Mô hình phi lợi nhuận: Doanh nghiệp khẳng định vị thế trên trường quốc tế
“Đã đến lúc chúng ta cần phải có những doanh nghiệp phi lợi nhuận có đẳng cấp, có tầm cỡ. Đó không chỉ vì cộng đồng mà còn là một cách để khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường Quốc tế”, một chuyên gia phát biểu.
Nhiều gia đình hiện nay đều muốn gửi con em vào học ở Vinschool
Mới đây tập đoàn Vingroup tuyên bố chuyển đổi bệnh viện Vinmec và hệ thống Vinschool thành mô hình phi lợi nhuận. Cụ thể, Vingroup cam kết dành 100% lợi nhuận thu được từ Vinmec và Vinschool để sử dụng cho việc tái đầu tư và cam kết không thu hồi hơn 4.000 tỷ đồng đã đầu tư đến thời điểm hiện tại.
Ngay sau thông tin được phát đi, nhiều người đặt câu hỏi vậy doanh nghiệp phi lợi nhuận là gì và tại sao một Tập đoàn tư nhân lớn như Vingroup lại lựa chọn phát triển 2 thương hiệu đang tăng trưởng với tốc độ cao theo mô hình phi lợi nhuận?
Phi lợi nhuận nhìn từ Harvard, Yale, Stanford…
Trong khi các tổ chức vụ lợi nhuận tồn tại để tìm kiếm và phân phối lợi nhuận kinh doanh sau khi đã đóng thuế cho các cổ đông thì các tổ chức phi lợi nhuận tồn tại chỉ nhằm cung cấp các chương trình và dịch vụ cho lợi ích cộng đồng. Hay nói cách khác, phi lợi nhuận được biết đến là mô hình hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận trong các lĩnh vực nghiên cứu khoa học, y tế, giáo dục, từ thiện hoặc các lĩnh vực phục vụ cộng đồng.
Trên thế giới, không ít tổ chức đang hoạt động dưới hình thức này, trong đó nhiều mô hình giáo dục – y tế phi lợi nhuận nổi tiếng có thể kể tới như: Mayo Clinic, Cleveland Clinic, John Hopkins Medicine ở Mỹ, Samsung của Hàn Quốc; Đại học Harvard, Yale, Stanford ở Mỹ, Keio ở Nhật, Yonsei ở Hàn Quốc…
Cũng cần phải nhấn mạnh thêm rằng, phi lợi nhuận không phải là không có lợi nhuận mà chính là chọn cách sử dụng lợi nhuận như thế nào. Với mô hình này, các dịch vụ cung cấp như giáo dục hay y tế cũng không phải là miễn phí, thậm chí khi đi cùng với các dịch vụ cao cấp còn là mức chi phí cao tương ứng.
Một trong những ví dụ điển hình là trường Đại học nổi tiếng nhất thế giới – Harvard. Hoạt động theo mô hình phi lợi nhuận. Nhưng đây cũng là một trong những ngôi trường được mệnh danh là dành cho giới nhà giàu với mức học phí cao và tăng nhanh bậc nhất thế giới. Nếu không có học bổng thì những sinh viên “không giàu có” hầu như không có cơ hội học tập tại đây.
Không chỉ vậy, Harvard còn là ngôi trường cực kỳ giàu có với doanh thu lớn hơn GDP của nhiều nước trên thế giới. Theo báo cáo tài chính năm 2015, tổng doanh thu hoạt động của trường trong năm tài chính 2015 tăng 3% lên mức 4,5 tỷ USD. Số t.iền này đến chủ yếu từ những khoản quyên góp của các cá nhân và tổ chức, học phí… Theo thống kê của Forbes, giá trị tài sản ròng của Harvard lên tới 44,6 tỷ USD (tính đến ngày 30/6/2016) khiến nó trở thành trường đại học giàu có nhất nước Mỹ.
Các trường như Harvard có các nguồn thu chính đến từ: Các khoản quyên góp, học phí, tài trợ, quà hiện vật, cho thuê bằng sáng chế. Theo Bloomberg, những khoản này chiếm từ 60-70% ngân sách của Harvard. Phần còn lại đến từ chính nguồn lực của trường.
Những trường như Harvard hay Yale, Stanford dùng những khoản thu này để giảm gánh nặng cho sinh viên hoặc cung cấp nguồn lực dành cho học bổng. Để không vì doanh thu sụt giảm ảnh hưởng tới sinh viên, giảng viên cũng như chất lượng giáo dục, nghiên cứu, những trường như Harvard ngoài mục tiêu giáo dục cũng có những chiến lược kinh doanh, đầu tư để đảm bảo ổn định cho tổng nguồn thu.
Video đang HOT
Vinmec tại TP Hồ Chí Minh
Đến lúc Việt Nam cần doanh nghiệp phi lợi nhuận tầm cỡ
Tại Việt Nam, mô hình doanh nghiệp phi lợi nhuận đã manh nha trong vài năm trở lại đây nhưng vẫn chưa mấy thành công. Đáng lưu ý, theo quy định pháp luật, các tổ chức/doanh nghiệp phi lợi nhuận chỉ cần sử dụng ít nhất 51% tổng lợi nhuận hàng năm tái đầu tư thực hiện các mục tiêu xã hội đã đăng ký, phần còn lại có thể vẫn được chia về cho chủ sở hữu/cổ đông.
Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng, chính việc chỉ không cần sử dụng cả 100% lợi nhuận tạo ra để tái đầu tư như trên đã góp phần tạo ra mâu thuẫn trong cách vận hành của mô hình phi lợi nhuận cũng như ảnh hưởng phần nào tới niềm tin của xã hội vào các tổ chức/doanh nghiệp phi lợi nhuận.
Một ví dụ có thể thấy là đối với trường Đại học Hoa Sen, mặc dù tuyên bố là trường phi lợi nhuận nhưng không sử dụng 100% lợi nhuận kiếm được để tái đầu tư mà hàng năm vẫn chia cổ tức cho cổ đông. Và khi cổ đông thấy rằng đây là lĩnh vực có thể kiếm lời thì chính họ bắt đầu đòi hỏi một lợi ích cao hơn khiến chi phối đến chuyên môn, bởi họ nắm quyền quản lý tài chính và đưa lợi nhuận lên trên những giá trị giáo dục.
“Tuy nhiên, với mô hình của Vingroup đang hướng tới, vấn đề trên hoàn toàn được tháo gỡ nhờ cam kết tái đầu tư toàn bộ (100%) nguồn lợi nhuận của Vingroup từ Vinmec và Vinschool để mở rộng mạng lưới và tiếp tục nâng cao chất lượng chuyên môn, quản lý”, một chuyên gia nhìn nhận.
Giới chuyên gia cũng cho rằng, việc phi lợi nhuận hóa hoàn toàn với hai thương hiệu đang phát triển tốc độ cao, có triển vọng lợi nhuận bền vững – Vingroup đã khẳng định tầm vóc, uy tín và trách nhiệm xã hội của một tập đoàn kinh tế tư nhân hàng đầu Việt Nam, theo xu hướng phát triển của các doanh nghiệp lớn trên thế giới.
Theo một vị chuyên gia kinh tế, đa số các doanh nghiệp phi lợi nhuận ngay từ đầu đã phải xác định rõ sự kết hợp bền vững giữa sứ mệnh xã hội với mục tiêu kinh tế, trong đó mục tiêu kinh tế là phương tiện để đạt mục tiêu phát triển xã hội. Theo đó, lợi nhuận thu được chủ yếu để sử dụng tái đầu tư hoặc để mở rộng tác động xã hội của doanh nghiệp.
“Họ nhìn thấy cơ hội tạo giá trị vật chất từ những hàng hóa và dịch vụ giàu nhân văn mà họ cung cấp cho cộng đồng. Bên cạnh đó, cũng cần phải thấy rằng, theo xu hướng phát triển chung của thế giới, đã đến lúc chúng ta cần phải có những doanh nghiệp phi lợi nhuận có đẳng cấp, có tầm cỡ. Đó không chỉ vì cộng đồng mà còn là một cách để khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường Quốc tế”, vị này cho biết.
Hà Anh
Theo Dantri
Phi lợi nhuận Vinmec và Vinschool: Hướng tới nền giáo dục, y tế đỉnh cao
Ngày 27/9, Vingroup bất ngờ tuyên bố chuyển Vinmec và Vinschool sang mô hình phi lợi nhuận, cam kết sử dụng 100% lợi nhuận thu được từ hai đơn vị này cho việc tái đầu tư phát triển nguồn nhân lực, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị, trao học bổng, tài trợ cho các hoạt động nghiên cứu khoa học...
Vì sao Vingroup lại sẵn lòng dành tặng cho xã hội "hai con gà đẻ trứng vàng"? Nội dung trao đổi với ông Lê Khắc Hiệp, Phó Chủ tịch Tập đoàn Vingroup sẽ làm rõ việc này.
Viện phí, học phí vẫn theo cơ chế thị trường
Ông có thể cho biết vì sao Vingroup quyết định chuyển đổi hai hệ thống đang "ăn nên làm ra" là Vimec, Vinschool thành mô hình phi lợi nhuận?
Đúng là Vinmec, Vinschool đang là những thương hiệu hàng đầu trong lĩnh vực y tế và giáo dục của Việt Nam. Các cơ sở kinh doanh sau 3-4 năm đầu tư đều đã có lợi nhuận và tiềm năng tăng trưởng càng ngày càng hấp dẫn, có tính bền vững cao. Hiện tại, cả hai thương hiệu này đều được các nhà đầu tư và các quỹ đầu tư nước ngoài đặc biệt quan tâm, bày tỏ mong muốn được tham gia góp vốn dài hạn.
Tuy nhiên, chúng tôi mong muốn hệ thống y tế và giáo dục của Vingroup có những bước phát triển vượt bậc, được sự quan tâm hợp tác, đồng hành và hỗ trợ của các chuyên gia hàng đầu trong nước và quốc tế; qua đó, cộng đồng có thể nhanh chóng tiếp cận được các dịch vụ y tế và giáo dục theo tiêu chuẩn cao của thế giới. Mà trong y tế và giáo dục, để đạt được đỉnh cao trong ngành và phát triển bền vững thì chỉ có mô hình phi lợi nhuận với hoạt động minh bạch, bài bản và hiệu quả là đáp ứng được nhu cầu này.
Cụ thể là sau khi hoạt động theo mô hình phi lợi nhuận, Vinmec, Vinschool có sẽ giảm giá học phí, dịch vụ thế nào, thưa ông?
Mô hình phi lợi nhuận và mô hình miễn phí hoàn toàn khác nhau. Theo mô hình này mọi hoạt động kinh doanh, vận hành của Vinmec và Vinschool vẫn sẽ diễn ra như bình thường, mức giá không có thay đổi so với hiện nay, các chế độ khác cũng vậy. Trong tương lai có thể có điều chỉnh nhưng cũng vẫn trên nguyên tắc cơ chế thị trường.
Vậy thì tôi chưa rõ xã hội được hưởng lợi gì từ quyết định này?
Theo luật, Doanh nghiệp phi lợi nhuận chỉ cần dùng trên 51% lợi nhuận thu được để nghiên cứu, phát triển, đầu tư... chứ không phải là miễn phí cho người sử dụng dịch vụ. Riêng Vingroup thì khác. Chúng tôi thậm chí cam kết sẽ dành toàn bộ 100% lợi nhuận của hai công ty này cho các hoạt động nêu trên. Như vậy, xã hội có thêm một nguồn lực để đầu tư chiều sâu, phát triển hệ thống y tế, giáo dục
Người bệnh và học sinh, sinh viên sẽ được ưu đãi như thế nào từ mô hình này, thưa ông?
Với việc chuyển sang mô hình phi lợi nhuận, chúng tôi hy vọng là người bệnh của Vinmec sẽ được các Giáo sư, Bác sỹ hàng đầu Thế giới và Việt Nam khám chữa bệnh bằng những trang thiết bị hiện đại nhất Thế giới. Sinh viên, học sinh của hệ thống giáo dục Vinschool, VinUniversity sẽ được tiếp cận với các chương trình giáo dục tiên tiến, hữu ích và được giảng dạy bởi các chuyên gia giỏi.
Vinmec, Vinschool sẽ thu hút chất xám hơn
Căn cứ nào để Vingroup tin tưởng vào sự thay đổi về chất của Vinmec và Vinschool sau khi chuyển đổi sang mô hình phi lợi nhuận?
Mô hình phi lợi nhuận sẽ tối đa hóa khả năng thu hút các nguồn lực xã hội phục vụ cho sự phát triển đột phá và bền vững. Chúng tôi đã tìm hiểu các mô hình phát triển y tế, giáo dục danh tiếng trên thế giới như Harvard hay Mayo Clinic thì thấy rằng chỉ khi chuyển sang mô hình phi lợi nhuân, y tế và giáo dục mới có khả năng nhanh chóng thu hút sự hợp tác, hỗ trợ của các chuyên gia hàng đầu trong và ngoài nước để phát triển chuyên môn, đào tạo nhân lực, đầu tư chiều sâu cho công nghệ và cơ sở vật chất. Nhân sự đẳng cấp, trí tuệ của nhân loại là điều kiện tiên quyết để phát triển đỉnh cao, vì vậy chúng tôi quyết định hy sinh lợi ích vật chất của mình.
Ngoài ra chúng tôi cũng cho rằng đất nước của chúng ta cũng đã đến lúc phải có những doanh nghiệp phi lợi nhuận đẳng cấp, đó cũng là một cách để khẳng định vị thế của Việt nam trên trường Quốc tế.
Như vậy, chiến lược và kế hoạch hoạt động của Vinmec và Vinschool sau chuyển đổi có gì thay đổi không, thưa ông?
Chúng tôi đã điều chỉnh chiến lược và kế hoạch của Vinmec, Vinschool theo hướng phát triển nhanh hơn và hướng đến những tiêu chuẩn đỉnh cao hơn, thu hút chất xám trong và ngoài nước. Chúng tôi sẽ đầu tư mạnh mẽ vào hướng này, trong giai đoạn trước mắt là nhận chuyển giao các công nghệ đã thành công trên thế giới về ứng dụng ở Việt Nam, song song sẽ tập trung đầu tư nghiên cứu tiếp. Ví dụ như Vinmec đã quyết định thành lập Trung tâm nghiên cứu y học tái tạo, là nơi nghiên cứu các vấn đề về gen và tế bào gốc để có các ứng dụng vào chữa các bệnh nan y như ung thư, tiểu đường, tự kỷ và chống lão hóa.
Khi chuyển đổi thành mô hình phi lợi nhuận, vai trò của Vingroup trong hệ thống này thay đổi thế nào?
Vingroup vẫn là chủ sở hữu của Vinmec, Vinschool và vẫn phải chịu trách nhiệm quản trị, lãnh đạo các hệ thống này. Ngoài cổ đông là Vingroup chắc chắn các doanh nghiệp này sẽ chịu sự giám sát của xã hội theo luật định. Chúng tôi sẽ mời kiểm toán định kỳ và công khai mọi khoản thu chi để mọi người có thể tiếp cận, nghiên cứu các thông tin này.
Việc chuyển đổi mô hình hoạt động này ảnh hưởng thế nào đến Vingroup nói chung và chiến lược phát triển của Vingroup?
Việc này sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến Vingroup về giá trị tài sản, tuy nhiên không ảnh hưởng đến chiến lược phát triển của Tập đoàn. Vinmec và Vinschool không thay đổi về ngành nghề mà chỉ thay đổi mô hình hoạt động do đó, Vingroup vẫn giữ được chiến lược "hệ sinh thái các sản phẩm và dịch vụ" đồng bộ, toàn diện. Vingroup vẫn sẽ tiếp tục tham gia điều hành để hai hệ thống này hoạt động hiệu quả và bền vững.
Liệu trong tương lai khi có các đối tác khác muốn tham gia Vingroup có chuyển giao không?
Về việc chuyển giao, không ai muốn mua lại Công ty phi lợi nhuận nhưng nếu có các nhà hảo tâm muốn đóng góp cho Vinmec, Vinschool mà phù hợp với tôn chỉ mục đích của hai doanh nghiệp này thì chúng tôi sẵn sàng chào đón.
Xin cảm ơn ông!
Theo Dantri
Big C ra 'đòn hiểm' đẩy doanh nghiệp Việt vào thế khó Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), hiện nay nhiều doanh nghiệp hợp tác với Big C đang phải chịu mức chiết khấu hàng hóa trung bình lên tới 17 20%, thậm chí có doanh nghiệp đến 25%. Đây là mức rất cao khiến các đơn vị chắc chắn lỗ và không thể có lãi để tái...