Mua 100% vốn ngân hàng Việt: Chưa “tay chơi” nào… ghi điểm
Nhiều nhà đầu tư nước ngoài đang mong muốn đầu tư cả chục nghìn tỷ đồng vào các ngân hàng Việt Nam, nhất là ở những nhà băng đã được bán 0 đồng trước đó gồm: CBBank, Oceanbank, PGBank… Tuy nhiên, điều kiện để mua lại 100% vốn ngân hàng Việt là không dễ.
Chuyển động mới
Cuối tháng 3 vừa qua, lãnh đạo cao cấp của Tập đoàn J Trust (Nhật Bản) đã có cuộc tiếp kiến và làm việc với Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ và sau đó là Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng.
Trong dịp này, kế hoạch J Trust mua lại CBBank được đặt ra. Ông Nobiru Adachi, Giám đốc điều hành cấp cao J Trust bày tỏ, Tập đoàn quan tâm đến cơ hội tham gia cơ cấu lại CBBank. Không chỉ về vốn, J Trust muốn hỗ trợ về công nghệ, nghiệp vụ tại CBBank. Tập đoàn này mong muốn Chính phủ, NHNN Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi trong việc đàm phán và giao dịch.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, Chính phủ Việt Nam muốn tìm đối tác bán lại CBBank để cơ cấu lại ngân hàng này. Phó Thủ tướng đề nghị J Trust nghiên cứu, trao đổi với CBBank và NHNN về phương án chào bán. Trên cơ sở đó, NHNN sẽ trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sớm xem xét, giải quyết.
Theo Phó Thủ tướng, chủ trương của Chính phủ là tạo điều kiện cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước, nhất là các nhà đầu tư có tiềm lực tài chính, quản trị mua lại và phát triển các ngân hàng yếu kém tại Việt Nam, trong đó có CBBank.
Việc J Trust muốn tham gia cơ cấu lại CBBank một lần nữa xới lên câu chuyện nhà đầu tư nước ngoài được mua 100% vốn của ngân hàng Việt Nam đang tái cấu trúc. Cùng thời điểm, Thống đốc Lê Minh Hưng cũng có buổi làm việc với Chủ tịch Tập đoàn Clermont (Singapore). Clermont bày tỏ mong muốn đầu tư vào lĩnh vực ngân hàng thông qua việc tham gia quá trình tái cơ cấu hệ thống ngân hàng Việt Nam…
Trước đây, đã có một số nhà đầu tư nước ngoài đến tìm hiểu, đặt vấn đề, thậm chí đến bước đàm phán để mua lại ngân hàng 0 đồng của Việt Nam, nhưng chưa đến đích. Dù từ đầu năm 2016 đến nay, không có thêm trường hợp nào sáp nhập, hợp nhất hoặc mua lại ngân hàng, nhưng trong mắt giới “buôn tiền” thì tái cơ cấu hệ thống ngân hàng Việt Nam đã đi tiếp một bước dài, tạo đột phá quan trọng để mở ra cơ hội, triển vọng vực dậy ngay cả những trường hợp khó khăn như CBBank, Ocean Bank và cả GPBank.
Trên thực tế, lần đầu tiên sau nhiều năm tái cơ cấu, cuối năm 2017, toàn ngành ngân hàng Việt Nam mới đạt được kết quả lớn: Luật sửa đổi, bổ sung Luật Các tổ chức tín dụng được ban hành, trọng tâm tạo cơ sở pháp lý tháo gỡ, hỗ trợ quá trình tái cơ cấu. Cùng đó, Nghị quyết 42 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu ra đời, tạo thêm động lực xử lý các tồn tại lưu cữu. Giá trị của những khung pháp lý lần đầu tiên có được đó mang tính bao trùm, mang tính quyết định cho kết quả tái cơ cấu và xử lý nợ xấu về sau, mà không hẳn chỉ thể hiện bằng số học các vụ hợp nhất, sáp nhập, mua lại…
Thống đốc Lê Minh Hưng từng cho biết, ưu tiên hàng đầu của tái cơ cấu và xử lý nợ xấu giai đoạn 2016 – 2020 là tập trung xây dựng, hoàn thiện khung khổ pháp lý để tháo gỡ và hỗ trợ các ngân hàng thương mại và nhà đầu tư. Với quan điểm xuyên suốt là tái cơ cấu không được dùng đến ngân sách thì chỉ có khung khổ pháp lý mới; được tháo gỡ và hỗ trợ, việc xử lý nợ xấu và tái cơ cấu sau đó mới có thêm cơ sở để thúc đẩy. Đó cũng chính là lý do để các nhà đầu tư ngoại quan tâm nhiều hơn, với triển vọng tạo động lực, nguồn lực vực dậy CBBank, Ocean Bank và GPBank.
Giới phân tích tài chính cho rằng, nhiều nhà đầu tư nước ngoài phải chờ đến bây giờ mới thúc đẩy kế hoạch tham gia bởi họ phải chờ cơ chế đủ thông thoáng, rành mạch. Điều này cũng góp phần giải thích vì sao tiến trình tái cơ cấu thời gian qua tưởng như chậm. Đồng thời, sau khi NHNN mua lại 0 đồng, ba ngân hàng trên thuộc sở hữu nhà nước, chịu sự giám sát, quản lý các cấp, bộ ngành liên quan nên thủ tục triển khai các bước sẽ phức tạp, chặt chẽ hơn.
Có dễ mua lại 100% vốn?
Video đang HOT
Nhưng đã hơn 3 năm kể từ khi NHNN lần lượt mua lại bắt buộc CBBank, Ocean Bank và GPBank. Quá trình tái cơ cấu hệ thống cũng đang đi đến nửa cuối của giai đoạn 2 (2016 – 2020). Có những chuyển động trong triển vọng tái cơ cấu 3 ngân hàng trên trong hơn 3 năm qua từng thắp lên kỳ vọng tạo chuyển biến, nhưng chưa có các đích đến cụ thể. Từ các kênh khác nhau, đã có một số thời điểm nhà đầu tư nước ngoài vào tìm hiểu, lên kế hoạch và đàm phán, nhưng vẫn chưa đạt kết quả cuối cùng.
Việc các nhà đầu tư nước ngoài muốn tham gia vào quá trình tái cơ cấu tại hệ thống ngân hàng Việt Nam không còn là câu chuyện mới. Tuy nhiên, để sở hữu được 100% vốn của ngân hàng trong nước không phải là chuyện dễ. Trước đó, một ngân hàng 0 đồng khác là OceanBank cũng có đối tác nước ngoài muốn mua lại. Thời điểm đầu năm 2018 khi thông tin chính thức được đại diện NHNN công bố thì đối tác ngoại đã ở giai đoạn 2 của việc tìm hiểu. Tuy nhiên, đến nay, thông tin về thương vụ này vẫn chưa được tiết lộ.
Còn nhớ, tháng 9/2013, báo giới đã đưa tin, khả năng Ngân hàng United Overseas Bank (UOB) của Singapore sẽ mua 100% cổ phần của Ngân hàng Dầu khí toàn cầu (GPBank) nếu 2 bên đồng thuận. NHNN khẳng định đang xem xét, xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc tái cơ cấu GPBank trên cơ sở có sự tham gia của tổ chức tín dụng nước ngoài. Thế nhưng, hơn 1 năm sau, tưởng như việc đàm phán gần như hoàn tất thì thương vụ lại được thông báo đã chính thức thất bại.
Theo thông tin đưa ra, sở dĩ GPBank không đồng ý bán bởi cho rằng, tài sản của mình có giá hơn thế. Tuy nhiên, cuối cùng nhà băng này phải bán lại giá 0 đồng cho NHNN.
Hiện hoạt động tái cơ cấu các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu đang được đẩy mạnh, trong đó đối tượng là các tổ chức yếu kém lại càng được quan tâm hơn với mục tiêu xử lý nhanh và dứt điểm. Theo NHNN, ngành ngân hàng tiếp tục cải cách, hội nhập với hệ thống tài chính khu vực, thế giới, việc đảm bảo môi trường cạnh tranh bình đẳng, thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường là chủ trương cần đẩy mạnh.
Mặt khác, theo Thống đốc Lê Minh Hưng, tăng vốn điều lệ là phương án nhanh nhất giúp 3 ngân hàng 0 đồng phục hồi hoạt động, nhưng lại cần nguồn lực lớn từ Nhà nước nên chưa thể thực hiện khi ngân sách còn gặp nhiều khó khăn. Chính vì thế, NHNN ưu tiên phương án bán cho nhà đầu tư mới hoặc sáp nhập, hợp nhất thông qua việc yêu cầu 3 ngân hàng này tìm kiếm đối tác có tài chính tốt, có kinh nghiệm quản trị, điều hành tham gia cơ cấu lại.
Một cách để xử lý các tổ chức tín dụng trục trặc nữa là ghép với các ngân hàng lớn trong ngành. Điển hình như Vietcombank “gánh” CBBank, hay VietinBank “gánh” thêm OceanBank. Mặc dù vậy, bản thân những ngân hàng lớn này chỉ có thể hỗ trợ một phần nào đó chứ khó có thể nhận sáp nhập, bởi dù sao cũng là những ngân hàng đã niêm yết, sẽ ảnh hưởng đến chất lượng tài sản hiện có nếu nhận về những ngân hàng 0 đồng này.
Tuy NHNN “bật đèn xanh” cho nhà đầu tư ngoại mua cổ phần vượt trần tại ngân hàng yếu, nhưng không có nghĩa nhà đầu tư nào cũng có thể dễ dàng thâu tóm ngân hàng nội. Dù vậy, các nhà đầu tư ngoại có thể “nhìn vào” Thông tư 38/2014/TT-NHNN để kỳ vọng. Bởi NHNN đã định hướng 3 năm tới, thị trường chỉ còn 15 – 17 ngân hàng, tức thị trường sẽ rộng mở hơn, cạnh tranh sẽ bớt quyết liệt hơn. Đồng thời, việc xin được giấy phép thành lập ngân hàng 100% vốn nước ngoài tại Việt Nam không hề đơn giản.
Tại Diễn đàn M&A 2018 do Báo Đầu tư và Công ty AVM tổ chức ngày 8/8/2018, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã cho biết, tới đây, Chính phủ chủ trương không cấp thêm giấy phép cho ngân hàng 100% vốn ngoại, nhưng khuyến khích các ngân hàng nước ngoài mua các ngân hàng yếu kém và đang có nhiều ngân hàng nước ngoài quan tâm tới các vụ mua bán – sáp nhập (M&A).
Trong khi đó, theo quy định Thông tư số 38/2014/TT-NHNN của NHNN hướng dẫn thi hành Nghị định số 01/2014/NĐ-CP của Chính phủ về việc nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần của tổ chức tín dụng Việt Nam, trong trường hợp đặc biệt, các nhà đầu tư nước ngoài có thể mua tỷ lệ cổ phần vượt trần cho phép (30%) đối với ngân hàng yếu kém.
Tỷ lệ của từng trường hợp cụ thể sẽ được Thủ tướng Chính phủ quyết định và điều này có nghĩa, nhà đầu tư nước ngoài có thể được mua cổ phần chi phối đối với ngân hàng yếu, thậm chí sở hữu 100% vốn ngân hàng yếu.
Thế nhưng, đến nay vẫn chưa có thương vụ mua – bán 100% vốn giữa nhà đầu tư ngoại và ngân hàng yếu kém của Việt Nam nào thành công. Tất nhiên, không phải chỉ có các ngân hàng yếu kém mới gặp khó trong việc bán vốn cho các nhà đầu tư ngoại.
Điển hình như thương vụ Quỹ đầu tư quốc gia của Singapore (GIC) thỏa thuận mua cổ phần Vietcombank từ năm 2016, nhưng mãi đến cuối năm 2018, ngân hàng này mới chỉ hoàn tất phát hành thêm để bán vốn được 3%, vẫn còn khoảng 7% nữa chưa hoàn thành. BIDV tìm đối tác nước ngoài từ năm 2014, nhưng mãi gần đây, Ngân hàng mới xin cổ đông thông qua việc bán 15% cổ phần sau phát hành cho Keb Hana (Hàn Quốc)…
Theo Anh Minh
Đặc san Toàn cảnh Ngân hàng Việt Nam 2019
Napas sẵn sàng cho quá trình chuyển đổi sang thẻ chip
"Napas hoàn toàn sẵn sàng cùng với các ngân hàng thực hiện chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ chip theo lộ trình chuyển đổi mà Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã đề ra. Chúng tôi đảm bảo nguồn lực về nhân sự, công nghệ để hỗ trợ các ngân hàng chuyển đổi thuận tiện nhất". Đó là chia sẻ của ông Nguyễn Quang Minh, Phó Tổng Giám đốc Napas với Đặc san Toàn cảnh Ngân hàng.
Thanh toán điện tử qua điện thoại di động ngày càng thu hút lượng lớn khách hàng
Chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip nội địa là mục tiêu chiến lược của NHNN Việt Nam theo hướng tiết kiệm chi phí cho xã hội, tiện lợi cho người dân trong thanh toán không dùng tiền mặt. Ông có thể cho biết, khuôn khổ hành lang pháp lý nào cho vấn đề này?
Trong hoạt động thanh toán, ngành ngân hàng là một trong những ngành chủ động đi đầu ứng dụng các thành tựu của Cách mạng công nghệ 4.0, qua đó nâng cao chất lượng dịch vụ, gia tăng các tiện ích cho khách hàng, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt. Cơ sở hạ tầng và công nghệ phục vụ thanh toán không dùng tiền mặt tiếp tục được chú trọng đầu tư, nâng cao chất lượng và phát huy hiệu quả; công tác đảm bảo an ninh, an toàn thanh toán điện tử được coi trọng và tăng cường. Thanh toán điện tử qua Internet, điện thoại di động đạt được kết quả đáng ghi nhận, thu hút số lượng lớn khách hàng sử dụng.
Ông Nguyễn Quang Minh
Ngày 5/10/2018, Thống đốc NHNN đã ký ban hành Quyết định số 1927/QĐ-NHNN công bố các yêu cầu kỹ thuật thẻ thanh toán nội địa công nghệ chip tiếp xúc và không tiếp xúc tại Việt Nam tiêu chuẩn cơ sở (TCCS) về thẻ chip nội địa (gọi tắt là TCCS về thẻ chip nội địa). Việc áp dụng tiêu chuẩn thẻ chip sẽ gia tăng nhiều tính năng, tiện ích cho khách hàng, góp phần quan trọng cho thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, nhờ đưa ra những thay đổi về công nghệ, mức độ an toàn, bảo mật so với thẻ từ trước đây.
Để hoàn thiện khung pháp lý áp dụng TCCS về thẻ chip nội địa làm cơ sở cho các tổ chức tín dụng thực hiện, ngày 28/12/2018, Thống đốc NHNN ban hành Thông tư số 41/TT-NHNN về sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 19/2016/TT-NHNN ngày 30/6/2019 quy định về hoạt động thẻ ngân hàng (Thông tư 41), trong đó có yêu cầu: Tổ chức phát hành thẻ, tổ chức thanh toán thẻ phải tuân thủ TCCS về thẻ chip nội địa khi phát hành thẻ khi có BIN do NHNN cấp và áp dụng đối với ATM, thiết bị chấp nhận thẻ tại điểm bán của tổ chức thanh toán thẻ; quy định lộ trình chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ chip đối với tổ chức phát hành thẻ và thanh toán thẻ.
Ngày 13/3/2019, NHNN đã có Công văn số 1524/NHNN-TT đề nghị các tổ chức phát hành thẻ, tổ chức thanh toán thẻ tổ chức chuyển mạch thẻ, tổ chức bù trừ điện tử giao dịch thẻ chủ động, nghiêm túc tổ chức triển khai áp dụng TCCS về thẻ chip nội địa theo lộ trình chuyển đổi quy định tại Thông tư 41; yêu cầu các đơn vị nêu trên phải đảm bảo hoạt động thẻ diễn ra liên tục, ổn định và an toàn, đồng thời phải đảm bảo quyền lợi hợp pháp của chủ thẻ trong quá trình thực hiện chuyển đổi.
NHNN cũng khuyến khích các tổ chức phát hành thẻ, tổ chức thanh toán thẻ hoàn thành triển khai việc áp dụng TCCS về thẻ chip nội địa trước thời hạn so với quy định.
Vậy, Napas đã chuẩn bị như thế nào cho câu chuyện này?
Với vai trò là đơn vị chuyển mạch và bù trừ điện tử các giao dịch thẻ và là đối tượng điều chỉnh của Thông tư số 41/TT-NHNN, Napas đã hoàn thành nâng cấp hệ thống chuyển mạch, đảm bảo việc xử lý các giao dịch thẻ theo quy định của bộ TCCS thẻ chip nội địa do NHNN ban hành. Đồng thời, Napas cũng đã sẵn sàng triển khai việc kiểm tra, đánh giá tính đáp ứng bộ tiêu chuẩn thẻ chip nội địa VCCS theo thông lệ quốc tế cho các sản phẩm thẻ, thiết bị chấp nhận thẻ và hệ thống xử lý giao dịch (host) của các hãng sản xuất và các ngân hàng.
Hướng tới mục tiêu nhằm chuẩn hóa kết nối hệ thống chuyển mạch theo bộ tiêu chuẩn thẻ chip nội địa (VCCS) cũng như hỗ trợ các ngân hàng hoàn thành mục tiêu chuyển đổi 25 triệu thẻ ATM, 150.000 máy POS và 6.000 máy ATM vào cuối năm 2019 theo lộ trình chuyển đổi thẻ chip của Ngân hàng Nhà nước tại Thông tư 41/2018/TT-NHNN, NAPAS đã triển khai chương trình giảm phí dịch vụ chuyển mạch (tùy theo loại giao dịch) lên đến 80% cho các ngân hàng thành viên hoàn thành các điều kiện kỹ thuật để chuyển đổi thẻ từ sang tiêu chuẩn thẻ chip nội địa từ 1/5/2019.
Có thể khẳng định, Napas hoàn toàn sẵn sàng cùng với các ngân hàng thực hiện chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ chip theo lộ trình chuyển đổi được NHNN ban hành. Chúng tôi đảm bảo nguồn lực về nhân sự và công nghệ để hỗ trợ các ngân hàng chuyển đổi được thuận tiện nhất.
Theo ông, đâu là những mục tiêu trước mắt mà Napas cần hoàn thành?
Hiện Việt Nam có 41 ngân hàng với số lượng thẻ từ hiện tại vào khoảng 75 triệu thẻ. Số lượng POS với khoảng gần 280.000 máy, phần lớn POS đã tuân theo Tiêu chuẩn EMV và việc nâng cấp để hỗ trợ Tiêu chuẩn thẻ chip nội địa không quá phức tạp..
Như đã trao đổi ở trên, bản thân Napas đã sẵn sàng đễ hỗ trợ thị trường chuyển đổi. Chúng tôi đã và đang phối hợp với 7 ngân hàng đầu tiên để hoàn thành việc phát hành và xử lý giao dịch thẻ chip nội địa trong quý II/2019. Napas đã và đang phối hợp với các ngân hàng còn lại xây dựng kế hoạch triển khai chi tiết để cùng các ngân hàng nâng cấp hệ thống phát hành và chấp nhận thẻ theo tiêu chuẩn VCCS.
Bên cạnh đó, Napas tiếp tục hỗ trợ các đơn vị cung cấp mới trong lĩnh vực thẻ và thiết bị chấp nhận thẻ để đánh giá và đưa ra các sản phẩm tuân theo tiêu chuẩn thẻ chip nội địa VCCS để giúp các ngân hàng có thể nhanh chóng và dễ dàng lựa chọn được các sản phẩm có sẵn, nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí chuyển đổi cho các ngân hàng.
Khó khăn trong quá trình chuyển đổi là không tránh khỏi. Theo ông, đó là những trở ngại gì? Sau khi thực hiện chuyển đổi, đâu là lợi ích thu về trong dài hạn?
Theo kinh nghiệm của các quốc gia đi trước, khó khăn lớn nhất là quá trình chuyển đổi bị kéo dài, vượt quá lộ trình đặt ra ban đầu; dẫn đến hạ tầng không đồng bộ do phải duy trì song song nhiều bộ tiêu chuẩn và không xử lý triệt để được vấn đề bảo mật, chống gian lận trong giao dịch thanh toán. Do vậy các bên tham gia cần cam kết việc chuyển đổi bám sát theo lộ trình đã được NHNN ban hành.
Ngoài ra, lợi ích mà thẻ chip khi thay thế thẻ từ ngoài việc giúp cho các giao dịch thanh toán an toàn hơn, bảo mật hơn thì còn mở ra cho các ngân hàng điều kiện thuận lợi để phát triển tính năng thanh toán mới, hiện đại cho các sản phẩm thẻ nội địa. Napas đang nghiên cứu việc hợp tác với các tổ chức thẻ quốc tế để cùng với các ngân hàng Việt Nam phát hành ra thị trường thẻ đồng thương hiệu (co-badge) giữa thẻ nội địa và thẻ quốc tế, cho phép khách hàng sở hữu chiếc thẻ này sử dụng tại thị trường nội địa Việt Nam cũng như sử dụng thuận tiện ngoài biên giới, ngoài lãnh thổ.
Có thể nói, cơ hội mở ra cho thị trường thanh toán không dùng tiền mặt Việt Nam khi triển khai thành công chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip là rất lớn, đặc biệt đối với thẻ chip không tiếp xúc (contactless). Bộ tiêu chuẩn thẻ chip sẽ là 1 nền tảng cơ bản để số hoá thông tin thẻ lên thiết bị di động, tiến đến cho phép người dùng sử dụng điện thoại thông minh để thanh toán. Tương lai thị trường sẽ đón nhận trào lưu thanh toán "quẹt", "chạm", khách hàng chỉ cần chạm thẻ hoặc điện thoại vào thiết bị chấp nhận POS và đi. Mặt khác, các thẻ không tiếp xúc sau khi được cung cấp ra thị trường sẽ hỗ trợ tích cực cho các khoản thanh toán dịch vụ công, các dịch vụ công ích khác và đặc biệt thanh toán trong giao thông. Việc 75 triệu thẻ ngân hàng có thể sử dụng để thanh toán các dịch vụ giao thông công cộng giúp gia tăng tiện ích, là cơ hội mở rộng dịch vụ cho cả ngành ngân hàng và giao thông, giảm được chi phí cho xã hội. Vì vậy, rất cần các cơ quản lý nhà nước có những xúc tiến, phối hợp liên bộ/ngành để việc triển khai ứng dụng được nhanh chóng trong thực tế.
Bên cạnh đó, với chính sách không cần nhập PIN cho các giao dịch giá trị thấp, thẻ chip nội địa sẽ giúp lược bỏ được các thao tác cho khách hàng khi thanh toán, thao tác thanh toán dễ dàng, thuận tiện cũng là một trong những điều kiện tiên quyết giúp thay đổi và chuyển dịch thói quen thanh toán từ tiền mặt sang thẻ; góp phần thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt theo định hướng của Chính phủ và NHNN.
Hồng Dung thực hiện
Theo tinnhanhchungkhoan.vn
Tỷ lệ an toàn vốn của các ngân hàng quốc doanh cải thiện vì đâu? Theo NHNN, tính đến cuối tháng 4/2019, tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (CAR) của các ngân hàng thương mại (NHTM) có vốn Nhà nước đã được cải thiện so với cuối năm 2018. VietinBank vừa được NHNN cho phép phát hành 10.000 tỷ đồng trái phiếu ra công chúng để tăng vốn. Chuyển động ngược chiều NHNN Việt Nam vừa công...