏng lãi suất chính sách có thể bị đảo ngược, giữa bối cảnh kinh tế khu vực vẫn chưa giải quyết được các khó khăn hiện hữu.
Không chỉ eo biển Hormuz, nếu xung đột leo thang hơn nữa thì đ.e dọ.a an toàn của cả hành lang hàng hải Á - Âu qua vùng biển Ả Rập. Khi đó, tuyến hàng hải vận chuyển hàng hóa này có thể bị ách tắc, dẫn đến tái diễn tình trạng giá vận chuyển leo thang như cuối năm ngoái đến đầu năm nay khi lực lượng Houthi ở Yemen liên tục tập kích tàu thuyền ở Biển Đỏ. Như thế, nền kinh tế châu Á, vốn lệ thuộc vào tuyến hàng hải này để xuất khẩu, có thể hứng chịu khó khăn kép.
Hôm qua (21.10), Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken khởi hành đến Trung Đông nhằm thúc đẩy khởi động các cuộc đàm phán ngừng bắ.n để chấm dứt chiến tranh Gaza sau cái chế.t của Lãnh đạo Hamas Yahya Sinwar.
Đây là chuyến đi thứ 11 của Ngoại trưởng Blinken đến khu vực này kể từ khi lực lượng Hamas tấ.n côn.g Israel vào ngày 7.10.2023, dẫn đến bùng nổ xung đột ở khu vực.
Israel không kích cơ sở tài chính, muốn cắt nguồn tiề.n chảy vào Hezbollah Quân đội Israel ngày 20.10 đã không kích vào 3 chi nhánh của Hiệp hội al-Qard al-Hassan ở thành phố Beirut (Li Băng), cáo buộc tổ chức này tài trợ cho Hezbollah. Đây là đòn tấ.n côn.g mà quân đội Israel đã cảnh báo trước. Người phát ngôn Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) Daniel Hagari hôm 20.10 cho biết quân đội có...