“Mổ xẻ” phong độ thăng hoa của West Ham – David Moyes thời gian qua

Bài phân tích dữ liệu này sẽ giúp chúng ta hiểu tại sao West Ham đang được tận hưởng một mùa giải tuyệt vời cho đến thời điểm hiện tại, đứng ở vị trí thứ năm trên bảng xếp hạng Premier League, trên cả Tottenham, Liverpool và Arsenal trước khi vòng đấu 30 diễn ra.

(Lưu ý: Các dữ liệu trong bài phân tích được tính đến trước vòng 30 của Premier League)

Để có thể xác định lý do tại sao đoàn quân của David Moyes đang có được một mùa giải thành công, chúng ta sẽ so sánh West Ham với những đội bóng Premier League khác thông qua các dữ liệu. Các cầu thủ West Ham cũng sẽ được so sánh với các cầu thủ còn lại của Premier League. Việc so sánh các cầu thủ sẽ chỉ bao gồm những cái tên đã chơi tối thiểu 600 phút ở mùa giải này, và tất cả các dữ liệu sử dụng trong bài viết đều đến từ nguồn Wyscout.

CÁC ĐỘI HÌNH ĐÃ SỬ DỤNG VÀ MÔ HÌNH BÀN THẮNG KỲ VỌNG

West Ham đã khởi đầu mùa giải 2020/2021 với hệ thống 5-4-1 và sau 11 trận đấu, họ đã kiếm được 17 điểm với 5 chiến thắng và 2 trận hòa. Hình ảnh dưới đây cho thấy đội hình được sử dụng nhiều nhất của họ trong 11 trận đấu đó.

Đây đã là mùa giải thứ ba liên tiếp ukasz Fabiaski được lựa chọn để đảm nhận vai trò thủ môn số một của The Hammers, trong khi bộ ba trước mặt anh thường là Fabián Balbuena, Angelo Ogbonna và Aaron Cresswell. Cresswell đã thể hiện một số màn trình diễn ấn tượng tại một vị trí không quen thuộc – trung vệ trái của bộ ba trung vệ, và anh đã đóng một vai trò tương tự như Cesar Azpilicueta trong các chiến thuật của Antonio Conte ở mùa giải 2016/2017 của Chelsea – mùa giải mà The Blues giành được chức vô địch quốc gia.
Moyes cũng muốn sử dụng Arthur Masuaku – người đã thể hiện phong độ rất tốt trong vai trò wing-back trái, và ở cánh bên kia, Ryan Fredericks đã đá chính một vài trận, nhưng sau khi anh dính phải một chấn thương, Vladimir Coufal, tân binh gia nhập CLB từ Slavia Prague vào mùa hè, đã trở thành người thay thế và chiếm lấy vị thế sự lựa chọn số một cho vai trò này. Hai cầu thủ không thể thiếu của đội bóng này là Tomas Soucek và Declan Rice, họ đã chơi từng phút của Premier League 2020/2021 cho đến thời điểm hiện tại. Pablo Fornals và Jarrod Bowen là những winger phía sau Michail Antonio và Sebastian Haller.

Bước ngoặt đối với mùa giải 2020/2021 của West Ham đã đến khi họ buộc phải chuyển sang sử dụng đội hình 4-2-3-1 do chấn thương đầu gối nghiêm trọng của Masuaku. West Ham cũng đã mang về Jesse Lingard theo dạng cho mượn từ Manchester United vào kỳ chuyển nhượng tháng Một, trong khi Robert Snodgrass và Sebastien Haller đã rời khỏi đội chủ sân London Stadium.

Với sự thay đổi này, Cresswell đã được quay trở về với vai trò sở trường của anh, hậu vệ trái. Craig Dawson, cầu thủ được mượn về từ Watford tại West Ham, đã không chơi một phút nào cho đến trước trận đấu với Southampton vào ngày 29 tháng 12, nhưng kể từ đó, anh đã trở thành một phần quan trọng của đội bóng, luôn hiện diện trên sân đấu. Soucek và Rice vẫn đảm nhận vị trí quen thuộc của họ, nhưng trong đội hình này, ban đầu họ có Sad Benrahma, và hiện tại là Lingard hoạt động ở phía trước họ trong vai trò một số 10.
Sau khi Lingard gia nhập đội bóng, Benrahma đã chủ yếu được sử dụng ở cánh trái cùng với Fornals, trong khi Bowen tiếp tục đảm nhận và là sự lựa chọn hàng đầu cho cánh phải. Antonio là tiền đạo trung tâm duy nhất trong đội sau sự ra đi của Haller, nhưng ngôi sao 31 tuổi đang có một trong những mùa giải hiệu quả nhất trong sự nghiệp của mình và đáng lẽ ra anh đã có thể ghi được nhiều bàn thắng hơn nữa ở mùa giải này nếu không bị cản trở bởi những chấn thương. Kể từ khi thay đổi đội hình thi đấu, West Ham đã kiếm được 32 điểm, với 9 chiến thắng và 5 trận hòa sau 18 trận đấu.

Trong biểu đồ dưới đây, chúng ta sẽ được thấy hiệu suất phòng ngự và tấn công của The Hammers, thể hiện qua số bàn thắng và số bàn thua thực tế so sánh với các dữ liệu kỳ vọng (bàn thắng kỳ vọng – xG và bàn thua kỳ vọng – xG Against).

Chúng ta có thể thấy, trong khía cạnh hiệu suất phòng ngự, thành tích thực tế của West Ham chỉ tốt hơn dữ liệu xGA 10%, đây không phải là một con số lớn để khẳng định rằng họ đang gặp nhiều may mắn trong khi chỉ có 2 đội đang có thành tích thực tế tệ hơn xGA trong khâu phòng ngự của cuộc chơi. Tuy nhiên, The Hammers đang khá đen đủi trong khâu tấn công và đang có số bàn thắng thực tế kém hơn dữ liệu xG 7,5%. Mặc dù vậy, có một điều thú vị là Arsenal, Chelsea và Liverpool đều đang nằm trong cùng một nhóm với West Ham, cũng như Newcastle United, trên biểu đồ. West Ham chỉ cần cải thiện hiệu suất ghi bàn của mình để được xếp vào nhóm những đội có thành tích thực tế vượt trội hơn dữ liệu kỳ vọng cả trong tấn công và phòng ngự. Tottenham là đội bóng có thành tích thực tế vượt trội dữ liệu kỳ vọng nhiều nhất cho đến thời điểm này, nếu chúng ta tính cả hiệu suất tấn công và phòng ngự. Hãy cùng xem tình hình sẽ trông như thế nào nếu chúng ta chỉ nhìn vào mô hình dữ liệu kỳ vọng.

Biểu đồ trên cho thấy West Ham đang có phong độ tốt đến thế nào khi chúng ta phân tích họ dựa trên các dữ liệu bàn thắng kỳ vọng và bàn thua kỳ vọng. Họ đã tạo ra trung bình 1,68 xG mỗi trận ở mùa giải này, nhiều hơn Manchester United, Arsenal, Leicester, Tottenham và chỉ kém hơn 5 đội. Họ cũng đang được ghi nhận trung bình 1,32 xGA mỗi trận, thành tích tốt thứ bảy trong giải đấu. Chính vì vậy, tình hình đầy ấn tượng của West Ham trên bảng xếp hạng vào lúc này chẳng phải là một chuyện bất ngờ, bởi vì họ chính là một trong những đội bóng xuất sắc nhất Premier League dựa trên các chỉ số kỳ vọng.

WEST HAM TRONG GIAI ĐOẠN KIỂM SOÁT BÓNG

Trong phần này, chúng ta sẽ cố gắng đánh giá các số liệu thống kê khác nhau về West Ham trên cơ sở một đội, cũng như đối với từng cá nhân cầu thủ. Dữ liệu tập thể sẽ cho chúng ta biết phong cách thi đấu và các khuynh hướng của The Hammers trong giai đoạn kiểm soát bóng, trong khi dữ liệu cá nhân sẽ cho thấy tác động của các cầu thủ đối với hiệu suất của tập thể.

Biểu đồ tiếp theo sẽ sử dụng hai số liệu “lateral passes per 100 passes” (trung bình cứ 100 đường chuyền thì có bao nhiêu đường chuyền ngang) và “forward passes per 100 passes” (trung bình cứ 100 đường chuyền thì có bao nhiêu đường chuyền lên phía trước), điều này sẽ nói cho chúng ta biết liệu một đội bóng có khuynh hướng triển khai bóng một cách kiên nhẫn khi kiểm soát bóng hay chơi trực diện. Kích cỡ của hình tròn trong biểu đồ bên dưới thể hiện % quyền kiểm soát bóng trung bình của một đội ở mùa giải này.

Biểu đồ trên cho chúng ta thấy West Ham là một trong những đội có khuynh hướng chơi trực diện – The Hammers có tỷ lệ kiểm soát bóng trung bình 41% ở mùa giải này và họ đứng thứ tư tại giải đấu về chỉ số “forward passes per 100 passes”. Sự hiệu quả của West Ham trong khía cạnh này cũng có thể được nhìn thấy thông qua sự thật rằng các đội bóng khác đứng gần họ trong biểu đồ trên đều có thứ hạng dưới cả vị trí thứ 10 trên BXH Premier League.

Biểu đồ tiếp theo sẽ cho chúng ta thấy số cú sút mỗi trận và khoảng cách dứt điểm trung bình của các đội bóng ở Premier League mùa giải này.

West Ham hiện đang tung ra những cú dứt điểm có khoảng cách trung bình là 15,5 mét trong khi thực hiện trung bình 11 cú sút mỗi trận. Khoảng cách dứt điểm trung bình của The Hammers là rất ấn tượng, vì họ là đội duy nhất có khoảng cách dứt điểm trung bình dưới 16 mét, đó là một trong những lý do giải thích cho sự hiệu quả đặc biệt cao của lối đá trực diện mà họ triển khai, bởi vì đội bóng này đang thực hiện những cú sút của họ từ các vị trí rất nguy hiểm. So sánh West Ham với Tottenham trên biểu đồ này, chúng ta có thể thấy tại sao Tottenham đang là đội bóng thành công nhất Premier League trong khâu tấn công, trong khi West Ham rất xứng đáng với vị trí thứ 5 trên BXH mà họ giành được trước khi vòng 30 diễn ra.

Các chiến thuật của Moyes đang tỏ ra rất hiệu quả ở mùa giải này và trong một vài biểu đồ tiếp theo, chúng ta sẽ thấy các cầu thủ của ông đã tác động như thế nào đến những màn trình diễn của tập thể. Biểu đồ dưới đây thể hiện khả năng tịnh tiến bóng của các hậu vệ và các tiền vệ tại Premier League, với những vòng tròn màu đỏ biểu thị các cầu thủ của West Ham.

Chúng ta có thể thấy rằng Benrahma và Lingard nằm trong số những cầu thủ hàng đầu giải đấu về khía cạnh số lần tịnh tiến bóng bằng cách dẫn bóng trung bình mỗi 90 phút. Phong cách thi đấu trực diện của West Ham thường mở ra rất nhiều khoảng trống để di chuyển vào trong xuyên suốt giai đoạn chuyển đổi trạng thái sang tấn công, và hai cầu thủ được đề cập đều sở hữu một đôi chân nhanh nhẹn và khả năng kiểm soát bóng tuyệt vời để có thể dẫn bóng đi những quãng đường dài.
Declan Rice cũng rất ấn tượng trong chỉ số này, và xét trên việc trách nhiệm chính của anh là thu hồi bóng, thật thú vị khi thấy rằng tiền vệ người Anh có thể thực hiện những hành động tịnh tiến bóng khi cần thiết. Các hậu vệ cánh, Coufal và Cresswell, chủ yếu thực hiện trách nhiệm tịnh tiến bóng bằng các đường chuyền và họ là những người có nhiều đường chuyền tịnh tiến bóng nhất trong đội.

Các trung vệ của West Ham không tham gia vào việc phát triển bóng ngoại trừ Balbuena, người có khuynh hướng thực hiện những đường chuyền tịnh tiến bóng, với 7,5 lần mỗi 90 phút. Soucek hoàn toàn không tham gia vào các hành động tịnh tiến bóng và anh thiên về hướng đóng vai trò là người nhận những đường chuyền đó. Vai trò của Soucek chủ yếu là những ảnh hưởng mà anh tạo nên bằng khả năng di chuyển không bóng tuyệt vời, khi những pha di chuyển thông minh của anh đã thường xuyên tạo ra các khoảng trống cho bản thân cũng như các đồng đội.

Biểu đồ tiếp theo sẽ cho chúng ta thấy khả năng sáng tạo của các tiền vệ và các tiền đạo thông qua các dữ liệu “shot assists per 90″ (số lần kiến tạo cho đồng đội dứt điểm mỗi 90 phút) và “deep completions per 90″ (những đường chuyền – không tính các quả tạt – đưa bóng đến các khu vực cách khung thành đối phương trong phạm vi 20 mét), trong khi kích thước của các hình tròn thể hiện dữ liệu kiến tạo kỳ vọng mỗi 90 phút (expected assists – xA).

Rõ ràng là West Ham không có một cầu thủ sáng tạo hàng đầu, một người được ghi nhận những con số đặc biệt nổi bật so với các đồng nghiệp khác tại Premier League, nhưng tất cả các cầu thủ thiên về tấn công của họ đều có đóng góp trong khía cạnh này. Benrahma là cái tên được đánh giá là cầu thủ sáng tạo hàng đầu của The Hammers với 0,25 xA mỗi 90 phút. Bowen, Lingard và Antonio có vị trí gần nhau trên biểu đồ này và tất cả bọn họ đều có trung bình khoảng 1 “shot assist” mỗi 90 phút, trong khi Fornals là một cầu thủ đang “kém may mắn” khi chúng ta nhìn vào chất lượng của những đường chuyền mà anh thực hiện.

Chúng ta có thể cho rằng chính lối đá tốc độ cao của West Ham đã ngăn cản họ sở hữu một cầu thủ có những con số thống kê nổi bật về khả năng sáng tạo. Tuy nhiên, tất cả các cầu thủ tấn công của họ đều có thể sáng tạo, điều này khiến The Hammers trở nên rất khó lường trong giai đoạn tấn công và gây ra nhiều khó khăn cho các đối thủ. Cũng cần lưu ý rằng Cresswell là một cầu thủ sáng tạo chất lượng cao của West Ham với 0,21 xA mỗi 90 phút. Anh là một chuyên gia bóng chết và những quả tạt của anh là một nguồn kiến tạo cơ hội tuyệt vời.

Biểu đồ cuối cùng của phần này sẽ sử dụng các dữ liệu “shots per 90″ (số cú sút mỗi 90 phút) và touches in the box per 90 (số lần chạm bóng trong vòng cấm mỗi 90 phút). Kích thước của hình tròn thể hiện dữ liệu bàn thắng kỳ vọng mỗi 90 phút.

Các số liệu thống kê của Antonio cho thấy anh đã phát triển như thế nào trong những năm qua, từ một winger trở thành một tiền đạo trung tâm đầy hiệu quả – tỏ ra thoải mái nhất khi hoạt động trong vòng cấm. Dựa trên thống kê 4,2 lần chạm bóng trong vòng cấm mỗi 90 phút và 2,55 cú sút mỗi 90 phút của anh, không có gì bất ngờ khi anh chỉ đứng sau Jamie Vardy về dữ liệu xG ở mùa giải này, khi được ghi nhận trung bình 0,61 xG mỗi 90 phút so với con số 0,62 mỗi 90 phút của Vardy.
Như bài phân tích đã khẳng định trong phần đầu tiên, Antonio đáng lẽ ra đã có thể ghi được nhiều hơn con số 7 bàn thắng vào thời điểm hiện tại của mùa giải này nếu anh không bị cản trở bởi những chấn thương. Lingard đã thể hiện một phong độ thăng hoa kể từ khi chuyển đến West Ham với 5 bàn thắng và 3 pha kiến tạo sau 7 lần ra sân, và anh đã thực hiện trung bình 3,03 cú sút mỗi 90 phút, cùng với đó là 2,48 lần chạm bóng trong vòng cấm mỗi 90 phút.

Tuy nhiên, cây săn bàn hàng đầu của The Hammers chính là tiền vệ trung tâm Soucek. Anh đang tận dụng tối đa khả năng di chuyển của mình với những pha xâm nhập vòng cấm đầy thông minh và cũng là một mối nguy hiểm đối với khung thành đối phương trong các tình huống cố định với chiều cao của mình. Soucek đã ghi 9 bàn sau 29 lần ra sân ở mùa giải này và chỉ còn là vấn đề thời gian để anh đạt mức 2 con số, đó sẽ là một thành tích đáng kinh ngạc. Benrahma vẫn đang chờ đợi bàn thắng đầu tiên của anh ở Premier League trong khi Bowen đã có 6 pha lập công ở mùa giải này, cả hai đều sút nhiều hơn và có nhiều lần chạm bóng trong vòng cấm mỗi 90 phút hơn Soucek. Như đã được dự đoán trước, Rice không có tác động lớn trong khía cạnh này.

WEST HAM TRONG GIAI ĐOẠN KHÔNG KIỂM SOÁT BÓNG

Sau khi xem qua các dữ liệu thể hiện West Ham chơi như thế nào khi kiểm soát bóng, giờ thì chúng ta sẽ tìm hiểu về khuynh hướng và khả năng của The Hammers trong giai đoạn không kiểm soát bóng. Trong biểu đồ đầu tiên, chúng ta sẽ xem xét các khuynh hướng pressing của họ.

Biểu đồ trên cho thấy West Ham không thường xuyên pressing và họ tỏ ra thoải mái hơn với việc phòng ngự bằng một cấu trúc ổn định ở phần sân của mình. Chỉ có 4 đội được ghi nhận chỉ số PPDA (Passes per defensive action – số đường chuyền trung bình mà các đối thủ có thể thực hiện cho đến khi bị một hành động phòng ngự của đội được đề cập can thiệp) cao hơn The Hammers, trong khi họ đứng thứ năm từ dưới lên về chỉ số “recoveries in the final third per match” (số lần đoạt được bóng ở khu vực 1/3 cuối sân đối phương mỗi trận). Đây là một minh họa khác về phong cách phòng ngự của West Ham – thứ đã được chứng minh là cực kỳ hiệu quả trong các biểu đồ ở phần đầu của bài phân tích.

Trong biểu đồ tiếp theo, chúng ta sẽ xem xét hiệu suất của các hậu vệ tại Premier League ở mùa giải này, thông qua tỷ lệ thành công trong các pha không chiến (aerial duels) và những tình huống phòng ngự một chọi một (defensive duels).

Thoạt nhìn, chúng ta có thể thấy rằng các hậu vệ của West Ham nhìn chung rất giỏi trong việc giành chiến thắng những pha phòng ngự một chọi một của họ, và chỉ có Coufal là có thống kê dưới mức trung bình của giải đấu về tỷ lệ phần trăm các pha phòng ngự một chọi một thành công. Balbuena là một trong những cầu thủ hàng đầu về khía cạnh này, anh đã giành chiến thắng đến 74% trong các pha phòng ngự một chọi một, trong khi Diop cũng đã cho thấy anh rất giỏi trong những tình huống này.
Tuy nhiên, anh là hậu vệ duy nhất của West Ham thắng ít hơn 50% các pha tranh chấp không chiến của mình, một điều đáng ngạc nhiên khi nhìn vào chiều cao của cầu thủ người Pháp. Diop đã không thực hiện quá nhiều tình huống tranh chấp không chiến ở mùa giải này, nguyên nhân có thể nằm ở cách vận hành của West Ham khi họ có khuynh hướng sử dụng đối tác phòng ngự của anh, thường là Balbuena hoặc Dawson, đảm nhận vai trò chuyên gia tranh chấp không chiến chính ở hàng thủ, và do đó, tỷ lệ thành công thấp này không đáng để lo lắng. Đặc biệt, Dawson đã bổ sung chất lượng một cách đáng kể cho hàng thủ West Ham trong giai đoạn nửa sau của mùa giải – anh đã thắng đến 65,2% trong các pha phòng ngự một chọi một của mình và 64,2% các tình huống không chiến, khiến anh trở thành một sự bổ sung tuyệt vời cho hàng thủ của The Hammers. Chúng ta có thể kết luận rằng các hậu vệ của West Ham là một nhóm rất xuất sắc trong các pha đấu tay đôi.

Cuối cùng, chúng ta sẽ xem xét các số liệu thống kê của Fabianski ở mùa giải này so với các thủ môn khác tại Premier League. Tuyển thủ quốc gia người Ba Lan chỉ có một vài màn trình diễn thực sự ấn tượng trong mỗi mùa giải, nhưng anh đã trở nên ổn định hơn rất nhiều trong 2 mùa giải qua, bảo vệ chắc chắn khung thành West Ham trong các trận đấu và thường giúp họ giành được những điểm số quan trọng.

Fabianski đã có 9 trận giữ sạch lưới sau 27 lần ra sân, ngang với David de Gea, Nick Pope và Illan Meslier, và chỉ có 5 thủ môn đứng trên anh trong khía cạnh này. Anh có thành tích ở mức trung bình so với các thủ môn khác khi nói đến số bàn thua và hiện đang có trung bình 1,14 lần bị chọc thủng lưới mỗi 90 phút (goals conceded per 90). Điều tương tự cũng đang diễn ra với dữ liệu “bàn thua kỳ vọng” – xGA – của Fabianski, khi anh đang có trung bình 1,1 xGA mỗi 90 phút, có nghĩa là anh đã để thủng lưới gần bằng dữ liệu kỳ vọng – thứ được xác định bằng chất lượng của các cơ hội mà đối phương tạo ra. Dữ liệu “Prevented goals per 90″ (số bàn thua bị ngăn cản mỗi 90 phút) về cơ bản là lấy số bàn thua kỳ vọng trừ đi số bàn thua thực tế và cho ra kết quả.
Chỉ có 4 thủ môn kém hơn Fabianski trong khía cạnh này, một chuyện hơi đáng lo ngại. Anh có tỷ lệ cứu thua (Save rate %) 70,3% và qua đó đứng ở vị trí thứ 12 trong số 21 thủ môn trong tập dữ liệu. Fabianski có thể cải thiện các màn trình diễn của mình, nhưng dựa trên dữ liệu, anh đang thể hiện phong độ tương tự như hai mùa giải trước.

KẾT LUẬN

Vào đầu mùa giải, hầu hết mọi người đều dự đoán rằng West Ham sẽ nằm ở nửa cuối bảng xếp hạng, và thậm chí có thể phải tham gia vào cuộc chiến trụ hạng. Điều đó cho thấy quy mô của sự cải thiện mà David Moyes đã mang đến cho đội bóng này, và gợi lại ký ức về khoảng thời gian thành công rực rỡ của ông tại Everton vào khoảng 1 thập kỷ trước.

Dựa trên các dữ liệu chúng ta đã thấy trong bài phân tích này, có vẻ như The Hammers đã thực hiện các chiến thuật của họ một cách gần như hoàn hảo và vị trí mà họ đang đứng trên BXH là hoàn toàn xứng đáng. Sẽ rất thú vị để quan sát xem liệu họ có thể duy trì được phong độ này trong khoảng thời gian cuối cùng của Premier League 2020/2021 hay không, và khả năng The Hammers được góp mặt ở đấu trường châu Âu vào mùa giải tới đang rất lớn.

Nguồn: Lược dịch từ bài phân tích “The West Ham Why: Data analysis on Moyes’ successful season so far” của tác giả Toni Bilandzic, đăng tải trên Total Football Analysis.