Mô hình “Siêu ủy ban” của các nước trên thế giới như thế nào?

Mô hình thành lập “ Siêu ủy ban” tổ chức quản lý và đầu tư vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp xuất hiện ở nhiều nước. Tuy nhiên, hoạt động hiệu quả ở mỗi quốc gia lại khác nhau.

Ngày 30/9, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (Siêu Uỷ ban) chính thức ra mắt tại Hà Nội. Kể từ 1/10/2018, 19 Tập đoàn, tổng công ty sẽ chuyển sở hữu nhà nước về uỷ ban, dự kiến đơn vị này sẽ quản lý hơn 1 triệu tỷ đồng phần vốn nhà nước, với tổng tài sản hơn 2,3 triệu tỷ đồng.

Trong số các ý tưởng xây dựng một tổ chức kiểm soát và quản lý vốn Nhà nước của các nước trên thế giới, Temasek Holdings của Singapore được xem là hình mẫu về quản lý vốn quốc gia lớn nhất hiện nay.

Temasek Holdings của Singapore

Temasek Holdings được Chính phủ Singapore thành lập năm 1974 với cổ đông duy nhất đến nay là Bộ Tài chính Singapore.

Hoạt động của SASAC bộc lộ nhiều hạn chế. Ảnh: Wiki.

Sự ra đời của SASAC đã tác động đến hiệu quả chung của nhóm doanh nghiệp nhà nước tại Trung Quốc. Chẳng hạn như lợi nhuận gộp năm 2017 tại khối doanh nghiệp nhà nước tăng 15% – tốc độ nhanh nhất trong 5 năm – lên 1.400 tỷ NDT (tương đương 219 tỷ USD).

Tuy nhiên, hoạt động của SASAC cũng bộc lộ một số hạn chế như mô hình vận hành của SASAC không tuân theo cơ chế thị trường.

Hơn nữa, SASAC chưa tiến hành công khai minh bạch tình hình tài chính.

Trước tình trạng này, Chính phủ Trung Quốc đã đề ra việc cải tổ SASAC như một yêu cầu tất yếu trong chuỗi nhiệm vụ cải cách doanh nghiệp nhà nước, định hướng về việc tách biệt 2 chức năng quản lý vốn nhà nước và chức năng quản trị doanh nghiệp.

Khazanah của Malaysia

Một tổ chức khác của Maylaysia cũng đạt được một số thành công nhất định là Khazanah. Thành lập từ năm 1993, Khzanah có nhiệm vụ quản lý các khoản vốn đầu tư do Chính phủ Malaysia giao, thực hiện các khoản đầu tư mới trong các ngành, lĩnh vực mang tính chiến lược, lĩnh vực công nghệ cao và tìm kiếm các khoản đầu tư chiến lược ở nước ngoài, quản lý có hiệu quả vốn, tài sản của Chính phủ tại các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp khác.

Khazanah là cổ đông chi phối tại 9 công ty chiến lược của Malaysia bao gồm Tenaga Nasional, Telekom Malaysia, Proton, Tập đoàn UEM, Plus, Ngân hàng RHB, Malaysia Airports, PMB và Malaysia Airlines.

Khazanah của Malaysia đạt được một số thành công nhất định. Ảnh: Vulcan Post.

Tính tới cuối năm 2017, giá trị tài sản ròng của Khazanah đạt khoảng 38 tỷ USD, tăng hơn 2 lần so với năm 2004.

Ngoài ra, Khazanah cũng là nhà đầu tư chủ yếu trong các ngành, lĩnh vực chiến lược như cơ sở hạ tầng, dịch vụ công cộng, dịch vụ tài chính, hàng không, công nghệ và truyền thông.

Từ những mô hình “Siêu ủy ban” đi trước của các nước bạn, Việt Nam sẽ có thêm nhiều kinh nghiệm tham khảo để định hướng đường lối hoạt động và tổ chức, cho phép chúng ta kỳ vọng sẽ đạt được một tổ chức hiệu quả trong tương lai.

Hoàng Minh (tổng hợp)