Mối liên hệ giữa tuổi tác và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)
Bệnh phổi tắc nghẽn do nhiều nguyên nhân gây ra, tuổi tác cũng là một trong những yếu tố quan trọng. Vậy mối liên hệ giữa tuổi tác và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là gì?
Độ tuổi có ảnh hưởng gì đến tiến trình phát triển của bệnh hay không?
Tuổi tác và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính có liên hệ rất chặt chẽ. Theo đó, người có độ tuổi càng cao thì nguy cơ mắc bệnh càng lớn.
1. Độ tuổi mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là bao nhiêu?
Theo Viện tim, phổi và máu Quốc gia Hoa kỳ, bệnh COPD thường xảy ra ở những người trên 40 tuổi có hút thuốc lá. Nếu trường hợp nào nghiện thuốc lá nặng bệnh có thể xuất hiện sớm hơn.
Các yếu tố có nguy cơ khác như: Tiếp xúc nhiều với hóa chất độc hại, ảnh hưởng từ khói thuốc cũng có thể khiến là nguyên nhân gây bệnh. Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính thường phát triển theo thời gian. Vậy nên người nào tiếp xúc với các tổn thương phổi càng sớm thì nguy cơ mắc bệnh càng cao.
Bệnh COPD thường xảy ra ở những người trên 40 tuổi có hút thuốc lá (Ảnh: Internet)
Ở người trẻ tuổi, phổi có thể phục hồi sau các tác nhân gây bệnh tiềm ẩn nhanh hơn người lớn tuổi. Ngoài ra, những tổn thương phổi sẽ có rất ít triệu chứng và thường mất nhiều năm bệnh nhân mới có thể phát hiện ra bệnh.
2. Tuổi tác và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính ở người trẻ tuổi
Theo thực tế, do bản chất của bệnh COPD có thể làm người trẻ ít có khả năng mắc bệnh hơn, tuy nhiên nguy cơ là vẫn có. Đặc biệt là những người hút nhiều thuốc hoặc làm việc trong môi trường độc hại. Vậy nên bạn cần chú ý để hạn chế những rủi ro có thể gây bệnh, và có những hướng để tránh chúng.
Tuổi tác và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính có liên hệ mật thiết với nhau. Đúng vậy, người trẻ cũng có nguy cơ mắc bệnh nếu gặp yếu tố di truyền. Tình trạng di truyền được gọi là thiếu hụt AAT (alpha-1 antitrypsin) làm tăng nguy cơ phát triển COPD ở mọi lứa tuổi. Theo Viện Tim, Phổi và Máu Quốc gia Hoa Kỳ, ở Mỹ, có tới 100.000 người có thể bị thiếu AAT.
Video đang HOT
Thiếu hụt AAT khiến cơ thể khó đáp ứng với các tổn thương ở phổi (Ảnh: Internet)
Thiếu hụt AAT khiến cơ thể khó đáp ứng với các tổn thương ở phổi, dẫn đến những người bị thiếu hụt AAT phát triển COPD nhanh hơn những người khác. Trong những trường hợp này, bạn có thể chưa bao giờ hút thuốc hoặc tiếp xúc với các hóa chất độc hại và chất ô nhiễm, nhưng vẫn có nguy cơ cao mắc COPD.
3. Tuổi tác có làm tăng nguy cơ phát triển COPD không?
Đúng là càng lớn tuổi, nguy cơ phát triển bệnh COPD sẽ cao hơn. Tuy nhiên, tuổi tác cùng với các yếu tố khác như hút thuốc, hít phải khói thuốc, tiếp xúc với hóa chất công nghiệp trong nhiều năm là điều khiến bệnh phát triển nhanh. Tuổi tác không phải yếu tố duy nhất.
Tuổi tác và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính có liên quan trực tiếp đến nhau nhưng những yếu tố khác góp phần tăng nguy cơ cũng như tiến trình phát triển của bệnh.
4. Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính tiến triển như thế nào theo độ tuổi?
Sẽ tùy vào từng trường hợp mà bệnh sẽ tiến triển khác nhau tùy thuộc vào tuổi tác cũng như các yếu tố có liên quan. Tuy nhiên triệu chứng chung của bệnh khi phát hiện sẽ bao gồm:
- Hụt hơi
- Khó thở
- Đau hoặc tức ngực
Đau tức ngực kèm khó thở là những triệu chứng phổ biến của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (Ảnh: Internet)
- Khó tập thể dục hoặc thực hiện các động tác đơn giản do thiếu hơi
- Ho thường xuyên, thường ra nhiều chất nhầy hoặc đờm
- Thở khò khè
- Bị nhiễm trùng đường hô hấp thường xuyên hơn hoặc dễ hơn những người khác
- Thiếu năng lượng
Bất kỳ ai gặp những triệu chứng nào trong số này nên nói chuyện với bác sĩ để được chẩn đoán và có hướng điều trị phù hợp.
Chẩn đoán chính xác là rất quan trọng, vì những triệu chứng này có thể xuất hiện tương tự với các bệnh khác, chẳng hạn như hen suyễn . Một số người có thể bị cả hen suyễn và COPD, điều này có thể dẫn đến các biến chứng khác nguy hiểm hơn.
Các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi COPD tiến triển. Một số người luôn cảm thấy khó khăn khi cử động và phải đến gặp bác sĩ thường xuyên hơn.
5. Tuổi thọ của những người bị COPD
Với mỗi đối tượng, mỗi trường hợp bệnh thì tuổi thọ sẽ khác nhau và phục thuộc vào nhiều yếu tố tác động từ bên ngoài cũng như tình hình sức khỏe của người bệnh.
Thực tế thì bệnh tiến triển và tồi tệ dần theo thời gian. Tuy nhiên nếu được chẩn đoán và điều trị sớm, bác sĩ sẽ đưa ra những phương pháp điều trị và thay đổi trong lối sống giúp làm chậm sự phát triển của bệnh.
Ngoài ra, mức độ tuân thủ kế hoạch điều trị của người bệnh cũng ảnh hưởng đến tuổi thọ. Nếu người bị phổi tắc nghẽn mãn tính nhưng liên tục hút thuốc thì tất nhiên bệnh sẽ không được cải thiện mà còn diễn biến nặng hơn.
Tuổi tác và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính có liên quan chặt chẽ với nhau. Chính vì vậy, ngay từ khi còn trẻ bạn nên tránh xa những tác nhân gây bệnh, ngừng hút thuốc,… Có như vậy bệnh mới không ảnh hưởng về sau. Ngoài ra, khi phát hiện những triệu chứng bất thường thì cần liên hệ với bác sĩ để được chẩn đoán.
Đối phó với suy dinh dưỡng ở bệnh nhân phổi tắc nghẽn mạn tính
Bên cạnh các rối loạn về hô hấp, bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) thường biểu hiện một số rối loạn khác như lo âu, trầm cảm, suy dinh dưỡng...
Người ta nhận thấy khi bệnh COPD càng diễn tiến đến những giai đoạn nặng thì người bệnh càng dễ bị suy dinh dưỡng hơn.
Người bệnh COPD dễ bị suy dinh dưỡng, vì sao?
Suy dinh dưỡng (SDD) là tình trạng khá phổ biến ở bệnh nhân COPD. Nguyên nhân do có sự mất cân bằng giữa cung cấp năng lượng và nhu cầu tiêu hao năng lượng. Người bệnh COPD phải tiêu hao nhiều năng lượng hơn người bình thường vì phải tăng cường hoạt động hô hấp chống lại sự tắc nghẽn phế quản và tình trạng ứ khí trong lồng ngực.
Khi đó, các cơ hô hấp phải hoạt động nhiều hơn, nhịp thở phải tăng nhanh hơn và vì vậy năng lượng cần thiết để thực hiện động tác hô hấp cũng phải tăng nhiều hơn. Mặc dù nhu cầu năng lượng tăng cao nhưng người bệnh COPD lại ăn uống kém vì: Tình trạng ứ khí trong lồng ngực làm cho lồng ngực căng phồng quá mức và ép vào dạ dày làm cho người bệnh rất dễ mệt khi ăn no.
Nhiều người bệnh khó thở nhiều hơn trong khi ăn, vì khi nuốt, người bệnh thường phải ngưng thở trong vài giây. Ở người bình thường, việc ngưng thở ngắn khi nuốt thường không ảnh hưởng gì nhưng ở người bệnh COPD sẽ bị mệt khi ăn và vì vậy thường ăn ít. Hơn nữa, do người bệnh ít đi lại, ít vận động để tránh khó thở nên ít thèm ăn.
Nhiều người bệnh thường xuyên lo lắng quá mức về bệnh tật dẫn đến rối loạn tiêu hóa, thậm chí bị loét dạ dày, ảnh hưởng nhiều đến ăn uống. Do cán cân năng lượng ở bệnh nhân COPD bị mất cân bằng nghiêm trọng nên dễ dẫn đến SDD.
Người bệnh COPD nên bổ sung hoa quả tươi, rau xanh.
Suy dinh dưỡng tác động xấu đến bệnh COPD
SDD làm cho bệnh COPD nặng thêm bởi: SDD làm cho các bắp cơ toàn thân trong đó có cơ hô hấp bị mỏng đi, bị yếu đi không đảm đương nổi hoạt động hô hấp. Các bắp cơ hô hấp rất yếu và dễ mỏi mệt còn phải gắng sức lâu dài để đối phó với tình trạng tắc nghẽn phế quản sẽ trở nên quá tải và người bệnh sẽ khó thở nhiều hơn.
SDD thường hay kèm theo thiếu các chất khoáng cần thiết cho cơ thể và cơ bắp như canxi, magie, phốt pho... nên các bắp cơ thường bị yếu. SDD làm giảm sức đề kháng và cơ thể rất dễ bị nhiễm trùng, nhất là nhiễm trùng hô hấp. Đây chính là một trong những nguyên nhân thường gặp của đợt cấp bệnh COPD.
Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh COPD
Để hạn chế tình trạng SDD ở bệnh nhân COPD, chế độ dinh dưỡng của bệnh nhân cần được quan tâm chặt chẽ. Nhu cầu năng lượng tối thiểu hằng ngày cho các bệnh nhân COPD là 40-45 kcalo/kg trọng lượng cơ thể. Năng lượng được cung cấp chủ yếu từ 3 nguồn: chất bột, đạm và chất béo theo tỉ lệ: 50%:15%:35% một ngày.
Hạn chế thực phẩm không có giá trị dinh dưỡng như rượu, bia, cà phê. Ăn 2-4 chén cơm một ngày, ăn đủ đạm, chất béo, việc sử dụng nhiều tinh bột có thể làm tăng CO 2 trong máu. Các chất béo có nguồn gốc từ cá, dầu thực vật có lợi cho bệnh nhân do cung cấp năng lượng cao.
Tăng cường bổ sung các loại vitamin, omega-3, các yếu tố vi lượng như các loại rau, củ, quả, đặc biệt là các thực phẩm có chứa nhiều vitamin A, C, E. Các vitamin này có tác dụng giảm các gốc ôxy hóa do khói thuốc lá và quá trình viêm mạn tính của bệnh tạo ra. Ăn nhiều hoa quả tươi, rau xanh - là những thực phẩm giàu chất xơ giúp quá trình tiêu hóa tốt hơn, hạn chế hấp thu cholesterol.
Ngoài ra, để tăng sức cơ hô hấp (cơ hoành, cơ liên sườn), cần ăn thực phẩm giàu phốt pho, canxi, kali, magiesium như: sữa, hải sản, các loai hạt như đậu phộng, hạt điều, rau má. Không nên ăn các thực phẩm có nhiều muối (đồ hộp, đồ biển, đồ khô, các thực phẩm muối sẵn...).
Người bệnh nên uống trung bình khoảng 2-3 lít nước/ngày để hạn chế táo bón, giúp làm loãng đờm, tạo điều kiện cho ho khạc đờm dễ dàng. Nên ăn chậm, ăn từng miếng nhỏ, chọn thực phẩm mềm, dễ nhai. Nếu khó thở do trướng bụng, mệt, nên ăn 5-6 bữa nhỏ trong ngày, ăn ở tư thế ngồi.
Nước tiểu của bệnh nhân 62 tuổi chuyển màu xanh lá sau 5 ngày nằm viện Chỉ 5 ngày sau khi nhập viện, nước tiểu của nam bệnh nhân chuyển sang màu xanh lá cây đậm. Theo Live Science , nhân vật trong câu chuyện trên là người đàn ông 62 tuổi sống tại Mỹ. Ông được chẩn đoán mắc phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và bệnh đang diễn biến theo chiều hướng tiêu cực. Ông phải đến...