Miễn giảm phí chứng khoán: Hụt thu trước mắt, hỗ trợ thị trường lâu dài
Việc miễn giảm 15 loại phí dịch vụ chứng khoán trước mắt sẽ làm giảm trực tiếp nguồn thu từ các đơn vị liên quan. Tuy nhiên, các đơn vị rất ủng hộ chủ trương trên và sẵn sàng giảm nguồn thu để hỗ trợ thị trường, giảm thiểu thiệt hại do tác động của dịch COVID-19.
Ông Nguyễn Anh Tuấn – Cục trưởng Cục Quản lý giá, Bộ Tài chính.
Đây là một nội dung ông Nguyễn Anh Tuấn – Cục trưởng Cục Quản lý giá, Bộ Tài chính phân tích về Thông tư số 14/2020/TT-BTC chính thức giảm giá 9 dịch vụ và miễn hoàn toàn 6 dịch vụ trong lĩnh vực chứng khoán, áp dụng tại Sở Giao dịch chứng khoán (SGDCK) và Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) ban hành ngày 18/3 vừa qua.
Tín hiệu về sự đồng hành
Ông Tuấn cho rằng, Thông tư được áp dụng kể từ ngày 19/3/2020 đến 31/8/2020 có phạm vi giảm giá khá rộng, nhằm hỗ trợ tối đa cho thị trường.
Thông tư 14/2020/TT-BTC nêu rõ, giảm giá từ 10-50% đối với 9 dịch vụ; giảm từ 15-20% đối với 2 dịch vụ; giảm từ 30-50% đối với 4 dịch vụ. Bên cạnh đó, miễn hoàn toàn đối với 6 dịch vụ.
Phân tích lý do miễn giảm phí, ông Nguyễn Anh Tuấn – Cục trưởng Cục Quản lý giá, Bộ Tài chính cho biết, trên thị trường tài chính, dịch COVID-19 cũng đã tác động làm cho thị trường chứng khoán (TTCK) toàn cầu và trong nước giảm điểm mạnh, các nước đang nỗ lực đưa ra các biện pháp kích thích nền kinh tế nhưng vẫn chưa đủ để trấn an giới đầu tư.
Để ứng phó với tình hình, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 4/3 về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch COVID-19.
Thực hiện chủ trương của Chính phủ, Bộ Tài chính đã chỉ đạo Cục Quản lý giá, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) và các đơn vị thuộc Bộ đề xuất các giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và nhà đầu tư, trong đó việc thực hiện điều chỉnh giảm giá một số dịch vụ chứng khoán là hành động hỗ trợ thị trường chứng khoán trong nước và cần thiết tại thời điểm này.
“Thông tư là một nỗ lực lớn từ phía các cơ quan quản lý với mong muốn phát đi tín hiệu tích cực hỗ trợ thị trường chứng khoán trong giai đoạn hiện nay”, ông Nguyễn Anh Tuấn – Cục trưởng Cục Quản lý giá cho biết.
Sẵn sàng giảm nguồn thu để hỗ trợ thị trường
Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, sau khi rà soát các mức giá dịch vụ SGDCK và VSD hiện đang thu trên TTCK cơ sở và phái sinh, Bộ Tài chính đã đ.ánh giá và thực hiện điều chỉnh các loại giá dịch vụ theo hướng không thu hoặc giảm giá đối với những dịch vụ có phạm vi tác động rộng trên toàn thị trường, các loại giá dịch vụ tác động trực tiếp tới tổ chức phát hành, nhà đầu tư đồng thời cũng xét tới khía cạnh cân đối giữa lợi ích của đối tượng sử dụng dịch vụ và đối tượng cung cấp dịch vụ là 2 Sở GDCK, VSD (tỉ lệ giảm từ 10% đến 100% tùy từng dịch vụ).
Nhóm dịch vụ giảm 10% tập trung vào các dịch vụ liên quan đến giao dịch và lưu ký chứng khoán của nhà đầu tư (dịch vụ giao dịch trên thị trường cơ sở, thị trường phái sinh; dịch vụ lưu ký chứng khoán). Ông Nguyễn Anh Tuấn cho rằng đây là các dịch vụ tác động đến toàn bộ thị trường, mặc dù theo đ.ánh giá thì mức giá của các dịch vụ này hiện đang phù hợp, thậm chí là thấp cho với các mức thu tại các thị trường trong khu vực, đồng thời cũng là mức giá đã được điều chỉnh giảm khi ban hành Thông tư 127.
Tuy nhiên, xét tới khía cạnh hỗ trợ nhà đầu tư trên diện rộng thì việc giảm nhóm dịch vụ này sẽ có tác động tích cực tới hoạt động đầu tư của các nhà đầu tư, từ đó hỗ trợ thị trường chứng khoán trong giai đoạn hiện nay.
Cũng theo ông Nguyễn Anh Tuấn, nhóm giảm từ 15-20% tập trung vào dịch vụ cung cấp trên thị trường chứng khoán phái sinh (dịch vụ quản lý vị thế, quản lý tài sản ký quỹ).
Mặc dù các mức giá này cũng mới đưa vào áp dụng từ 15/2/2019 sau thời gian đầu triển khai TTCKPS chưa thu giá dịch vụ nhưng theo đ.ánh giá, một số giá dịch vụ cũng cần xem xét để điều chỉnh giảm cho phù hợp. Việc hỗ trợ giá dịch vụ cho TTCKPS cũng khuyến khích nhà đầu tư nắm giữ các sản phẩm trên thị trường này với mục đích hỗ trợ phòng ngừa rủi ro khi thị trường cơ sở có biến động giảm.
Nhóm giảm từ 30-50% tập trung vào các dịch vụ cung cấp cho các tổ chức phát hành (dịch vụ quản lý niêm yết chứng quyền có bảo đảm; dịch vụ thực hiện quyền; dịch vụ chuyển khoản chứng khoán; dịch vụ đấu giá, chào bán cạnh tranh) nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp này trong việc sử dụng dịch vụ, đảm bảo quyền lợi cho cổ đông và nhà đầu tư.
Ngoài ra, một số loại giá dịch vụ quy định theo hướng không thu – miễn hoàn toàn (bao gồm: dịch vụ đăng ký niêm yết; đăng ký chứng khoán; dịch vụ kết nối trực tuyến lần đầu; dịch vụ vay, cho vay chứng khoán qua hệ thống VSD; đăng ký thành viên giao dịch chứng khoán phái sinh; đăng ký thành viên bù trừ) để hỗ trợ các doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh chứng khoán trong giai đoạn tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và cung ứng dịch vụ chứng khoán cho khách hàng của các tổ chức này chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.
“Có thể thấy, phạm vi các dịch vụ được giảm giá lần này là khá rộng, mức giảm giá đã được chúng tôi thảo luận, cân đối nhằm hỗ trợ tối đa cho thị trường”, ông Nguyễn Anh Tuấn khẳng định.
Đ.ánh giá về tác động của lần điều chỉnh giá dịch vụ này, ông Nguyễn Anh Tuấn kỳ vọng Thông tư được ban hành và có hiệu lực ngay sẽ là điểm sáng cho thị trường trong giai đoạn khó khăn hiện nay.
Việc điều chỉnh giá dịch vụ sẽ áp dụng tại các SGDCK và VSD nên trước mắt sẽ làm giảm trực tiếp nguồn thu từ các đơn vị này. Tuy nhiên, các đơn vị rất ủng hộ chủ trương trên và sẵn sàng giảm nguồn thu để hỗ trợ thị trường. Dự kiến việc hỗ trợ giảm giá lần này sẽ áp dụng ít nhất trong vòng hơn 5 tháng. Căn cứ vào diễn biến tình hình dịch COVID-19, Bộ Tài chính sẽ xem xét, quyết định kéo dài thời gian áp dụng Thông tư trong trường hợp cần thiết.
Để tạo hiệu ứng lan tỏa cho thị trường, Thông tư sửa đổi cũng quy định các tổ chức cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực chứng khoán (công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại) trên cơ sở mức giảm giá dịch vụ tại sở giao dịch chứng khoán và VSD, thực hiện ngay việc giảm giá dịch vụ tương ứng tại đơn vị mình để hỗ trợ các tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ chịu ảnh hưởng của dịch COVID-19, phù hợp với thực tế cung ứng dịch vụ, quy định của pháp luật về giá và pháp luật có liên quan.
Anh Minh (Baochinhphu.vn)
Cần giải pháp tài sản đảm bảo ký quỹ hỗ trợ thị trường cổ phiếu 'vượt' dịch Covid-19
Bên cạnh các giải pháp mang tính dài hạn, thì giải pháp tài sản đảm bảo được xem như là một biện pháp kỹ thuật cơ bản nhằm giải quyết gánh nặng ký quỹ bảo đảm trong giao dịch cổ phiếu, để sớm hỗ trợ thị trường trong bối cảnh hiện nay, cũng như mục tiêu phát triển bền vững.
Video đang HOT
Đây là đề xuất của Sở GDCK TP. Hồ Chí Minh (HOSE) vừa được ông Lê Hải Trà - Phụ trách Hội đồng quản trị chia sẻ khi trao đổi với phóng viên TBTCVN về một số giải pháp cần được sớm nghiên cứu, đ.ánh giá và triển khai nhằm hỗ trợ thị trường cổ phiếu vượt qua giải đoạn khó khăn do chịu ảnh hưởng lớn từ dịch Covid-19, cũng như hướng tới sự phát triển bền vững hơn.
Là một trong những giải pháp căn cơ hỗ trợ thị trường cổ phiếu
Theo đ.ánh giá của tổ chức FTSE tại báo cáo tháng 9/2019, chu kỳ thanh toán của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam là T 2 với mô hình DvP (Delivery versus Payment - Giao chứng khoán đồng thời với việc thanh toán t.iền); tuy nhiên, trên thực tế, thị trường đang được vận hành theo mô hình "pre-funded market", tức là chỉ được đặt lệnh mua/bán khi đã ký quỹ đủ tiền/chứng khoán trên tài khoản giao dịch chứng khoán.
Bên cạnh đó, trong báo cáo "Đánh giá tiếp cận thị trường toàn cầu" của tổ chức MSCI vào tháng 6/2019, đối với tiêu chí "thanh toán và bù trừ", MSCI cũng có nhận định rằng, TTCK Việt Nam chưa có tổ chức thanh toán bù trừ chính thức có thể áp dụng những cơ chế quản lý rủi ro thanh toán tiên tiến cũng như các hỗ trợ như giao dịch thấu chi (overdraft facilities) và yêu cầu phải đảm bảo đầy đủ t.iền trước khi giao dịch (pre-funding).
Ông Lê Hải Trà - Phụ trách Hội đồng quản trị Sở GDCK TP. Hồ Chí Minh.
Trao đổi với phóng viên TBTCVN ông Lê Hải Trà cho biết, mô hình pre-funding là mô hình TTCK Việt Nam đang sử dụng nhằm quản lý rủi ro thanh toán. Điểm hạn chế của cơ chế này là quay vòng vốn không tốt, gia tăng chi phí cơ hội hoặc chi phí tài chính cho nhà đầu tư, ảnh hưởng đến thanh khoản thị trường. Với đặc điểm giao dịch không hủy ngang (locked-in trade) trên thị trường cổ phiếu Việt Nam, chứng khoán/tiền của lệnh giao dịch sau khi được khớp đã là phần tài sản đảm bảo quan trọng cho giao dịch. Vì vậy, "yêu cầu phải ký quỹ 100% bằng t.iền ngay tại thời điểm đặt lệnh giao dịch là trở ngại lớn đối với hiệu quả sử dụng vốn của nhà đầu tư và tính thanh khoản của thị trường nói chung" - ông Lê Hải Trà nói.
Chẳng hạn như, "một nhà đầu tư có 10 tỷ giá trị cổ phiếu thuộc rổ VN30 trong tài khoản, thị trường giảm điểm và họ muốn mua bắt đáy nhưng lại hết t.iền đặt lệnh nên không thể giao dịch. Trong khi đó 10 tỷ là 1 khối lượng tài sản lớn lại trở nên vô nghĩa trong trường hợp này. Như vậy, vô hình trung, giá trị của tài sản tài chính bị phủ nhận" - ông Trà dẫn chiếu ví dụ thực tiễn.
Xét trên phương diện quốc tế, hiện không còn nhiều thị trường chứng khoán sử dụng cơ chế ký quỹ trước giao dịch. Theo báo cáo "Đánh giá tiếp cận thị trường toàn cầu" của MSCI kỳ tháng 6/2019, hiện có 5 thị trường vẫn đang sử dụng cơ chế thanh toán này trên thực tế bao gồm Việt Nam, Nga, Đài Loan, Kenya, và Kazakhstan.
Đại diện lãnh đạo HOSE còn cho biết thêm, qua nghiên cứu về thông lệ của các nước trong khu vực và trên thế giới về hệ thống thanh toán và các cơ chế quản lý rủi ro thanh toán, HOSE nhận thấy rằng, đại đa số thị trường không yêu cầu ký quỹ trước khi thực hiện giao dịch. Thay vào đó, họ chỉ cần có đủ số dư tiền/chứng khoán tại 1 thời điểm trước khi thực hiện thanh toán giao dịch của VSD (T 2), và/hoặc sử dụng những công cụ quản lý rủi ro khác như: thanh toán một phần (partial settlement), pre-funding một phần, vay và cho vay chứng khoán (SBL), Mua-vào/Bán-ra, mô hình đối tác bù trừ trung tâm (CCP), quỹ thanh toán và quỹ dự phòng, sử dụng tài sản đảm bảo (collateral/haircut) nhằm giảm thiểu rủi ro thanh toán trên thị trường mà vẫn đảm bảo tính hiệu quả.
"Những biện pháp quản lý và xử lý rủi ro tiên tiến này tuy sẽ "cho phép" các giao dịch được thất bại trong khuôn khổ quy định, nhưng sẽ tạo nền tảng cho một thị trường vững mạnh hơn với sự nâng cao nghĩa vụ và trách nhiệm quản lý rủi ro đối với các thành viên thị trường song song với việc gia tăng thanh khoản cho thị trường" - ông Lê Hải Trà nhấn mạnh.
Cũng theo ông Trà, trên thế giới, đại đa số các thị trường phát triển và một số thị trường mới nổi đã và đang sử dụng tài sản đảm bảo (TSĐB) như là một biện pháp quản lý rủi ro rất thành công. Tổ chức Quốc tế các Ủy ban Chứng khoán (IOSCO) cũng liệt kê việc sử dụng tài sản đảm bảo hiệu quả và hợp lý là một nguyên tắc quan trọng cho cơ sở hạ tầng của một thị trường tài chính.
Cụ thể, TSĐB thường bao gồm t.iền mặt, cổ phiếu và các loại trái phiếu. Để phòng ngừa nguy cơ xảy ra trường hợp "cực đoan" như mất thanh khoản tạm thời hay biến động giá cổ phiếu cao, các thị trường phải đảm bảo rằng, giá trị tài sản đảm bảo tại ngày thanh toán phải đủ lớn để bù đắp cho giao dịch đã thực hiện bằng việc áp dụng tỷ lệ chiết khấu (haircut ratio) cho từng loại TSĐB. Tỷ lệ chiết khấu này được xác định dựa trên rủi ro thanh khoản của từng TSĐB (cổ phiếu/rổ cổ phiếu, trái phiếu, ...) và cũng thường dựa vào biên độ dao động của thị trường.
Giải pháp không hoàn toàn mới trên TTCK Việt Nam
Ông Lê Hải Trà cho biết, hiện TTCK Việt Nam đã đang sử dụng TSĐB cho TTCK phái sinh với tỷ lệ chiết khấu là: 5% đối với trái phiếu chính phủ; 30% đối với chứng khoán nằm trong danh mục chứng khoán cấu thành chỉ số VN30/HNX30; 40% đối với các chứng khoán còn lại.
Ngoài ra, Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) cũng có thể điều chỉnh tỷ lệ chiết khấu tài sản đối với từng loại chứng khoán thế chấp căn cứ vào mức thanh khoản và rủi ro của tài sản thế chấp. Tuy nhiên, các loại tài sản thế chấp này không được vượt quá 20% trên tổng giá trị tài sản ký quỹ.
Do đó, "đây không phải là công cụ mới hoàn toàn mới đối với TTCK Việt Nam và cũng nên được cân nhắc xem xét áp dụng trên thị trường cổ phiếu. Giải pháp này tôi cũng đã nêu ra trong buổi họp trực tuyến giữa Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cùng hai Sở giao dịch chứng khoán, VSD với các thành viên thị trường nhằm tìm ra các giải pháp hỗ trợ thị trường và nhà đầu tư trước sự tác động tiêu cực của dịch Covid-19 vào ngày 04/3 vừa qua" - ông Trà nói và đề xuất.
Theo đó, tương tự như giao dịch cho vay ký quỹ (margin), Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) sẽ công bố danh sách chứng khoán đủ điều kiện làm TSĐB và các tỷ lệ chiết khấu tương ứng. Trên cơ sở đó, công ty chứng khoán căn cứ vào tài sản của nhà đầu tư đang có trong danh mục và tỷ lệ chiết khấu để xác nhận khả năng thanh toán tại ngày thanh toán T 2, từ đó xác định mức yêu cầu ký quỹ đảm bảo tại thời điểm đặt lệnh. Trong trường hợp tại ngay T 2, nhà đầu tư không hoàn thành nghĩa vụ của mình thì TSĐB sẽ được xử lý để đảm bảo nghĩa vụ thanh toán.
"Bên cạnh các mục tiêu, giải pháp mang tính dài hạn cho thị trường, tôi cho rằng, chúng ta nên sớm tổ chức xem xét, đ.ánh giá giải pháp TSĐB như là một biện pháp kỹ thuật cơ bản nhằm giải quyết gánh nặng ký quỹ bảo đảm trong giao dịch cổ phiếu, để sớm có thể hỗ trợ thị trường đặc biệt là trong bối cảnh khó khăn hiện nay, cũng như mục tiêu phát triển bền vững" - ông Lê Hải Trà chia sẻ và đề xuất.
Thời Báo Tài chính Việt Nam
Giảm ngay giá dịch vụ chứng khoán trong tuần này Bộ Tài chính đã đồng ý về mặt chủ trương sẽ giảm giá một số loại giá dịch vụ trong lĩnh vực chứng khoán. Trước trước mắt sẽ cho điều chỉnh ngay 4 loại giá dịch vụ giao dịch chứng khoán phái sinh tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD). Ông Trần Văn Dũng, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán...
