Mẹo ăn thịt gà thời điểm bùng nổ dịch cúm gia cầm
Cúm gia cầm là một bệnh nhiễm virus chủ yếu ảnh hưởng đến chim, gà,…, nhưng cũng đã có báo cáo về các trường hợp mắc bệnh ở người.
Nấu chín toàn bộ thịt gà và các sản phẩm từ nó (bao gồm cả trứng) trước khi ăn. (Ảnh: ITN)
Vậy có nên ăn thịt gà khi dịch cúm gia cầm đang hoành hành?
Cúm gia cầm hay H5N1 có khả năng lây lan khi một người tiếp xúc gần gũi với một con chim hoặc gà bị nhiễm bệnh. Vì vậy, tốt nhất không nên chạm vào gia cầm bị nhiễm bệnh (còn sống hoặc đã chết) hoặc tiếp xúc với phân của chúng.
Giữa lúc dịch cúm gia cầm bùng phát, người dân cũng bắt đầu nghi ngờ về độ an toàn của việc ăn thịt gà và trứng.
Hiểu hơn về cúm gia cầm
Cúm gia cầm là do virus cúm A xuất hiện tự nhiên ở các loài chim hoang dã. Những virus này có thể lây lan sang gia cầm nuôi trong nhà như gà và vịt, qua tiếp xúc trực tiếp với gia cầm bị nhiễm bệnh hoặc qua các bề mặt bị ô nhiễm như chuồng hoặc thiết bị.
Con người cũng có thể nhiễm cúm gia cầm do tiếp xúc gần gũi với gia cầm bị nhiễm bệnh hoặc do tiếp xúc với môi trường bị ô nhiễm.
Các triệu chứng cúm gia cầm ở người
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, trong hầu hết các trường hợp ở người, virus cúm gia cầm A(H5N1) và A(H5N6) độc lực cao và virus cúm gia cầm A (H7N9) đều là nguyên nhân. Dưới đây là một số triệu chứng của bệnh cúm gia cầm ở người:
- Sốt
- Ho
- Đau họng
- Đau cơ
- Mệt mỏi
- Khó thở
Trong trường hợp nghiêm trọng, cúm còn có thể dẫn đến viêm phổi, hội chứng suy hô hấp cấp tính, suy nội tạng và tử vong.
Căn bệnh này được báo cáo lần đầu tiên ở Việt Nam vào năm 2003, là nguyên nhân gây ra các đợt bùng phát và tử vong ở người ở châu Á, châu Âu, châu Phi và Trung Đông. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, đã có ít nhất 356 trường hợp tử vong do cúm gia cầm.
Ăn thịt gà khi dịch cúm gia cầm bùng phát
Theo giới chuyên gia, nhìn chung việc ăn thịt gà nấu chín đúng cách là an toàn trong thời gian bùng phát dịch cúm gia cầm. Theo CDC, khi bạn nấu thịt gà và trứng, hãy đảm bảo nhiệt độ bên trong là 165 độ F, vì môi trường này có thể tiêu diệt vi khuẩn và vi rút, bao gồm cả vi rút cúm gia cầm.
Nhưng bạn nên tách thịt gà sống ra khỏi thực phẩm đã nấu chín và những thực phẩm mà bạn sẽ không dùng để nấu nướng.
Nấu chín toàn bộ thịt gà và các sản phẩm từ nó (bao gồm cả trứng) trước khi ăn. Đảm bảo bảo quản thịt gà sống trong hộp hoặc túi riêng để tránh nước hoặc chất lỏng nhỏ giọt vào các thực phẩm khác.
Bạn cũng nên thực hành vệ sinh tốt để tránh lây nhiễm chéo với các thực phẩm khác, bao gồm rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước sau khi xử lý thịt gà sống, làm sạch các bề mặt cũng như dụng cụ tiếp xúc với thịt gà sống.
Video đang HOT
Mẹo an toàn khi ăn trứng
Sự an toàn của việc ăn trứng trong đợt bùng phát dịch cúm gia cầm cũng phụ thuộc vào cách bạn xử lý và nấu chúng.
Nấu trứng cho đến khi cả lòng đỏ và lòng trắng đều cứng lại sẽ đảm bảo loại bỏ mọi khả năng nhiễm virus cúm gia cầm.
Tránh ăn trứng sống hoặc nấu chưa chín, kể cả những quả có lòng đỏ chảy nước, vì chúng có thể chứa vi khuẩn hoặc vi rút có hại.
Cách nấu trứng, thịt gà an toàn khi bị cúm gia cầm
Nấu trứng cho đến khi cả lòng đỏ và lòng trắng đều cứng lại sẽ đảm bảo loại bỏ mọi khả năng nhiễm virus cúm gia cầm. (Ảnh: ITN)
Nếu bạn đang tìm kiếm những cách đơn giản và an toàn để nấu trứng và thịt gà trong bối cảnh lo ngại về bệnh cúm gia cầm, hãy tham khảo 2 công thức nấu ăn dưới đây:
Trứng tráng rau củ
Thành phần :
- 3 quả trứng
- 1/4 chén ớt chuông thái hạt lựu
- 1/4 chén hành tây thái hạt lựu
- 1/4 chén rau bina xắt nhỏ
- Muối và hạt tiêu cho vừa ăn
- 1 thìa canh dầu ô liu
Phương pháp :
Trong một cái bát, đánh trứng cùng với muối và hạt tiêu cho đến khi hòa quyện rồi đặt sang một bên.
Đun nóng dầu ô liu trong chảo chống dính trên lửa vừa, thêm ớt chuông và hành tây thái hạt lựu vào xào cho đến khi mềm.
Thêm rau bina cắt nhỏ vào chảo và nấu thêm 1 hoặc 2 phút nữa.
Đổ trứng đã đánh bông lên các loại rau xào trong chảo rồi để trứng đông lại trong vài giây.
Dùng thìa nhẹ nhàng nhấc các cạnh của món trứng tráng lên và nghiêng chảo để trứng chưa chín chảy xuống đáy.
Tiếp tục đun trong 1 đến 2 phút cho đến khi đáy chín và phía trên hơi chảy nước.
Dùng thìa gấp đôi món trứng tráng. Đun thêm 1 hoặc 2 phút nữa cho đến khi trứng chín hẳn và trứng tráng có màu vàng nâu ở bên ngoài.
Xếp món trứng tráng rau củ lên đĩa. Hãy thưởng thức nó khi còn nóng với cơm hoặc bánh mì nướng.
Gà nướng lá chanh
Thành phần :
- 4 miếng ức gà không xương, không da
- 2 thìa canh dầu ô liu
- 2 tép tỏi, băm nhỏ
- 1 quả chanh, vỏ và nước ép
- 1 thìa cà phê húng tây khô
- 1 thìa cà phê hương thảo khô
- Muối và hạt tiêu cho vừa ăn
- Rau mùi tây tươi, xắt nhỏ
Phương pháp :
Trong một cái bát, trộn dầu ô liu, tỏi băm, vỏ chanh, nước cốt chanh, húng tây khô, hương thảo khô, muối và hạt tiêu.
Đổ nước xốt lên ức gà và đảm bảo tất cả các miếng đều được phủ đều. Ướp trong tủ lạnh ít nhất 30 phút.
Làm nóng lò nướng của bạn ở nhiệt độ 400 độ F hoặc 200 độ C.
Đặt ức gà đã ướp lên khay nướng.
Nướng trong lò làm nóng trước từ 20 đến 25 phút hoặc cho đến khi gà chín hoàn toàn và đạt nhiệt độ bên trong là 165 độ F hoặc 75 độ C, đảm bảo an toàn khi tiêu thụ trong thời kỳ cúm gia cầm.
Lấy gà ra khỏi lò và trang trí với rau mùi tây trước khi dùng.
Bạn có thể dùng món này với cơm hoặc salad.
Các chủng gây cúm gia cầm ở người phổ biến
Nhiễm cúm gia cầm thường không có triệu chứng ở chim hoang dã, nhưng có thể gây tỷ lệ chết rất cao ở gia cầm nuôi.
Triệu chứng của cúm gia cầm H5N1 là sốt cao, rét run, ho, đau họng,... Ảnh minh họa: VNVC.
Ở người, tỷ lệ tử vong do nhiễm các phân tuýp A (H5N1), A (H5N6) và A (H7N9) cao hơn nhiều so với nhiễm virus cúm mùa A và B.
Chủng gây cúm gia cầm ở người
Bác sĩ Phan Văn Mạnh - Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, cúm (influenza) là một bệnh nhiễm virus đường hô hấp cấp tính gây ra bởi virus cúm (influenza virus).
Người ta thừa nhận rằng, đại dịch cúm từ lâu đã là một phần của lịch sử loài người. Các báo cáo đã mô tả những đợt bệnh hô hấp giống cúm từ năm 412 TCN. Virus cúm gây ra các vụ dịch sốt đường hô hấp tái phát 1 - 3 năm một lần.
Ngoài các vụ dịch hàng năm, virus cúm A là nguyên nhân gây ra bốn trận đại dịch từ năm 1918 đến năm 2009: "Cúm Tây Ban Nha" 1918 (H1N1), "Cúm Châu Á" 1957 (H2N2), "Cúm HongKong" 1968 (H3N2) và "cúm lợn" 2009 (A - H1N1).
Virus cúm thuộc họ Orthomyxoviridae, bao gồm 4 tuýp (type): Tuýp A, tuýp B và tuýp C có thể gây bệnh trên người và tuýp D chủ yếu ảnh hưởng đến gia súc. Tuýp D được biết là không gây bệnh cho người.
Trong khi virus cúm C gây bệnh lẻ tẻ ở người và lợn, virus cúm A và B theo mùa lưu hành ở người trên toàn thế giới. Các vụ dịch cúm mùa hằng năm ước tính gây ra 3 - 5 triệu ca bệnh nặng và khoảng 290.000 - 650.000 ca tử vong.
"Con người cũng có thể bị nhiễm virus cúm A truyền từ động vật (zoonotic influenza), như virus cúm gia cầm A (avian influenza A virus) phân tuýp (subtype) A (H5N1), A (H5N6), A (H7N9), A (H7N7) và A (H9N2) và virus cúm lợn A (swine influenza A virus) phân tuýp A (H1N1), A (H1N2) và A (H3N2)", bác sĩ Mạnh cho biết.
Theo chuyên gia này, cúm gia cầm (avian influenza hay bird flu) gây ra bởi các chủng cúm A, thường chỉ lây nhiễm cho các loài chim hoang dã và gia cầm nuôi. Một số chủng trong số đó có thể lây nhiễm cho người như H5, H7 và H9. Hầu hết các trường hợp cúm gia cầm ở người là do những chủng châu Á H5N1 và H7N9 gây ra.
Hai loại virus cúm gia cầm
Oseltamivir (Tamiflu) là thuốc đặc hiệu để điều trị cúm gia cầm. Ảnh minh họa: INT.
Oseltamivir (Tamiflu) là thuốc đặc hiệu để điều trị cúm gia cầm, cần được dùng càng sớm càng tốt. WHO khuyến cáo không sử dụng corticosteroid, liệu pháp miễn dịch thụ động hay kháng sinh nhóm macrolid trong các trường hợp cúm. Việc sử dụng kháng sinh khi bệnh nhân không có tình trạng bội nhiễm vi khuẩn cũng không cần thiết và làm gia tăng tình trạng kháng thuốc kháng sinh. Vì vậy, người bệnh không tự ý mua thuốc uống khi có các biểu hiện nhiễm cúm mà cần đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng.
Bác sĩ Mạnh cho biết, những trường hợp nhiễm H5N1 ở người đầu tiên được phát hiện ở Hồng Kông năm 1997. Nhiều bệnh nhân có triệu chứng hô hấp nặng, tỷ lệ tử vong cao.
Đến năm 2003 và 2004, các ca nhiễm H5N1 ở người lại xuất hiện và những trường hợp lẻ tẻ tiếp tục được báo cáo, chủ yếu ở châu Á và Trung Đông.
Từ năm 2014, các ca nhiễm H5N6 ở người đã được ghi nhận. Tất cả đều xảy ra ở khu vực Tây Thái Bình Dương, phần lớn tại Trung Quốc.
Vào đầu năm 2013, một đợt bùng phát dịch cúm gia cầm H7N9 trên diện rộng ở người đã xảy ra tại một số tỉnh phía Đông Nam Trung Quốc.
Trong đó, 1/3 trường hợp mắc bệnh tử vong, chủ yếu ở người cao tuổi. Các chủng cúm gia cầm khác xảy ra không thường xuyên bao gồm: H5N8, H7N3, H7N7, H7N4 và H9N2.
Theo bác sĩ Mạnh, virus cúm gia cầm A đã được phân lập từ hơn 100 loài chim thủy sinh hoang dã khác nhau trên khắp thế giới như vịt, ngỗng, thiên nga, mòng biển, nhạn biển, cò, chim cát.
Các loài này có thể bị nhiễm virus trong đường ruột và đường hô hấp, thải virus qua nước bọt, dịch tiết mũi và phân. Các loài gia cầm nuôi bị lây nhiễm virus cúm thông qua những nguồn bệnh tự nhiên này.
Virus cúm gia cầm được phân thành hai loại, gồm: Virus cúm gia cầm có độc lực thấp (LPAI) và virus cúm gia cầm độc lực cao (HPAI). Các virus cúm gia cầm có độc lực thấp gây bệnh không có biểu hiện hoặc chỉ biểu hiện nhẹ ở gia cầm như xù lông và giảm sản lượng trứng.
Trong khi đó, virus cúm gia cầm có độc lực cao gây bệnh nặng và tỷ lệ chết cao ở gia cầm mắc bệnh. Gà nhiễm virus HPAI A (H5) hoặc A (H7) có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan nội tạng với tỷ lệ chết lên đến 90 - 100%, thường trong vòng 48 giờ.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), con người có thể bị nhiễm virus cúm gia cầm, cúm lợn và các loại virus cúm khác như: Cúm gia cầm A/H5N1, A/H7N9 và A/H9N2; các virus cúm lợn như: A/H1N1, A/H1N2 và A/H3N2.
Nhiễm virus cúm gia cầm, cúm động vật ở người chủ yếu qua tiếp xúc trực tiếp với động vật bị nhiễm bệnh hoặc môi trường bị ô nhiễm. Những virus này không có khả năng lây truyền bền vững giữa người và người.
Phần lớn các trường hợp nhiễm virus cúm A/H5N1 và A/H7N9 ở người có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp với gia cầm sống hoặc chết bị nhiễm bệnh. Sự lây nhiễm có thể xảy ra qua tiếp xúc trực tiếp như: Giết mổ, vận chuyển, mua bán hoặc cầm, sờ vào gia cầm bị nhiễm bệnh.
Hoặc, sự lây nhiễm cũng có thể xảy ra qua ăn, uống thịt và các sản phẩm gia cầm bị nhiễm bệnh, thịt và các sản phẩm của gia cầm không được nấu chín kỹ như trứng, tiết canh...
WHO nhấn mạnh, kiểm soát bệnh ở động vật rất quan trọng để giảm nguy cơ nhiễm virus cúm gia cầm hoặc cúm động vật ở người. Người mắc cúm gia cầm thường có biểu hiện: Sốt, ho, mệt mỏi, đau người, đau cơ, đau họng.
WHO cho biết, nhiễm virus cúm gia cầm, cúm lợn và các loại virus cúm khác ở người có thể gây ra nhiễm trùng đường hô hấp từ nhẹ như chỉ sốt và ho, đến nặng như viêm phổi nặng, hội chứng suy hô hấp cấp tính (khó thở), sốc và thậm chí tử vong.
Viêm kết mạc (mắt đỏ), các triệu chứng đường tiêu hóa, viêm não cũng đã được báo cáo ở các mức độ khác nhau phụ thuộc các phân type của virus cúm. Bệnh cúm gia cầm diễn biến nhanh và có thể dẫn đến tử vong với tỷ lệ cao (~50%).
Mắc cúm A/H5N1 dễ tử vong, cảnh báo không ăn thịt gia cầm sống, săn bắt chim hoang dã Sau nhiều năm không ghi nhận bệnh cúm gia cầm A/H5N1 trên người, Việt Nam vừa ghi nhận một ca nhiễm bệnh và tử vong. Đây là ca nhiễm cúm A/H5N1 thứ 2 kể từ năm 2014 đến nay. Theo Bộ Y tế, virus A (H5N1) là chủng cúm độc lực cao, người bị nhiễm thường diễn tiến nặng và tử vong với...