Miền Trung đẩy mạnh phát triển điện mặt trời trên mái nhà
Với chủ trương khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo, Tổng công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC) đã triển khai nhiều biện pháp tích cực, đến nay tại khu vực miền Trung – Tây Nguyên đã có trên 5.000 khách hàng lắp đặt điện mặt trời mái nhà.
Hệ thống điện mặt trời áp mái được lắp đặt trên sân thượng trụ sở Công ty Điện lực Bình Định. Ảnh: Nguyên Linh/TTXVN
Trong thời gian qua, Tổng công ty Điện lực miền Trung đã tuyên truyền phổ biến về các chính sách phát triển điện mặt trời, giá mua điện của Chính phủ đến với người dân, doanh nghiệp; nỗ lực vận động khách hàng lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà bằng nhiều hình thức như: tổ chức hội thảo giới thiệu điện mặt trời mái nhà, quảng bá tại các hội nghị tri ân khách hàng, hỗ trợ thông tin 24/7 thông qua các kênh chăm sóc khách hàng.
Tổng công ty Điện lực miền Trung ban hành quy định, hướng dẫn nhằm tạo điều kiện thuận lợi trong việc thỏa thuận đấu nối, lắp đặt công tơ 2 chiều, ký hợp đồng mua bán điện, thanh toán t.iền mua điện cho khách hàng ngay khi có hướng dẫn từ cơ quan chức năng.
Tính đến đầu tháng 5/2020, trên địa bàn 13 tỉnh, thành phố miền Trung – Tây Nguyên đã có 5.025 khách hàng đầu tư lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà với tổng công suất khoảng 150 MWp, tổng sản lượng điện phát ra lưới đạt 85,46 triệu kWh. Các khách hàng đầu tư chủ yếu khu vực Tây Nguyên và các tỉnh Nam Trung bộ là những nơi có cường độ bức xạ mặt trời cao, thời tiết thuận lợi, thích hợp cho phát triển điện mặt trời.
Công nhân kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ hệ thống điện mặt trời áp mái cho hộ dân ở thành phố Quy Nhơn, Bình Định. Ảnh: Nguyên Linh/TTXVN
Năm 2019, EVNCPC đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ khách hàng cộng thêm cơ chế khuyến khích điện mặt trời của Chính phủ, từ đó góp phần thúc đẩy đầu tư điện mặt trời. Giá mua điện mặt trời ưu đãi đối với dự án đầu tư điện mặt trời là 9,35 Uscent/kWh trong vòng 20 năm (2.134 đồng/kWh trong năm 2019) nên Tổng công ty đã vận động được 3.936 khách hàng lắp đặt với tổng công suất 94,44 MWp, vượt 96,7% chỉ tiêu Tập đoàn Điện lực giao, sản lượng điện mặt trời mái nhà đạt 38 triệu kWh. Đây là thời kỳ khách hàng đầu tư mạnh nhất trong gần 3 năm qua.
Tuy nhiên, trong quý I/2020 việc đầu tư của các hộ dân, doanh nghiệp có phần chững lại khi chỉ có 628 khách hàng khu vực miền Trung – Tây Nguyên lắp đặt điện mặt trời mái nhà với tổng công suất lắp đặt 40,1 MWp.
Video đang HOT
Lý giải nguyên nhân này, ông Nguyễn Bình Nam, Trưởng ban Truyền thông Tổng công ty Điện lực miền Trung cho biết, do cơ chế, chính sách, giá mua điện điện mặt trời mái nhà tại Quyết định 11/2017/QĐ-TTg đã hết hạn từ 1/7/2019 nhưng phải đến ngày 6/4/2020 mới có Quyết định 13/2020/QĐ-TTg thay thế nên đã gây khó khăn cho Tổng công ty trong việc tư vấn và phát triển khách hàng lắp đặt điện mặt trời, cũng như phát sinh những ý kiến phản ánh, thắc mắc về phát triển điện mặt trời chưa được giải quyết triệt để do thiếu văn bản hướng dẫn cụ thể của cấp có thẩm quyền.
Với Quyết định 13/2020/QĐ-TTg quy định giá điện mặt trời mái nhà, cụ thể 8,38 Uscent trong vòng 20 năm (1.943 đồng/kWh trong năm 2020), vẫn hấp dẫn nhà đầu tư vì hiện nay suất đầu tư thấp hơn so với thời điểm ban đầu.
Để khuyến khích người dân kịp thời đầu tư điện mặt trời mái nhà trong điều kiện có những có khăn về đầu tư do tình hình dịch bệnh COVID-19, Tổng công ty Điện lực miền Trung đề nghị Bộ Công Thương sớm ban hành các Thông tư, hướng dẫn thực hiện Quyết định 13/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (ký hợp đồng mua bán điện, thanh toán) để ngành điện các cấp có đủ cơ sở pháp lý để thực hiện; sớm triển khai các chương trình tài trợ và ban hành cơ chế hỗ trợ khách hàng lắp đặt điện mặt trời mái nhà bằng t.iền như hỗ trợ cho khách hàng sử dụng máy nước nóng năng lượng mặt trời như trước đây, có như vậy mới khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo.
Phát triển điện gió: Nhà đầu tư còn nhiều băn khoăn
Để gỡ khó cho doanh nghiệp, mới đây, Bộ Công Thương đã có văn bản đề nghị Chính phủ cho các dự án điện gió được hưởng cơ chế giá mua điện cố định tới hết tháng 12/2023.
Ảnh minh họa. (Nguồn: TTXVN)
Tiềm năng phát triển điện gió của Việt Nam có thể lên tới hàng trăm nghìn MW, nhưng đến nay, mới chỉ có khoảng 377 MW công suất điện gió đi vào vận hành.
Mặc dù cho rằng mức giá hỗ trợ phát triển năng lượng tái tạo (Feed-in Tariff - FIT) cho điện gió là hấp dẫn, song nhiều nhà đầu tư và chuyên gia vẫn băn khoăn về các chính sách liên quan đến loại hình năng lượng này.
Quyết định 39/2018/QĐ-TTg (Quyết định 39) sửa đổi, bổ sung Quyết định 37/2011/QĐ-TTg về cơ chế hỗ trợ phát triển các dự án điện gió đã tạo động lực thúc đẩy thị trường điện gió tại Việt Nam. Nhiều dự án điện gió đã được đề xuất bổ sung quy hoạch và đang được thi công xây dựng.
Báo cáo của Bộ Công Thương cho hay tính đến tháng 3/2020, có 78 dự án đã được bổ sung vào Quy hoạch Phát triển điện lực với công suất khoảng 4.880 MW; 11 dự án điện gió đã phát triển với tổng công suất 377 MW; 31 dự án đã ký hợp đồng mua bán điện với tổng công suất 1.662 MW, kế hoạch đi vào vận hành trong năm 2020 và 2021.
Ngoài ra, còn gần 250 dự án điện gió, có tổng quy mô công suất tới 45.000 MW đang đề nghị bổ sung quy hoạch. Đây là con số thể hiện sự quan tâm rất lớn của các chủ đầu tư về loại hình năng lượng này.
Đ.ánh giá về các dự án đã hoạt động và dự án được bổ sung vào quy hoạch, ông Bùi Văn Thịnh, Chủ tịch Hiệp hội Điện gió tỉnh Bình Thuận cho rằng con số này đang có sự chênh lệch lớn. Lý do phải kể đến là việc thi công điện gió phức tạp hơn rất nhiều so với điện Mặt Trời, đặc biệt là với điện gió ngoài khơi.
Đơn cử như bàn giao diện tích mặt biển cho chủ đầu tư đang vướng nhiều thủ tục như cho thuê đất thế nào, an ninh quốc phòng, cho thuê toàn bộ diện tích hay chỉ thuê móng trụ... Đây là những vấn đề chưa có t.iền lệ.
Ngoài ra, trong Quyết định 39 còn thiếu nhiều chính sách phát triển điện gió ngoài khơi xa bờ, thêm vào đó, thời hạn để hưởng giá FIT theo quyết định này là cuối năm 2021 chỉ còn 18 tháng, không đủ để nhà đầu tư triển khai đầu tư các dự án điện gió mới.
Trong khi vì lý do dịch bệnh COVID-19, nhiều nước, nhiều doanh nghiệp đã tạm dừng sản xuất, không thể cung cấp nguyên vật liệu, thiết bị thi công. Các nhà thầu cũng không thể đảm bảo tiến độ thi công trước thời hạn trên.
"Chúng tôi rất cần sau thời điểm đó, giá FIT mới như thế nào, bởi không có mức giá thì doanh nghiệp không có cơ sở để lập dự án đầu tư cho mục tiêu phát điện sau năm 2021. Rất mong Chính phủ trước mắt có thể gia hạn thời gian hưởng giá FIT này để hỗ trợ cho doanh nghiệp," ông Thịnh nói.
Đồng quan điểm trên, theo ông Lê Anh Tùng, đại diện Công ty Ecotech, các dự án của doanh nghiệp này thực hiện cũng gặp nhiều khó khăn về mốc thời gian hưởng ưu đãi trên. Các nhà sản xuất thiết bị dừng sản xuất, có thể chậm trễ trong giao hàng, do đó, việc gia hạn giá FIT là rất cần thiết đối với doanh nghiệp.
"Hiện nay, các dự án đã được triển khai không thể dừng đầu tư hay thi công được. Nhưng nếu tiếp tục đầu tư, xây dựng mà không kịp thời hạn thì thực sự rất khó khăn vì sẽ không có mức giá điện để thanh toán, mua bán," ông Tùng cho hay.
Ảnh minh họa. (Nguồn: TTXVN)
Việc kéo dài giá FIT điện gió là rất cần thiết vì những rào cản liên quan đến làm dự án này nhiều và phức tạp hơn so với điện Mặt Trời, trong đó rào cản lớn nhất là Luật Quy hoạch khi chưa có quy hoạch về không gian biển, cũng như các hướng dẫn liên quan đến an ninh quốc phòng với các dự án triển khai ngoài khơi... Đó là chưa tính đến câu chuyện kỹ thuật cao, chậm tiến độ giao hàng.
Để gỡ khó cho doanh nghiệp, mới đây, Bộ Công Thương đã có văn bản đề nghị Chính phủ cho các dự án điện gió được hưởng cơ chế giá mua điện cố định tới hết tháng 12/2023, sau đó mới tiến hành đấu thầu, đấu giá cạnh tranh để chọn nhà phát triển dự án.
Tuy nhiên, ngoài câu chuyện về cơ chế giá, những khó khăn trong thi công, các luật liên quan, thì vấn đề nhiều doanh nghiệp lo ngại là lưới điện liệu có thể theo kịp số lượng lớn công suất của các dự án đưa lên lưới.
Theo tờ trình số 1931/BCT-ĐL ngày 19/3/2020 của Bộ Công Thương về việc xem xét bổ sung quy hoạch các dự án điện gió, kịch bản cơ sở và kịch bản cao đến năm 2020 là điện gió Việt Nam đạt tổng công suất trên 1.000 MW; đến năm 2025 kịch bản cơ sở là 6.000 MW và kịch bản cao là 11.630 MW nhằm thay thế cho sản lượng điện từ nguồn nhiệt điện than và nhiệt điện dầu có chi phí sản xuất rất cao và góp phần giảm phát thải khí CO2.
Ông Bùi Văn Thịnh cho rằng hiện nay, tại khu vực tỉnh Bình Thuận, điện gió Phú Lạc vẫn bị cắt giảm công suất, thời điểm cao nhất cắt giảm 61%, bình quân thất thoát 20% sản lượng điện hằng quý, hằng tháng do lưới điện không đáp ứng được.
"Vậy câu chuyện đặt ra là làm thế nào để có sự đồng bộ về nguồn và lưới trong những năm tới khi lượng điện tái tạo đưa vào lớn, tập trung ở một số tỉnh," ông Thịnh đặt câu hỏi và đề nghị quy hoạch phải rõ ràng hơn, cụ thể. Nếu không làm kỹ quy hoạch thì sẽ gặp tình trạng đầu tư vào mà không giải tỏa được công suất. Hay ngược lại, với lưới điện hiện nay thì nguồn điện gió, điện Mặt Trời đưa vào bao nhiêu là phù hợp. Với phương án cao như Bộ Công Thương đưa ra thì lưới điện sẽ được triển khai như thế nào? Cần phải có những kiến nghị bằng con số rõ ràng hơn, nếu không sẽ dẫn đến tình trạng không truyền tải được công suất, gây thiệt hại rất lớn cho doanh nghiệp, lãng phí nguồn lực đầu tư.
Theo tiến sỹ Hà Đăng Sơn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu năng lượng và tăng trưởng xanh, các kết quả tính toán cho thấy theo danh mục các dự án đăng ký bổ sung quy hoạch và đã bổ sung quy hoạch, từ sau năm 2020, tắc nghẽn của các dự án năng lượng tái tạo vẫn rất cao và với hiện trạng hiện nay là không thể giải quyết được. Đây là thách thức lớn giữa chủ đầu tư, ngành điện và Bộ Công Thương.
Tiến sỹ Hà Đăng Sơn bày tỏ hy vọng Tổng sơ đồ điện VIII được đưa ra thời gian tới sẽ có điều chỉnh và tiếp cận phù hợp hơn./.
Cổ phiếu doanh nghiệp nuôi lợn tăng như 'diều gặp gió’ Mã MLS của Công ty cổ phần Chăn nuôi - Mitraco (Mitraco) tăng 55,2% từ đầu năm, tương đương mỗi cổ phiếu thêm 6.900 đồng. VN-Index chốt phiên giao dịch hôm nay 28/4 trong sắc đỏ, thị trường có gần 300 mã chứng khoán bị bán tháo. Trong đó nhiều mã lớn như VNM của Vinamlik hay MWG của Thế giới Di động,...