Molnupiravir – niềm hy vọng tạo ra bước ngoặt đại dịch

Giá phải chăng và cách sử dụng dễ dàng, thuốc kháng virus molnupiravir điều trị Covid-19 có thể trở thành cánh cửa hy vọng đối với các nước đang phát triển.

Tổ chức Sáng kiến Y tế toàn cầu Unitaid và các đối tác hy vọng sẽ đạt thỏa thuận sớm nhất vào tuần sau, đảm bảo nguồn cung cho loại thuốc viên kháng virus đầu tiên ở các quốc gia thu nhập thấp và trung bình, theo Philippe Duneton, giám đốc điều hành. Unitaid cũng đã thảo luận với hãng dược Merck về điều khoản sản xuất thuốc generic (thuốc được chuyển giao công nghệ sau khi hết thời hạn bảo hộ độc quyền).

“Đây là những điều chúng tôi chờ đợi trong tháng qua. Phương pháp điều trị này mở ra cánh cửa hy vọng. Giờ chúng ta cần tập trung sức lực và đưa nó đến với tất cả mọi người, ở cả các nước thu nhập thấp hơn”, ông Duneton nói.

Nếu được tung ra thị trường, molnupiravir được kỳ vọng có thể tạo bước ngoặt của đại dịch. Tuy nhiên, bức tranh về nguồn cung toàn cầu còn chưa chắc chắn. Ở lĩnh vực vaccine, các quốc gia thu nhập thấp dường như bị bỏ lại phía sau. Khoảng 9 tháng sau khi vaccine ra mắt, hơn 55 nước vẫn chưa tiêm chủng đủ cho 10% dân số. Hơn 20 quốc gia mới tiêm cho dưới 2% dân số.

Thuốc molnupiravir do hãng dược phẩm Mỹ Merck và công ty Ridgeback của Đức nghiên cứu phát triển, dùng điều trị Covid-19 cho bệnh nhân từ nhẹ đến trung bình. Đại diện Merck hôm 1/10 cho biết thuốc viên molnupiravir có tác dụng giảm gần 50% nguy cơ nhập viện và tử vong vì Covid-19, sau khi phân tích thử nghiệm lâm sàng giai đoạn ba với 775 bệnh nhân. Kết quả khả quan đến mức hai hãng, với sự tham vấn của Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA), đã quyết định ngừng tiếp nhận tình nguyện viên và bắt đầu quá trình đệ đơn đăng ký phê duyệt. Merck cũng có kế hoạch gửi dữ liệu cho các cơ quan quản lý trên toàn thế giới.

Đầu năm nay, công ty thông báo đã ký các thỏa thuận chuyển giao tự nguyện, không độc quyền thuốc này với 5 nhà sản xuất Ấn Độ nhằm tăng cường nguồn cung cho hơn 100 quốc gia thu nhập thấp và trung bình sau phê duyệt. Các công ty sẽ cùng hợp tác, tài trợ, giám sát và theo dõi thử nghiệm lâm sàng tại Ấn Độ. Một nguồn tin tiết lộ thử nghiệm vẫn đang tiến hành, song có thể các hãng sẽ trình đơn xin cấp phép lên cơ quan quản lý trong vài tuần nữa.

“Lúc đó sẽ có rất nhiều molnupiravir”, nguồn tin từ Ấn Độ cho hay.

Thuốc kháng Covid-19 molnupiravir do hai công ty Merck và Ridgeback Biotherapeutics phát triển công bố hôm 17/9. Ảnh: Reuters .

Chính phủ Thái Lan đang đàm phán mua 200.000 viên molnupiravir, theo Tổng giám đốc Cục Dịch vụ Y khoa Thái Lan Somsak Akksilp. Hàn Quốc, Đài Loan và Malaysia cũng cố gắng đạt thỏa thuận để mua loại thuốc tiền năng. Philippines, quốc gia đang thử nghiệm molnupiravir, kỳ vọng nghiên cứu trong nước sẽ giúp việc tiếp cận nguồn cung trở nên dễ dàng hơn.

Merck dự kiến sản xuất thuốc đủ 10 triệu liệu trình điều trị vào cuối năm, sản lượng tăng vào năm 2022. Tháng 6, hãng dược đã ký thỏa thuận cung ứng trị giá 1,2 tỷ USD với chính phủ Mỹ. Theo đó, nước này sẽ nhận được thuốc cho 1,7 liệu trình điều trị.

Số lượng thuốc ban đầu sẽ không quá dư thừa so với các ca nhiễm nCoV trên toàn thế giới. Song giá thuốc dự kiến sẽ rất phải chăng, vì vậy nó phù hợp với các quốc gia đang phát triển, Andrew Hill, một nhà nghiên cứu cấp cao tại Đại học Liverpool, cho biết.

“Đây có thể là bước tiến lớn trong điều trị Covid-19″, ông nói.

Merck có kế hoạch định giá thuốc theo từng cấp độ, dựa trên các tiêu chí thu nhập của Ngân hàng Thế giới (WB), phù hợp với tài chính của từng quốc gia trong đại dịch. Theo ông Duneton, thuốc cung cấp công cụ quan trọng để đẩy lùi Covid-19 bên cạnh vaccine, song việc sản xuất cần được mở rộng và đòi hỏi nguồn kinh phí lớn hơn.

“Những gì chúng ta cần làm là tạo ra một thị trường thuốc generic chất lượng với giá cả phải chăng. Đó chính là những gì chúng ta đã thực hiện để chống lại bệnh AIDS. Nó khả thi và có thể triển khai được”, ông nói.

Molnupiravir cũng đang thử nghiệm tại Việt Nam, được Bộ Y tế đưa vào túi thuốc điều trị F0 tại nhà triệu chứng nhẹ. Kết quả thử nghiệm giai đoạn 2, được Hội đồng Đạo đức y sinh học đánh giá thuốc “an toàn và hiệu quả” làm giảm tải lượng virus, góp phần giảm tỷ lệ bệnh nhân nặng và tử vong. Thuốc đang tiếp tục thử nghiệm giai đoạn 3