Mỹ bất ngờ “khen” Taliban chuyên nghiệp

Washington cho rằng, Taliban đã chuyên nghiệp và bài bản khi phối hợp, hỗ trợ hoạt động sơ tán công dân Mỹ khỏi Afghanistan.

Những người có nhu cầu sơ tán tại sân bay Kabul, Afghanistan ngày 9/9 (Ảnh: Reuters).

“Taliban đã hợp tác, tạo điều kiện cho công dân và người thường trú hợp pháp của Mỹ rời khỏi sân bay quốc tế Hamid Karzai bằng máy bay thuê. Họ thể hiện sự linh hoạt, chuyên nghiệp và bài bản, khi thực thi các thỏa thuận với chúng tôi trong nỗ lực di tản”, phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Emily Horne ngày 9/9 cho biết.

Bình luận được đưa ra sau khi một máy bay của hãng hàng không Qatar Airways chở 200 người đã cất cánh từ sân bay Kabul tới Doha hôm 9/9. Đây là chuyến bay đầu tiên chở người nước ngoài rời khỏi Afghanistan kể từ sau khi Mỹ hoàn tất chiến dịch di tản vào ngày 30/8 vừa qua.

Bà Horne mô tả chuyến bay đánh dấu “bước đi tích cực đầu tiên” của chính quyền lâm thời Afghanistan do Taliban lập ra trong tuần này. Bà Horne cũng cho biết, Nhà Trắng cảm ơn Qatar hỗ trợ hoạt động di tản, đồng thời khẳng định Mỹ đã nỗ lực trong những ngày qua để tổ chức chuyến bay thành công.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết, giới chức Mỹ vẫn đang xác minh số lượng công dân Mỹ đã lên chuyến bay. Trước đó, chính quyền của Tổng thống Joe Biden nói rằng, còn khoảng 100 công dân Mỹ vẫn ở Afghanistan và có nguyện vọng sơ tán sau khi Mỹ kết thúc chiến dịch di tản vào cuối tháng 8.

Trong chiến dịch kéo dài từ 14/8 đến 30/8, Mỹ và các nước trong liên quan đã sơ tán được khoảng 123.000 công dân, nhà ngoại giao và binh sĩ khỏi Afghanistan sau khi Taliban lên nắm quyền ở quốc gia này.

Kể từ khi rút toàn bộ lực lượng quân sự khỏi Afghanistan, Mỹ và các nước phương Tây tiếp tục nỗ lực tìm cách sơ tán nốt những công dân của họ còn bị mắc kẹt ở nước này. Hôm 6/9, Mỹ đã tổ chức chuyến sơ tán đầu tiên bằng đường bộ, đưa 4 công dân Mỹ ở Afghanistan đến một nước thứ ba.

Taliban giành quyền kiểm soát Afghanistan sau một chiến dịch tiến công nhanh chóng kể từ cuối tháng 5. Đầu tuần này, Taliban đã tuyên bố lập ra một chính phủ lâm thời ở Afghanistan và tuyên bố sẵn sàng để ngỏ hợp tác với Mỹ. Trong khi đó, Mỹ vẫn đang giám sát chặt chẽ những cam kết của Taliban, trong đó có cam kết cho công dân Mỹ và công dân các nước đồng minh được sơ tán tự do, an toàn khỏi Afghanistan.

Các nguồn tin trước đó cho biết, trong chiến dịch sơ tán hồi tháng 8, Taliban đã hợp tác với Mỹ để tạo điều kiện cho công dân Mỹ sơ tán. Theo đó, quân đội Mỹ đã bí mật đàm phán với Taliban để nhóm này hộ tống người Mỹ đến sân bay ở Kabul sơ tán. Theo đó, một nhóm đặc nhiệm của Mỹ đã mở một “cổng bí mật” tại sân bay Hamid Karzai ở Kabul và lập ra tổng đài hướng dẫn người Mỹ trong quá trình sơ tán. Những người được sơ tán sẽ tập kết tại địa điểm bí mật và được các thành viên Taliban kiểm tra giấy tờ và hộ tống đến “cổng bí mật” có lực lượng quân sự của Mỹ đón sẵn.

Máy bay Mỹ cuối cùng rời Afghanistan, chấm dứt cuộc chiến dài nhất lịch sử