“Miếng bánh” trái phiếu to dần, cuộc đua thêm gay cấn

Sân chơi trái phiếu doanh nghiệp rộng mở và thêm phần hấp dẫn nên các công ty chứng khoán đẩy mạnh hoạt động môi giới trái phiếu, khiến thị phần của một công ty vốn giữ vị thế “độc tôn” sụt giảm.

Ảnh Shutterstock.

Những năm gần đây, Công ty Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS) luôn giữ vị thế “độc tôn” trong thị trường trái phiếu doanh nghiệp khi chiếm tới hơn 80% thị phần môi giới trái phiếu trên sàn HOSE.

Tuy nhiên, quý II/2020, thị phần môi giới trái phiếu của TCBS giảm mạnh từ mức hơn 82% trong quý I xuống 53,99%.

Con số này vẫn cách biệt lớn so với vị trí thứ hai thuộc về Công ty Chứng khoán Tiên Phong (TPS), chiếm 10,89% thị phần, nhưng là sự tụt dốc so với chính bản thân TCBS. Trong khi đó, ngoài TPS thì một số công ty chứng khoán khác đang tích cực gia tăng thị phần như PHS, KBSV…

Thị trường mở rộng

Tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong quý II/2020 là 122.300 tỷ đồng, tăng 69,7% so với cùng kỳ; lũy kế 6 tháng đầu năm đạt 171.500 tỷ đồng, tăng 61,3% so với cùng kỳ, bỏ xa mức tăng trưởng 37% trong năm 2019. Trong đó, 94,2% là phát hành riêng lẻ của 133 doanh nghiệp và được chia thành 826 đợt; chỉ có 5,8% (10.000 tỷ đồng) của Tập đoàn Masan là phát hành ra công chúng.

Quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng khoảng 15,6% so với cuối năm 2019, lên mức 791.000 tỷ đồng, tương đương 12,9% GDP.

Việt Nam cùng với Trung Quốc, Malaysia là những nước châu Á có thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng mạnh nhất.

Hiện tại, quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp tính trên GDP của Việt Nam đã bỏ xa Indonesia, vượt qua Philippines, nhưng vẫn còn cách khá xa mức 23% GDP của Thái Lan; 33 – 35% GDP của Trung Quốc, Singapore; 50,9% GDP của Malaysia và 80% GDP của Hàn Quốc (theo ADB).

Đáng chú ý, nhà đầu tư cá nhân ngày càng quan tâm tới thị trường trái phiếu. Trong quý II/2020, nhà đầu tư cá nhân mua 13.300 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường sơ cấp, tăng 38% so với quý I.

Lũy kế 6 tháng đầu năm, khối nhà đầu tư này mua 23.000 tỷ đồng – tương đương 13,4% tổng lượng phát hành toàn thị trường và bằng 79% lượng mua của nhà đầu tư cá nhân cả năm 2019.

Sự bùng nổ của thị trường trái phiếu tạo nên sức hấp dẫn lớn đối với các công ty chứng khoán. Theo đó, nhiều công ty định hướng tìm kiếm các doanh nghiệp phát hành trái phiếu, tiến hành mua với khối lượng lớn từ đợt phát hành và phân phối cho nhà đầu tư cá nhân.

Nhờ việc tập trung vào thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong những năm vừa qua và nắm thị phần lớn, TCBS đã vươn lên dẫn đầu về lợi nhuận trong khối công ty chứng khoán.

Đây cũng là lý do khiến các công ty còn lại không thể bỏ qua “miếng bánh” tại thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thâm nhập sâu hơn vào thị trường.

Thêm nhiều “ông lớn” chen chân

Nhờ sớm tập trung vào thị trường trái phiếu doanh nghiệp, TCBS đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường và có các khách hàng lớn như Masan, Vingroup…

Nếu như trước kia, các công ty chứng khoán khác khó “xí phần” bởi quy mô thị trường nhỏ, lượng doanh nghiệp phát hành ít thì hiện tại, tình hình đã thay đổi. Sân chơi rộng hơn giúp các doanh nghiệp đến sau vẫn có khả năng tìm kiếm khách hàng tiềm năng.

Gần đây, một số công ty chứng khoán có động thái đẩy mạnh hoạt động tại thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Chẳng hạn, những “ông lớn” về thị phần cổ phiếu cũng tung ra sản phẩm bán lẻ trái phiếu như Sbonds của Chứng khoán SSI, ActiveBond của Chứng khoán TP.HCM (HSC), Dbond của Chứng khoán VNDIRECT…

Quý I ở ngoài Top 10 về thị phần môi giới trái phiếu, nhưng TPS và PHS đã lọt vào Top 3 trong quý II.

Một làn gió mới trên thị trường là TPS tham gia vào hệ sinh thái của Ngân hàng Tiên Phong (TPBank) kể từ tháng 4/2019 và đẩy mạnh hoạt động tư vấn phát hành trái phiếu doanh nghiệp, cung cấp sản phẩm trái phiếu cho nhà đầu tư cá nhân.

Trong quý II/2020, TPS đã vươn lên vị trí thứ hai về thị phần môi giới trái phiếu với 10,89%, dù quý I còn chưa có mặt trong bảng xếp hạng Top 10 thị phần.

Một công ty chứng khoán khác có cú bứt tốc ấn tượng là Chứng khoán Phú Hưng (PHS), với vị trí thứ ba về thị phần môi giới trái phiếu trong quý II/2020 (10,03%). Trước đó, PHS chưa góp mặt trong Top 10 thị phần quý I.