Mỏ đồng ở Trung Quốc và nghi vấn COVID-19 xuất hiện từ năm 2012

Vụ 6 công nhân mỏ đồng Mojang ở Vân Nam, Trung Quốc bị ốm năm 2012 khiến dư luận đặt câu hỏi liệu COVID-19 có xuất hiện từ thời điểm này.

Người dân đeo khẩu trang tại một khu chợ sau đợt bùng phát dịch COVID-19 ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc ngày 8/2/2021. Ảnh: Reuters

Theo hãng tin Reuters (Anh), vào tháng 4/2012, 6 công nhân tại hầm mỏ Mojiang, trong độ tuổi từ 30 đến 63, đã cạo phân dơi khỏi quặng đồng. Nhiều tuần sau, họ được đưa vào bệnh viện ở thành phố Côn Minh, thủ phủ của tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, với các triệu chứng ho dai dẳng, sốt, đau đầu, đau ngực và khó thở. Ba người cuối cùng đã không qua khỏi.

Mỏ đồng này nằm ở quận Mojiang, phía tây nam Trung Quốc, cách thành phố Vũ Hán 1.500km. Vũ Hán là nơi ghi nhận trường hợp mắc COVID-19 đầu tiên trên thế giới.

Mặc dù chi tiết đầy đủ của 6 công nhân chưa được công bố, nhưng họ, tuổi và hồ sơ y tế của những người này đã được tiết lộ trong luận án của Li Xu, sinh viên theo học thạc sĩ tại Đại học Y Côn Minh năm 2013.

Nghiên cứu của Li, hiện vẫn còn nằm trong kho lưu trữ tài liệu khoa học của Trung Quốc tại cnki.net, xem xét các triệu chứng của từng bệnh nhân và kết luận họ là nạn nhân của một loại virus Corona, “giống SARS”, lây nhiễm từ dơi móng ngựa.

Vào cuối năm 2012, các nhà khoa học đã quay trở lại hầm mỏ và tìm thấy các mẫu bệnh phẩm của một mầm bệnh được gọi là “virus Mojiang”. Loại virus này được phát hiện ở chuột và không liên quan đến virus SARS-CoV-2. Nghiên cứu sau đó không thể xác nhận liệu các thợ mỏ có bị lây nhiễm virus này hay không.

Theo bà Thạch Chính Lệ (Shi Zhengli) tại Viện Virus học Vũ Hán, nhà nghiên cứu vius Corona ở dơi hàng đầu Trung Quốc, các triệu chứng giống như viêm phổi của những công nhân này xuất phát từ việc nhiễm một loại nấm. Bà Thạch cùng nhóm các nhà khoa học cho biết trong một nghiên cứu được công bố hồi tháng 11/2020 rằng họ đã xét nghiệm lại 13 mẫu huyết thanh của 4 bệnh nhân và không tìm thấy dấu hiệu nào cho thấy họ nhiễm virus SARS-CoV-2.

Kể từ giữa năm ngoái, luận án tốt nghiệp của Li đã được lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội, coi đây là bằng chứng cho thấy một loại virus Corona rất giống với SARS-CoV-2 có thể đã lây nhiễm sang người từ năm 2012.

Từ năm 2012 đến năm 2015, các nhà nghiên cứu của Viện Virus học Vũ Hán đã xác nhận tới 293 loại virus Corona trong và xung quanh mỏ Mojiang.

Tháng 11/2020, viện nghiên cứu này cũng đã tiết lộ có 8 mẫu virus Corona kiểu SARS khác tại địa điểm này.

Tuy nhiên, trong một tài liệu học thuật vào tháng trước, bà Thạch Chính Lệ và các nhà nghiên cứu khác cho biết không có mẫu virus nào trong số này giống với SARS-CoV-2 hơn virus RaTG13 – một loại virus có trong mỏ đồng nói trên. Điều quan trọng là không có loại virus nào trong số này sở hữu miền liên kết thụ thể chính cho phép SARS-CoV-2 lây nhiễm sang người một cách hiệu quả.

Bài viết kết luận rằng bằng chứng thí nghiệm không thể chứng minh giả thuyết SARS-CoV-2 bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm. Đồng thời, các nhà khoa học kêu gọi cần “lấy mẫu theo chiều dọc và hệ thống hơn đối với dơi, tê tê hoặc các động vật trung gian có thể có khác” để hiểu rõ hơn về nguồn gốc của đại dịch.