Mưa đầu mùa: “Kẻ thù không đội trời chung” của làn da

Để phòng ngừa các bệnh về da trong đầu mùa mưa, nên vệ sinh cơ thể sạch sẽ, mặc quần áo thoáng mát, thấm hút mồ hôi…

1. Các bệnh về da liễu mà người dân có thể mắc phải khi đầu mùa mưa?

Theo TS. BS Lê Thái Vân Thanh – Phòng khám Da liễu BV Đại học Y Dược TPHCM, vào đầu mùa mưa, khí hậu tương đối khắc nghiệt đối với làn da bởi vì đây là thời điểm giao nhau giữa hai mùa mưa và nắng. Mưa kèm khí hậu nóng ẩm là một “kẻ thù không đội trời chung” của làn da. Cường độ nắng trong môi trường lúc này rất cao. Rải rác các cơn mưa đầu mùa xen kẽ thưa thớt sẽ không đủ để làm cuốn trôi bụi bẩn hay các tác nhân gây bệnh trong môi trường mà ngược lại còn làm bốc hơi các yếu tố gây hại này lơ lửng trong không khí. Chúng khiến da dễ bị tổn thương, viêm, nhiễm… và ảnh hưởng không ít đến chất lượng cuộc sống.

TS. BS Lê Thái Vân Thanh – Phòng khám Da liễu BV Đại học Y Dược TPHCM khám cho bệnh nhân tại BV

Đầu tiên một số bệnh da thường gặp và tăng cao do tác động trực tiếp của ánh nắng mặt trời là viêm da ánh sáng, bỏng nắng và mề đay do ánh nắng. Tổn thương là các mảng da đỏ hoặc phù nề, tróc vẩy trên bề mặt, hoặc có thể nổi mụn nước, bóng nước. Thường gặp nhất là ở những vùng da tiếp xúc với nắng như mặt, cổ, vùng duỗi cánh tay.

Kế đến là nhóm bệnh lý mà ánh sáng mặt trời gây nặng hơn như mụn trứng cá, chàm, viêm da-cơ, bệnh bóng nước do rối loạn chuyển hóa Porphyrin… Nổi bật nhất trong nhóm bệnh này là Lupus đỏ. Các tổn thương da cũng như tiến trình bệnh sẽ nặng hơn tỉ lệ thuận với việc tiếp xúc ánh nắng. Tiếp đến là Viêm da tiết bã với các mảng da đỏ, sần sùi, đóng vẩy vàng trên bề mặt, ở các vùng da bị nhờn nhiều như hai má, nếp mũi – má, sau tai, da đầu. Các mảng da bệnh sẽ bị đỏ nhiều hơn, châm chích khi bệnh nhân đi ra nắng.

Nhóm bệnh lý thứ 3 liên quan đến tăng tiết mồ hôi do khí hậu nóng ẩm như mề đay do mồ hôi hoặc do nước mưa; bệnh nhiễm trùng như chốc ở em bé được biểu hiện là mụn nước, bóng nước có quầng viêm đỏ xung quanh sau hóa thành mủ, rồi bể, khô đi, và đóng mài. Khí hậu nóng ẩm còn tạo điều kiện cho các loại vi nấm phát triển.

Trong đó, thường gặp nhất là các loại vi nấm nông (gây bệnh ở lớp sừng của da). Có thể kể đến bệnh do vi nấm sợi tơ, bệnh do vi nấm hạt men và bệnh lang ben. Các biểu hiện bệnh có thể xuất hiện nhiều nơi ở da, niêm mạc, tóc và móng. Hăm kẽ ở những người tăng cân, hay nấm da ở nách, bẹn, mông…

Nấm bẹn cũng là một trong những bệnh do vi nấm rất thường gặp trong điều kiện nóng ẩm. Trong trường hợp này, ta có thể thấy hình ảnh các mảng da màu hồng, hình đa cung, giới hạn rõ, ngoài rìa có nhiều mụn nước (diễn tiến ly tâm), ở trung tâm lành hay ít mụn nước hơn. Ngứa nhiều lúc ra mồ hôi. Từ một bên bẹn, nấm có thể lan sang bên kia, ra kẽ mông, xuống đùi, lên thắt lưng…

Ngoài ra, các tuyến mồ hôi nước tăng tiết kèm theo các ống dẫn mồ hôi ra bề mặt da bị bít tắt đột ngột do khí hậu nóng bức. Vùng da xung quanh các lỗ ra của tuyến mồ hôi bị kích thích viêm đỏ. Hiện tượng này hay gặp ở trẻ em và được gọi là bệnh rôm sảy.

Nhóm bệnh lý thứ 5 là những bệnh liên quan đến thẩm mỹ da do bị tác động lâu dài của ánh nắng mặt trời như sạm da, rám má, lão hóa da (đốm đồi mồi). Trong đó, lão hóa da là một tình trạng da bị thoái biến theo kiểu hư hại, thể hiện bằng các dấu hiệu da dày sừng sần sùi, giảm tính đàn hồi và xuất hiện nhiều đường hẻm trên khuôn mặt với đường nhăn gãy nông, sâu. Da cũng trở nên khô thiếu ẩm do sức đề kháng giảm.

Nhóm bệnh lý thứ 6 là những bệnh do dị ứng với các tác hại gây ô nhiễm trong không khí. Da dễ bị ngứa ngáy, nổi mẫn đỏ, vết xướt do cào gãi, mất ngủ…

Bên cạnh đó, một số thuốc cũng gây cho da nhạy cảm với ánh sáng mặt trời như kháng sinh nhóm cyclin để điều trị mụn, một số thuốc tim mạch, thuốc kháng sốt rét… Nếu đang dùng những loại thuốc này mà đi nắng dễ làm cho da bị cháy đen hơn.

Cuối cùng ánh nắng mặt trời với thủ phạm chính là tia tử ngoại (tia UV) có thể gây ung thư da vì tác động sinh ra nhiều gốc tự do, gây tổn thương DNA của tế bào da.

2. Làm sao để phòng tránh các bệnh về da liễu trong đầu mùa mưa?

- Dưới tác động của nắng nóng, những chất giúp cho da săn chắc và tươi trẻ như collagen, elastin, acid hyaluronic đều bị phá hủy dẫn đến hiện tượng nhăn nheo da, giảm tiết nhờn, làm da thiếu ẩm… Khi lớp ẩm tự nhiên này bị yếu đi, da dễ bị tấn công tiếp bởi nắng và những tác hại khác của môi trường. Đồng thời, hệ thống bảo vệ da chống lại vi trùng và chất lạ xâm nhâp bị yếu đi, làm da dễ bị nhiễm trùng hoặc càng hư hại nặng hơn. Vì thế, việc tránh nắng và chống nắng rất cần thiết nhằm giữ gìn cho làn da được khỏe và trẻ lâu hơn.

- Để phòng ngừa các bệnh vừa kể trên, nên vệ sinh cơ thể sạch sẽ, mặc quần áo thoáng mát mặc loại vải mỏng nhẹ mát, thấm hút mồ hôi, tránh dùng quần áo quá dày, có chất len dạ, ni lông làm cho da dễ bị ngứa… Chú ý khi chúng ta phải làm những công việc ngoài trời hoặc đang dùng thuốc gây tăng sắc tố da thì phải bảo vệ da chống nắng thật hữu hiệu. Còn khi chúng ta thường xuyên làm việc trong môi trường ẩm ướt thì nên thường xuyên thay quần áo… để cho da được khô thoáng.

- Nếu chẳng may bị xuất hiện bất kỳ tổn thương da khả nghi nào thì nên đến cơ sở chuyên khoa để khám và điều trị đúng cách.

- Bên cạnh đó, một chế độ ăn uống hợp lý với nhiều trái cây, rau quả, ngũ cốc và một thói quen dùng kem chống nắng có thể giúp làn da sáng đẹp hơn.

Theo Alobacsi