Muốn thưởng thức dế mèn, phải về Mường Lò

Nông Mạnh Hùng15:55 29/09/2019

Thiên nhiên và văn hóa đa dạng đã giúp cho Mường Lò có nhiều sản vật mà du khách chỉ thưởng thức một lần là nhớ mãi. Đó là nồi xôi nếp dẻo quánh, bát cháo vịt thơm lừng hay đĩa cá sỉnh rán đậm ngọt…

Trong đó, không thể không kể đến đặc sản dế mèn – một món ăn độc đáo từ vẻ bề ngoài cho đến hương vị.

Cũng giống như đuông dừa hay nhộng tằm, dế là món ăn vừa khơi gợi sự tò mò, nhưng đồng thời cũng khiến người ta rùng mình khi nghĩ về. Với người Thái ở Mường Lò (xã Nghĩa Lộ, Yên Bái), những món ăn chế biến từ dế mèn là đặc sản có từ lâu đời và khiến người dân nơi đây vô cùng tự hào.

Người dân ở Mường Lò vẫn lưu truyền câu ca dao nói về mùa bắt dế:

Bao giờ cho đến ngày xưa

Để nghe tiếng võng đong đưa của bà

Để dầm nắng dưới đầm hoa

Rình con dế cụ thò ra thụt vào…

Dế mèn chiên là món ăn vừa lạ lùng, vừa khiến nhiều người phải lắc đầu e ngại.

Trước đây, khi mùa bọ xít nhãn vừa kết thúc, người dân Mường Lò sẽ lại lục đục chuẩn bị đồ nghề đi bắt dế mèn. Theo kinh nghiệm của người dân, lúc trời đất bước vào tháng mưa ngâu, cỏ non nhú lên mơn mởn thì càng nhiều những con dế mập mạp, đen bóng và béo ngậy. Nhưng ngày nay, không cần chờ đến mùa dế mèn vào tháng 7 âm lịch, du khách vẫn có thể được thưởng thức nhiều món ăn bình dị, dân dã và ngon lành từ dế.

Với sự khéo léo, sáng tạo của con người, có đến hàng chục món ngon độc đáo được chế biến từ nguyên liệu dế mèn. Ngoài món dế chiên giòn truyền thống, còn có thể kể đến các món như: dế rang muối ớt, dế nướng, dế chiên bột, dế chiên bơ, gỏi dế, dế kho tiêu… hấp dẫn không kém.

Đằng sau mỗi đĩa dế mèn chiên vàng ruộm thơm ngon là một quá trình công phu từ việc bắt dế, lựa chọn nguyên liệu, sơ chế và nấu nướng. Bắt dế tuy không khó nhưng cần sự chăm chỉ. Khi tối trời hoặc sau cơn mưa, dế tụ rất đông dưới các cột đèn cao áp 2 bên đường tại nhiều tuyến phố ở Nghĩa Lộ. Người ta có thể đào hang, đổ nước hoặc bắt từng con dế cho vào túi đựng.

Video đang HOT

Hiện nay, việc bắt dế theo mùa không còn đáp ứng được nhu cầu ngày một tăng của thực khách nên người dân nghĩ ra cách nuôi dế. Dế được nuôi trong chậu nhựa, thùng nhựa, thùng xốp hay thùng carton. Thức ăn cho chúng là cỏ sạch, rau khoai lang, rau muống, lá sắn. Mỗi lứa dế sẽ thu hoạch được sau 40 – 45 ngày.

Dế mèn giờ có thể được nuôi trong các hộ gia đình.

Muốn có một món ăn ngon phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng dế. Vì vậy, công đoạn chọn dế cần kỹ càng, không thể sơ sài. Dế được chọn chế biến món ăn là dế còn sống, khỏe mạnh, đủ chân và càng. Sau khi chọn xong, người ta sẽ sơ chế, làm sạch bằng cách ngâm dế trong nước muối loãng từ 3-5 phút. Mục đích là khiến dế vừa nhanh chết, vừa sạch sẽ, an toàn khi chế biến.

Tiếp đó, người ta cắt bỏ những chân có gai sắc nhọn, rút ruột và bỏ túi hôi ở gáy con dế. Công đoạn này phải thật khéo léo và nhẹ nhàng để dế không nát mà còn nguyên con. Sau đó, dế được rửa lại bằng nước sôi hoặc ngâm nước măng chua để khử mùi, vớt ra cho ráo nước rồi mới làm món theo yêu cầu của khách.

Tùy từng món dế, đầu bếp sẽ ướp dế với những nguyên liệu khác nhau. Nếu là món phổ biến như dế mèn chiên giòn thì sẽ được ướp với nước mắm, gừng, tỏi, sả, tiêu, bột ngọt rồi đổ vào chảo mỡ nóng già. Khi chiên hạn chế đảo đi đảo lại vì sẽ làm gãy càng và thân dế mà chỉ hất đều chảo. Dế chín vớt ra đĩa, rắc lên trên một ít lá chanh thái chỉ trông rất hấp dẫn và dậy mùi.

Món dế chiên giòn càng ngon hơn, tròn vị hơn nhờ bát nước chấm. Nước chấm được pha từ tỏi, sả, ớt bằm nhỏ, bột ngọt, đường, nước mắm và tương ớt. Vị cay, chua, ngọt và hương thơm ấm từ sả, ớt khiến món ăn thêm thanh, bớt ngấy vì dầu mỡ. Thực khách cũng có thể rưới tương ớt hoặc nước măng chua để tăng vị đậm đà cho món ăn. Người ta còn ăn dế mèn chiên với cóc xanh, xoài xanh, dưa chuột, chanh…

Dế mèn là món ăn độc đáo từ hình dáng bên ngoài cho đến hương vị.

Giờ đây, dế chiên giòn là món nhậu yêu thích của nhiều người, không chỉ người dân bản địa mà còn có cả những thực khách dưới xuôi. Đĩa dế chiên có màu vàng và hấp dẫn bởi các loại gia vị quyện vào nhau. Cắn từng miếng dế giòn tan và cảm nhận vị thơm, ngon ngọt, bùi béo có thể sẽ khiến thực khách quên khuấy luôn việc mình đã từng cảm thấy kinh sợ khi nghe tên món ăn này.

Thật ra, đồ ăn chế biến từ dế mèn không đáng sợ như nhiều người vẫn nghĩ. Theo y học cổ truyền, dế mèn chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, vị cay, mặn, tính ôn, có tác dụng lợi tiểu và chữa thủy thũng.

Các tài liệu nghiên cứu của nước ngoài cũng chỉ ra rằng thịt dế mèn giàu protit, ít chất béo, giàu khoáng chất (canxi, kali, mangan, natri, sắt và các vitamin) cần thiết cho sự phát triển cơ thể và trí não. Ăn thịt dế mèn giúp giảm lượng cholesteron trong máu, có khả năng chữa chứng nhiễm độc nước tiểu, đại tiện khó, sỏi thận…

Theo Dân trí

Lên Sơn La, chỉ khách quý mới được chiêu đãi "đại tiệc" côn trùng

Với người dân mảnh đất Sơn La, chợ phiên nếu thiếu côn trùng sẽ kém đông vui, còn bữa cơm đãi khách quý không có những món ăn từ côn trùng thì đạm bạc.

Những món ăn này mang đậm hương vị dân dã nhưng lại có sức hấp dẫn lạ kỳ với thực khách phương xa.

Bọ xít

Trong suy nghĩ của nhiều người, bọ xít là một loài vật hôi hám và đáng sợ, hơn nữa còn có thể gây bỏng rát khi dính phải. Thế nhưng, đối với người dân Sơn La, bọ xít lại là món ngon khoái khẩu.

Bọ xít rừng hiếm hơn nên giá cả đắt đỏ nhưng ăn lại ngon và bổ hơn. Bọ xít không sống trên cây nhãn mà sống rải rác ở khắp nơi, thậm chí chúng làm tổ ngay trong những hốc đá. Vì thế, tìm được chúng đã khó, bắt được chúng còn khó hơn và giá bọ xít rừng thuộc loại cao, khoảng 400.000đ/kg.

Trong quan niệm của người dân Sơn La, bọ xít rừng có thể chữa được nhiều bệnh.

Cách chế biến bọ xít tương đối cầu kì để khử hết mùi của chúng. Bọ xít sau khi mang về được thả vào nước muối loãng cho phun bớt tuyến hôi rồi lại được rửa sạch trong nước măng chua một lượt nữa.

Sau đó, bọ xít được rang vàng ruộm lên, bày ra đĩa cùng với lá chanh thái nhỏ. Mùi hôi đã hoàn toàn biến mất, thay vào đó là mùi thơm đặc trưng và thoáng nồng nhẹ của lá chanh. Bọ xít rang giòn tan trong miệng, vị ngọt bùi, beo béo hòa cùng cảm giác tê tê gây kích thích, khiến thực khách không thể ngừng đũa.

Ve sầu

Mùa hè, ve sống nhiều trên các thân, ngọn cây. Nếu muốn có món ăn ngon từ ve, người dân Sơn La phải đi bắt từ lúc trời sẩm tối - thời điểm ve bắt đầu lột xác từ ấu trùng để trưởng thành. Lúc này, thân ve sầu rất mềm, hay còn gọi là ve sầu sữa. Chỉ sau khi lột xác khoảng 30 phút, cánh của chúng khô cứng lại, ăn sẽ không còn ngon.

Ve sầu chiên thơm, ngon, bùi và giòn, là món khoái khẩu của nhiều người

Ve sầu được chế biến thành nhiều món, nhưng ngon nhất phải kể đến chiên giòn. Sau khi bắt được ve, người dân cho vào túi buộc kín lại, đem về rửa sạch trong nước muối loãng để chúng không mọc cánh mà thoát xác được.

Để không bị ngộ độc, ve lại được nhúng qua nước sôi rồi rửa sạch bằng nước lạnh. Trên bếp lửa rực hồng, người ta cho những con ve sầu vào chảo dầu nóng, khi thấy chúng chuyển sang màu vàng là đã chín.

Vị bùi bùi của ruột ve sau lớp vỏ giòn tan thơm phức, thêm đậm đà khi chấm vào bát nước mắm, và kết thúc là cái cay tê lưỡi của rượu Sơn La luôn kích thích vị giác của những người khó tính.

Tằm sắn

Ai nấy đều biết tằm dâu là 1 món ăn độc đáo, nhưng không nhiều người được thưởng thức tằm sắn - 1 loại tằm to bằng ngón tay người lớn. Thoạt nhìn, tằm sắn sẽ gây ra cảm giác kinh sợ vì to chẳng khác gì loài sâu khổng lồ. Nhưng khi được thưởng thức, thực khách sẽ thấy đây là 1 món vừa ăn sạch, vừa bổ dưỡng.

Tằm sắn có vẻ ngoài khiến thực khách e ngại.

Tằm sắn có hai cách chế biến phổ biến. Người ta có thể thả sâu vào chảo dầu, để một lúc cho rám vỏ rồi ăn cùng nước mắm nguyên chất. Món ăn này có lớp vỏ bên ngoài giòn nhưng phần nhân bên trong rất mềm, có vị bùi bùi, thơm ngậy. Đơn giản hơn là món tằm sắn nướng. Đây cũng là món ăn hấp dẫn không ít thực khách.

Trong những ngày mưa gió với tiết trời hơi se lạnh, còn gì thú vị và ấm áp hơn khi ngồi quây quần bên chảo dầu đặt ở giữa, thả những con sâu sắn vào nghe tiếng xèo xèo, ăn ngay khi vẫn còn nóng rẫy và nhâm nhi ly rượu nồng.

Dế

Dế là món ăn vừa khơi gợi sự tò mò, nhưng đồng thời cũng khiến người ta rùng mình khi nghĩ về. Những món ăn chế biến từ dế mèn là đặc sản có từ lâu đời và khiến người dân Sơn La vô cùng tự hào.

Chế biến món ăn từ dế mèn không khó, nhưng luôn đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận

Dế chiên giòn là món nhậu yêu thích của nhiều người, không chỉ người dân bản địa mà còn có cả những thực khách dưới xuôi. Đĩa dế chiên có màu vàng và hấp dẫn bởi các loại gia vị quyện vào nhau.

Đằng sau mỗi đĩa dế mèn chiên vàng ruộm thơm ngon là một quá trình công phu từ việc bắt dế, lựa chọn nguyên liệu, sơ chế và nấu nướng. Bắt dế tuy không khó nhưng cần sự chăm chỉ.

Với sự khéo léo, sáng tạo của con người, có đến hàng chục món ngon độc đáo được chế biến từ dế mèn. Ngoài món dế chiên giòn truyền thống, còn có thể kể đến các món như: dế rang muối ớt, dế nướng, dế chiên bột, dế chiên bơ, gỏi dế, dế kho tiêu... cũng hấp dẫn không kém.

Theo Dân trí

Trải nghiệm lễ hội "Bay trên mùa vàng" Là một trong những sự kiện thường niên được trông đợi nhiều nhất mỗi đợt Lễ hội văn hoá du lịch Mường Lò diễn ra, "Bay trên mùa vàng" là một hoạt động thử thách lòng dũng cảm. Sự tự tin trong mỗi người, đặc biệt là những người trực tiếp tham gia với thử thách cùng bộ môn dù lượn. Theo VTV24