Một lần say men rượu ngô Bản Phố

Nông Mạnh Hùng07:21 15/12/2019

Thứ rượu uống êm mà nặng, thơm lừng mùi riêng biệt của đất trời Tây Bắc này cùng với rượu táo mèo, rượu San Lùng là những loại rượu nổi tiếng của tỉnh Lào Cai.

Rượu ngon là thế, nổi tiếng là thế nhưng hẳn ít ai biết được để nấu một mẻ rượu ngô Bản Phố cần có những nguyên liệu gì, các công đoạn ra làm sao.

Rượu ngô Bản Phố, cái tên đã quá nổi tiếng mỗi khi nhắc tới thứ rượu ngon đặc sản của vùng “cao nguyên trắng” Bắc Hà. Thứ rượu uống êm mà nặng, thơm lừng mùi riêng biệt của đất trời Tây Bắc này cùng với rượu táo mèo, rượu San Lùng là những loại rượu nổi tiếng của tỉnh Lào Cai.

Rượu ngon là thế, nổi tiếng là thế nhưng hẳn ít ai biết được để nấu một mẻ rượu ngô Bản Phố cần có những nguyên liệu gì, các công đoạn ra làm sao. Tôi đã lên tận xã Bản Phố, huyện Bắc Hà để được chứng kiến tận mắt quy trình nấu rượu của người dân, tìm hiểu xem vì sao thứ rượu ấy lại ngon và nổi tiếng đến thế. Anh Lý Seo Thồng, chủ cơ sở sản xuất rượu ngô Hồng Mi, người xã Bản Phố, huyện Bắc Hà đã vui vẻ cho tôi xem đủ các công đoạn để nấu ra một mẻ rượu ngô ở đây.

Theo anh Thồng kể lại, nghề nấu rượu ngô của người Mông đã có từ hàng trăm năm trước, giờ hỏi chính xác vào lúc nào cũng không ai biết rõ. Để nấu một mẻ rượu ngô khá kỳ công, trung bình cũng phải mất đến gần 2 tuần. Những bắp ngô được thu hoạch ở Bắc Hà dùng nấu rượu phải phơi cho thật khô, hạt phải không bị mọt thì mới cho ra những mẻ rượu nhiều và thơm. Nước luộc ngô là nước suối Hang Dể. “Dùng nước khác thì rượu khác ngay”.

Thứ men để nấu rượu cũng không giống như men nấu rượu dưới xuôi. Đặc trưng của rượu ngô Bản Phố là men ủ làm từ hạt cây hồng mi, loại cây cùng họ với kê, quả như bông lau, hạt màu đen nhỏ li ti trồng xem giữa những nương ngô, nương lúa.

Cây hồng mi để khô. Người Mông lấy hạt hồng mi đem vào cối đá xay nhỏ như bột rồi trộn với nước rượu đầu và nước sôi, nhào cho thật nhuyễn rồi nắm thành quả đặt trên rơm và phơi ở nơi ít nắng, thoáng gió. Đến khi những quả men khô, chuyển thành màu trắng thì đem lên gác bếp bảo quản dùng dần để nấu rượu.

Công đoạn đầu tiên cho một mẻ rượu mới là luộc ngô. Ngô luộc xong để nguội rồi đem trải ra, rắc men lên trên. Vào mùa nóng thì chỉ cần đợi 1 ngày 1 đêm, trời lạnh thì mất tới 3 ngày 2 đêm để ngô lên mốc. Thứ ngô lên mốc ấy lại được đem vào thùng ủ 10 ngày xong mới đem ra nấu rượu được.

Bà Sùng Thị Phổng – mẹ anh Thồng khoe với tôi mẻ ngô đã ủ đủ ngày, chuẩn bị được đem đi nấu thành rượu.

Cận cảnh những hạt ngô đã đạt đủ điều kiện để chuẩn bị ‘vào chõ’. Anh Thồng bật mí rằng những hạt ngô ủ phải có cả những chấm đen li ti trong ảnh mới đúng là loại được ủ bằng men hồng mi.

Anh Thồng dùng những miếng vải đã đẫm nước bịt kín chiếc chõ nấu rượu để ngăn cho hơi phía trong không bị thoát ra ngoài. Chõ nấu cũng góp phần tạo nên hương vị cho rượu. Nếu là người sành rượu sẽ biết ngay rượu nào nấu bằng chõ gỗ và rượu nào nấu bằng chõ kim loại. Anh Thồng cũng thừa nhận anh vẫn sử dụng chiếc chõ bằng gỗ thông này để giữ cho rượu hương vị nguyên bản nhất.

Ngô ủ trong thùng sau 10 ngày được đem ra để nấu. Dựa vào ‘tay nấu’ của anh Thồng, cứ 3 cân ngô lại cho 1 lít rượu.

Video đang HOT

Công đoạn tiếp theo là đặt chiếc chảo lên nóc của chõ rồi đổ đầy nước lạnh vào chảo. Làm vậy để khi đun ngô ủ ở đáy chõ, hơi nước sẽ bốc lên gặp lạnh ở chảo nước trên nóc chõ rồi ngưng tụ lại thành rượu, chảy vào một dụng cụ cũng bằng gỗ một đầu như chiếc muôi, một đầu có khe nhỏ dẫn rượu ra ngoài. Đó chính là cách nấu rượu

Việc bịt kín các khe hở trên chõ phải làm thật tỉ mỉ. Mỗi lần nấu anh Thồng lại phải làm lại công đoạn này từ đầu. Có ngồi ở Bản Phố xem nấu rượu mới biết để làm ra những giọt rượu bằng phương pháp thủ công cầu kỳ thế nào.

Bà Phổng bắt đầu nhóm bếp nấu mẻ rượu đầu tiên trong ngày. Để rượu ngon cũng cần phải giữ ngọn lửa cháy đều từ đầu đến cuối.

Sau gần một tiếng chờ đợi, những giọt rượu đầu tiên chảy ra trong sự ngạc nhiên và háo hức của tôi. Rượu lúc đầu còn nóng, để nguội rồi mới bán ra. Cũng như những loại rượu khác, rượu ngô để càng lâu càng ngon và vì thế giá rượu cũng khác nhau, phụ thuộc vào thời gian bao nhiêu tháng, bao nhiêu năm. Những giọt rượu ngô lại chảy vào những chén đầy, mang cái êm nặng mà thơm nồng vào những bữa ăn của người Bắc Hà bên bát thắng cố bốc khói nghi ngút, vào cả trong lòng du khách mỗi độ tìm lên “cao nguyên trắng”.

Theo Thanhnien.vn

Những món ăn không nên bỏ qua khi đến Lào Cai

Đến với mảnh đất vùng Tây Bắc, bạn sẽ có cơ hội trải nghiệm các món ăn độc đáo từ nguyên liệu, cách chế biến đến tên gọi.

Cuốn sủi

Cuốn sủi khá giống với món phở Tíu

Cuốn sủi còn được gọi với cái tên phở khan, khá giống với món phở Tíu. Cũng là bánh phở trắng mềm dưới bát, phía bên trên lớp phở được rắc chút mỳ bằng củ dong rang ròn cùng thịt bò, gia vị được nấu sền sệt thành một thứ nước sốt có hương vị riêng. Trên cùng của bát cuốn sủi là hạt tiêu, lạc, rau thơm và vài lát ớt.

Ở Lào Cai, có rất nhiều quán hàng cuốn sủi và nhà hàng chế biến món ăn kiểu người Hoa. Nhưng đa phần những khách đi tàu lên Lào Cai thường dừng lại ở ngay quán ăn chỉ cách ga có vài bước chân. Tại đây, trong khi chờ đợi món cuốn sủi, bạn có thể tranh thủ vệ sinh cá nhân và chuẩn bị hành lý cho chuyến đi khám phá mảnh đất Lào Cai.

Thịt lợn cắp nách

Dồi lợn cắp nách nhỏ nhưng 'có võ'

Một điều thú vị khác của ẩm thực Lào Cai là các món ăn chế biến từ thịt lợn cắp nách thơm ngon, giàu dinh dưỡng, đủ các món nướng, luộc, dồi, giả cầy, sườn nấu canh, lạp xường, thịt hun khói. Rồi lợn sữa quay, vịt quay, thơm ngon tạo nên không khí nhộn nhịp, sôi động.

Phở chua Bắc Hà

Phở chua quan trọng nhất chính là phần nước chua

Một bát phở chua gồm có bánh phở mới tráng còn ấm nóng, thịt lợn xá xíu, rau sống thái nhỏ, lạc và cuối cùng chan một ít nước chua. Với phở chua, yếu tố quyết định vị ngon chính là nước chua. Theo truyền thống, nước chua được làm từ việc ngâm, trộn rau cải với nước đường và chắt lọc được nước chua. Đây là cả một quy trình khắt khe, mà chất lượng của nước chua phụ thuộc rất lớn vào tay nghề của người làm.

Trước khi ăn, bạn nên bỏ thêm một ít muối hạt vì phở chua sẽ hơi nhạt so với khẩu vị chung của mọi người. Phở chua phải ăn lạnh mới ngon, nên thích hợp ăn vào mùa hè. Mùa đông đến Bắc Hà bạn có thể gặp khó khăn khi muốn tìm món này vì nhiều hàng không bán phở chua.

Thắng cố ngựa Bắc Hà

Sẽ rất khó nuốt cho những ai lần đầu ăn thắng cố

Món ăn hấp dẫn thu hút đông người nhất phải kể đến thắng cố. Thắng cố thì vùng núi phía Bắc nào cũng có, nhưng ở Lào Cai lại mang một vị riêng đặc sắc không thể lẫn vào đâu được vì được chế biến từ "lục phủ ngũ tạng" của con ngựa. Gia vị kèm theo không thể thiếu gồm thảo quả, địa liền cùng với hạt dổi, củ sả, quế chi... được tẩm ướp với thịt trước lúc đem xào rồi chế nước hầm nhừ trong chảo lớn.

Từ hương vị đặc trưng quyến rũ, chảo thắng cố sôi lục bục trên bếp lửa hồng nhìn khá bắt mắt bởi những miếng thịt, miếng mỡ vàng nhạt, đoạn lòng trăng trắng điểm xuyết những lá hành xanh ngắt dậy mùi thơm của thịt, của gia vị làm ấm lại không gian giữa tiết trời se lạnh. Bát thắng cố trở nên lôi cuốn hơn khi được nhấp với thứ rượu thóc San Lùng (Bát Xát), rượu ngô Bản Phố (Bắc Hà) được chưng cất bởi thứ men làm từ cây hồng mi khiến thực khách đắm chìm trong tinh hoa của đất trời ban tặng.

Nem măng đắng

Vỏ nem của món ăn độc đáo này chính là măng vầu đắng

Món ăn này được chế biến theo bí quyết cổ truyền. Đồng bào lấy những chiếc măng vầu đắng, luộc chín rồi lột lấy những tấm lá bánh tẻ, mềm và dai như những tấm lụa mỏng. Nguyên liệu này dùng như chiếc bánh đa nem thông thường trong món nem rán phổ thông.

Phần nhân của món nem măng đắng được làm từ thịt gà băm nhỏ. Gà phải là gà tơ, trọng lượng mỗi con không quá 0,6-0,7 kg. Thịt và xương được băm nhỏ cùng với củ kiệu, lá hẹ và các gia vị: hạt tiêu, nước mắm. Phần nhân được gói trong lá măng đắng và rán vàng. Món ăn được trình bày ra đĩa nhỏ, trông rất đẹp mắt. Khi ăn, thực khách sẽ cảm nhận vị đăng đắng của măng, vị ngọt của thịt gà tơ. Độ dẻo của vỏ nem cộng với cảm giác sậm sựt của nhân nem trong miệng sẽ làm cho thực khách thấy thú vị.

Quả Tỳ Bà

Quả tì bà chín có vị chua xen lẫn ngọt

Quả tỳ bà hay còn gọi là nhót tây, đặc sản của Lạng Sơn, Lào Cai về tới Hà Nội có giá bán lẻ khá cao nhưng vẫn được nhiều khách thủ đô đặt mua vì tò mò. Quà tỳ bà chín vàng có mùi thơm mát, vị ngọt hoặc ngọt chua (ngọt nhiều hơn chua), là loại quả trồng trong vườn nhà của người dân đồng bào vùng cao. Quả này ngâm đường ăn sẽ chữa được viêm họng và phòng cảm cúm rất tốt trong mùa lạnh.

Thịt lợn muối

Thịt lợn muối có thịt giòn, rắn chắc

Trong các món ngon được chế biến từ thịt lợn thì thịt lợn muối là một trong những món ngon trong danh mục ẩm thực của đồng bào vùng cao Lào Cai. Khi sử dụng thịt lợn muối có thể rang hay nướng tuỳ theo khẩu vị của từng gia đình. Khi ăn, chúng ta có những cảm giác khác nhau. Có vị cay của giềng và ớt, vị thơm của quế, vị hơi chát của lá mít và lá trầu không.

Đồng thời, một vị đặc trưng của thịt lợn muối là vị chua hoà lẫn vị mặn của muối, miếng thịt giòn và rắn chắc. Thịt lợn muối làm giảm đi độ béo và ngấy của mỡ. Khi ăn, chúng ta có thể lấy lại cảm giác về vị giác khi đã ăn quá nhiều đồ ăn khác mà không có cảm giác ngon. Thịt lợn muối là món ăn dân dã của người dân vùng cao đặc biệt là người Tày ở Bảo Yên.

Rượu San Lùng

Rượu San Lùng có thể dùng để làm quà

Rượu San Lùng hương thơm, vị đậm đà mau làm lan toả sự đê mê tới lục phủ ngũ tạng, tới chân tơ kẽ tóc. Sau tiệc rượu, ta có cảm giác lâng lâng sảng khoái, không u mê đau đầu. Mới một giọt đã mềm môi, làm ta muốn thêm giọt nữa.

Rượu San Lùng được chế biến rất công phu. Nguyên liệu tuyển chọn kỹ từ thóc nương vào sữa ở độ dẻo. Trước khi nâu, người ta ngâm thóc thành mộng và chưng ủ cùng cao lương thảo dược.Men đủ vị thảo dược của núi rừng, có vị phòng chống lạnh, trừ cảm,có vị làm cho lưu thông khí huyết, giảm đau nhức khớp, có vị làm cho không đau đầu.

Nấm chân chim

Nấm chân chim có hình dáng lạ, đẹp mắt và được bán với giá rất rẻ

Những gùi nấm nặng trĩu được các thiếu nữ Mông mang đến chợ bán thành một dãy riêng. Nấm được để trong gùi hoặc bày trên các tấm vải, trải trên thảm cỏ. Chẳng cần cân đo chính xác, các cô gái cứ đong từng bát đầy, bán với giá bình dân: hai nghìn đồng một bát. So với các loại rau xanh khác ở chợ, nấm chân chim bao giờ cũng được bán hết nhanh nhất.

Nấm mua về đem xào hoặc nấu canh với thịt. Thưởng thức hương vị ngọt ngào của nấm, người ăn sẽ có kỷ niệm khó quên về Bắc Hà. Ngoài công dụng làm thực phẩm, nấm chân chim còn có nhiều lợi ích khác, được liệt vào loại dược liệu quý.

Theo Ngôi sao

Trải nghiệm uống rượu ướp ngón chân người thật Món rượu chứa ngón chân người thật tên Sourtoe cocktail khiến thực khách chưa cần nếm đã hoảng sợ. Ngón chân cái đã được làm sạch, ướp muối, phục vụ ở quán bar Canada. Theo Zing