Mỹ bỏ cấm vận vũ khí nhằm khẳng định chiến lược xoay trục châu Á

Việc ký hiệp ước quân sự mới với Philippines và mới đây là bãi bỏ một phần lệnh cấm vận vũ khí sát thương với Việt Nam cho thấy chính quyền Mỹ khẳng định quyết tâm xoay trục về châu Á, cho dù phải đối phó những bất ổn ở Trung Đông.

Một chiếc máy bay MV-22 Osprey cất cánh từ tàu đổ bộ USS Makin Island của Hải quân Mỹ ngày 16.8.2014. Chính quyền Mỹ cam kết xoay trục về châu Á để bảo vệ các lợi ích của Mỹ và đồng minh trước sự trỗi dậy và các hành vi quyết liệt của Trung Quốc trên Biển Đông và Biển Hoa Đông – Ảnh: Reuters

Theo AP, khi Mỹ dần rút khỏi các cuộc chiến ở Afghanistan và Iraq, nước này đang dồn mối quan tâm về chính trị và quân sự sang khu vực châu Á – Thái Bình Dương và các lợi ích kinh tế của Mỹ ở khu vực này.

Giữa các bất ổn diễn ra ở Trung Đông, sự lớn mạnh của Nga và phiến quân IS, thì căng thẳng đang gia tăng ở khu vực Biển Đông và Biển Hoa Đông khiến Mỹ phải nỗ lực đối phó với sự trỗi dậy của một Trung Quốc ngày càng quyết đoán.

Tổng thống Obama không đề cập đến mối quan tâm về châu Á, hay nhấn mạnh về chiến lược xoay trục châu Á trong bài diễn văn đối ngoại hồi tháng 5.2014, nhưng chính quyền Mỹ vẫn tiếp tục thực hiện chiến lược này bắt đầu từ lúc ông Obama nhậm chức nhiệm kỳ 2 vào năm 2009. Khởi đầu là ký hiệp ước hợp tác giữa Mỹ với ASEAN.

Mỹ đã chấm dứt cô lập Myanmar hàng thập kỷ sau khi nước này cải cách dân chủ. Nay Mỹ đưa ra lập trường ngoại giao gay gắt hơn để chống lại các hành vi xâm lấn của Trung Quốc ở Biển Đông và tiến hành một số bước cụ thể để củng cố khả năng phòng thủ của các đồng minh. Đó là ký hiệp ước quân sự 10 năm với Philippines, cho phép lính Mỹ được bố trí có thời hạn ở các căn cứ quân sự của nước này.

Tương tự Philippines, Việt Nam cũng đang đối phó với các hành vi quyết liệt của Trung Quốc trên Biển Đông, mới nhất là việc Trung Quốc đưa giàn khoan vào vùng biển Việt Nam đầu tháng 5.2014 và cho tàu đâm húc các tàu Việt Nam.

Ngày 2.10 qua, Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo dỡ bỏ một phần lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, nhằm giúp Việt Nam tăng cường khả năng phòng thủ hàng hải.

Sự kiện này cho thấy Mỹ không vội giúp tăng khả năng quốc phòng của Việt Nam, lẫn không muốn trực tiếp tham gia vào cuộc tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông, nhưng Mỹ có lợi ích trong việc duy trì hòa bình và ổn định, và hỗ trợ trang bị để các nước khu vực tăng khả năng tự vệ và ngăn chặn xâm lược.

Thượng nghị sĩ John McCain, người ủng hộ chính sách xoay trục về châu Á của chính quyền Obama và thúc đẩy việc gỡ bỏ cấm vận vũ khí với Việt Nam, đã nói rằng việc gỡ bỏ lệnh cấm này củng cố sự hợp tác quốc phòng và mang lại lợi ích cho cả hai nước.

Tuy nhiên, cố vấn chính sách đối ngoại của thượng nghị sĩ McCain, ông Chris Brose nói rằng Mỹ vẫn phải thuyết phục châu Á rằng việc xoay trục là có thể trở thành hiện thực, do nhiều nước đồng minh của Mỹ ở châu Á nghi ngờ điều này.

“Câu hỏi đặt ra không phải là liệu Mỹ đang làm gì. Rõ ràng là Mỹ có làm. Vấn đề là liệu những gì Mỹ đang làm có ảnh hưởng đến các tính toán của Trung Quốc hay không”, ông Brose nhận xét.

Theo Tin Nóng