Mùa đường thốt nốt An Giang: Ăn cơm dưới đất, làm việc trên trời

Cứ vào mùa nắng từ tháng giêng đến tháng 7 là rộ mùa thốt nốt, người dân Bảy Núi – An Giang tranh thủ trèo cây hái trái, hứng nước nấu đường thốt nốt, chỉ duy nhất có ở miền Tây. Đây là công việc nguy hiểm như “ăn cơm dưới đất, làm việc trên trời” nhưng thu tiền trăm mỗi ngày.

Những cây thốt nốt được trồng thẳng hàng xuất hiện nhiều ở vùng Bảy Núi – An Giang, phục vụ cho trái và lấy nước để nấu thành đường

Thông thường, thốt nốt được người dân Khmer trồng cập các bờ ranh, vừa giữ đất lại cho thu nhập. Bình quân cây trồng từ 15 năm trở lên mới cho trái và nước đường.

Vào mùa lấy nước đường (từ tháng giêng đến tháng 7 hàng năm), mỗi ngày người dân trèo lên cây lấy nước 1-2 lần.

Ngày xưa, dụng cụ để lấy nước đường thốt nốt đa phần được làm bằng ống tre gai, nhưng ngày nay được thay thế bằng các lọ mủ loại 2 lít.

Ông Chau Mắt (ấp Tô Thuận, xã Núi Tô, huyện Tri Tôn) có hơn 40 năm kinh nghiệm lấy nước nấu đường thốt nốt cho hay, gia đình trồng 70 cây thốt nốt có 70 % cây đực chủ yếu phục vụ việc lấy nước nấu đường, số cây còn lại cho trái thu hoạch bán.

Theo ông Chau Mắt, thông thường mùa nắng cây đực cho nước nhiều hơn cây cái. Cách lấy nước đường thật đơn giản, chỉ chọn những cuống bông, dùng dao dạt mặt rồi đưa can nhựa vào hứng từ 8-10 tiếng, rồi đem xuống một lần.

Những cuống thốt nốt sẽ tiết nước đường.

Anh Kim Seng (phum Phnom Pi, xã Châu Lăng, huyện Tri Tôn) kể, nếu một hộ thuê 15 đến 20 cây thốt nốt, trừ chi phí vật liệu thì kiếm được trên 250.000đ/ngày. Thời vụ khai thác nước và nấu đường thốt nốt kéo dài từ sáu đến bảy tháng, cao điểm nhất là vào dịp lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam (thị xã Châu Đốc).

Anh Kim Seng cho hay, công việc trèo cây lấy nước đường rất nguy hiểm vì cây cao hơn 15m trở lên, chỉ cần sơ suất nhỏ mất mạng như chơi. Người ta nói nghề này “ăn cơm dưới đất làm việc trên trời” là vậy.

Nước thốt nốt được lấy xuống đem vào nấu, để sôi từ 20-30 phút mới đem xuống

Hớt bọt

Đổ đường ra thau

Công đoạn khuấy đường vừa làm nguội và tăng độ dẻo mà giúp đường có màu trắng vàng rất đẹp mắt. Theo người dân sản xuất đường thốt nốt, bình quân cứ 4 lít nước đường sẽ cho ra 1kg đường thành phẩm.

Nước lấy từ cây thốt nốt, đồng bào Khmer đem nấu và cho ra sản phẩm rất hấp dẫn, với mùi thơm ngon và vị ngọt đậm đà, chưa có loại đường nào sánh bằng. Vùng núi An Giang là nơi duy nhất ở miền Tây sản xuất loại đường đặc sản Thốt Nốt, bán 25.000đ/kg. Còn tại lò nấu giá chỉ 18.000 -20.000đ/kg.

Theo thống kê của Sở Nông Nghiệp, phát triển nông thôn tỉnh An Giang, cây thốt nốt tập trung nhiều ở huyện Tri Tôn, Tịnh Biên… với tổng số ước trên 60.000 cây và cho khoảng 5.500 tấn – 6.000 tấn đường mỗi năm phục vụ thị trường. Đây là loại đường thiên nhiên tốt cho sức khỏe và dùng làm bánh kẹo.

Ông Lê Văn Hạnh, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Tịnh Biên – An Giang, cho biết: Bây giờ, ai cũng nhắm tới chất lượng và thương hiệu, đồng thời, khai thác thêm nhiều sản phẩm khác từ nước uống tươi, trái thốt nốt ăn liền và lấy thân cây già làm đồ mỹ nghệ, trang trí nội thất… cho nên có thể làm giàu từ cây này.

Cây thốt nốt đực cho đường, cây cái cho trái đem lại thu nhập cao cho nông dân vùng núi. Bình quân thốt nốt bán 3.000 -4.000 đồng/quả, nếu bổ ra thì có giá 1kg 35.000 đồng.

Công Hân (thực hiện)

Theo Sài Gòn Ẩm Thực