M.áu nhiễm mỡ và nguy cơ đột quỵ
Chất béo rất quan trọng đối với các cơ quan chức năng của cơ thể, nhưng khi lượng chất béo quá nhiều có thể đặt bạn trước nguy cơ đột quỵ cao.
Sát thủ thầm lặng
Chúng ta có thể hiểu nôm na rằng các chất béo không thể hòa tan nên nó không thể tan và di chuyển ở dạng tự do trong m.áu. Khi chế độ ăn của chúng ta chứa quá nhiều cholesterol và chất béo như thịt, phô mai, kem, trứng … thì lượng chất béo dư thừa sẽ lưu cữu trong m.áu một cách thầm lặng. Nếu tình hình không được cải thiện, theo thời gian chúng sẽ gây nên chứng m.áu nhiễm mỡ.
Để các chất béo lưu thông được trong m.áu, chúng cần kết hợp với một chất khác gọi là protein để tạo ra lipoprotein. Có ba loại lipoprotein trong cơ thể:
- Low-density lipoprotein (LDL): còn gọi là cholesterol “xấu” gây tích tụ và làm tắc nghẽn động mạch.
- High-density lipoprotein (HDL): là một dạng cholesterol “tốt” giúp ngăn ngừa việc tích tụ mảng bám trong động mạch.
- Triglyerides: là chất béo trung tính. Mức HDL thấp và chất béo trung tính cao cũng có thể làm tăng chất béo tích tụ trong động mạch gây ra bệnh tim, đặc biệt là ở những người béo phì hoặc bị đái tháo đường.
Cholesterol tích tụ trong thành động mạch
Những nguyên nhân của m.áu nhiễm mỡ là: thừa cân, ít vận động, có chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa, ăn ít trái cây, rau củ và thậm chí cả yếu tố t.uổi tác, giới tính, di truyền. T.uổi tác và giới tính có những ảnh hưởng tiêu cực tới lượng mỡ tồn tại trong m.áu. T.uổi tác tỷ lệ thuận với mức độ cholesterol trong m.áu. Trước t.uổi mãn kinh, phụ nữ có mức cholesterol tổng cộng thấp hơn nam giới cùng t.uổi, nhưng sau t.uổi mãn kinh, mức độ cholesterol xấu ở phụ nữ có xu hướng tăng lên …
Nhận diện nguy cơ đột quỵ
Khi có quá nhiều cholesterol trong m.áu, chúng sẽ tích tụ trong thành động mạch. Theo thời gian, sự tích tụ này gây ra hiện tượng “xơ cứng động mạch”, làm thành động mạch bị thu hẹp khiến lưu lượng m.áu đến tim, tuần hoàn lên não bị chậm lại hoặc bị tắc nghẽn hoàn toàn. Khi lượng m.áu đến não bị tắc nghẽn khiến phần não không nhận đủ m.áu bị tổn thương dẫn đến đột quỵ. Trong trường hợp nặng hơn, mạch m.áu bị tắc nghẽn sẽ bị vỡ ra gây xuất huyết bên trong não. Khi đó, phần cơ thể do phần não bị tổn thương kiểm soát cũng sẽ bị ảnh hưởng.
Video đang HOT
Biểu hiện trong giai đoạn cấp của đột quỵ thường là:
- Đột ngột có cảm giác tê liệt hoặc yếu ớt ở mặt, tay hay chân, đặc biệt ở một bên của cơ thể.
- Đột ngột bị lẫn lộn, gặp vấn đề trong việc nói và hiểu.
- Đột ngột có vấn đề về thị lực ở một hoặc cả hai mắt.
- Đột ngột có vấn đề trong việc đi lại, bị hoa mắt, mất thăng bằng hay mất khả năng kiểm soát sự di chuyển của cơ thể.
- Đau đầu dữ dội và đột ngột mà không rõ nguyên nhân.
Đột ngột có vấn đề trong việc đi lại, bị hoa mắt, mất thăng bằng
Nếu chỉ bị đột quỵ nhẹ, việc vận động tay chân sẽ được phục hồi lại hoàn toàn sau khoảng thời gian từ 24-48 giờ. Tuy nhiên, một trong những điều đáng tiếc do đột quỵ gây ra là đa số bệnh nhân thường bị yếu hoặc liệt vận động kéo dài.
Tiêu mỡ m.áu ngừa đột quỵ
Hạ thấp mỡ m.áu là một trong những yêu cầu giữ gìn sức khỏe quan trọng đối với tất cả mọi người. Việc tăng mỡ m.áu được điều trị với những thay đổi trong chế độ ăn uống, giảm cân và tập thể dục. Nếu cần thiết, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc cho bạn, căn cứ vào mức độ mỡ m.áu của bạn, việc bạn có mắc các bệnh như bệnh tim, đái tháo đường hoặc các yếu tốt nguy cơ khác của bệnh tim.
Có những loại thuốc có thể làm giảm cholesterol LDL và chất béo trung tính, hoặc làm tăng lượng cholesterol HDL.
Có chế độ ăn lành mạnh, ít chất béo bão hòa, ít cholesterol
Để bảo vệ mình tránh xa đột quỵ, bạn không nên hút t.huốc l.á và nên tránh khói thuốc của người khác có chế độ ăn lành mạnh ít chất béo bão hòa, ít cholesterol (như ít thịt, phô mai, kem, trứng, tôm, cua, sò, hến,…), và ít muối. Nếu muốn sử dụng chất béo, nên dùng các loại dầu ăn ít chất béo bão hòa như dầu đậu nành, oliu, hạt cải… năng vận động kiểm soát cân nặng kiểm soát đường huyết (nếu bị tiểu đường) kiểm tra sức khỏe định kỳ và tuân theo các yêu cầu của bác sỹ về việc dùng thuốc.
Simply (Theo Chuyên trang tim mạch – Tạp chí Sống khỏe, ảnh web MD)
Bệnh rối loạn mỡ m.áu và bệnh tim mạch
Khi một người có mỡ m.áu cao có nghĩa là mỡ trong m.áu của người đó đang bị rối loạn, một số thành phần mỡ trong m.áu hoặc quá nhiều hoặc quá ít. Khi bị rối loạn mỡ m.áu thì rất có khả năng làm ảnh hưởng đến sức khỏe. Thậm chí còn nguy hiểm. Trong số bệnh tật do mỡ m.áu bị rối loạn gây ra, bệnh về tim mạch là đáng sợ nhất.
Mỡ m.áu là thủ phạm chính gây xơ vữa động mạch vành.
Mỡ m.áu cao gây hại gì cho tim?
Người ta tổng kết thấy rằng, những người có lượng cholesterol trong m.áu cao có tỷ lệ mắc bệnh mạch vành cao gấp 2 - 3 lần so với người có lượng cholesterol bình thường (bình thường cholesterol m.áu dưới 5,2 mmol/l), trong đó rất cần quan tâm đến loại cholesterol xấu. Nếu loại cholesterol toàn phần tăng hoặc cholesterol xấu tăng hoặc tăng cả hai thì nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch càng cao do xơ vữa động mạch. Xơ vữa động mạch sẽ làm tăng huyết áp và các hệ lụy kèm theo.
Ngoài ra khi các mảng xơ vữa khi bị bong ra chúng sẽ đi theo dòng m.áu gây tắc nghẽn mạch vành tim gây đột tử hoặc tắc động mạch não gây tai biến mạch m.áu não. Giữa cholesterol và triglycerid có liên quan mật thiết với nhau cho nên khi triglycerid tăng thì loại LDL-c và VLDL-c cũng tăng theo. Khi triglycerid tăng thì ngoài việc làm xơ vữa động mạch chúng còn có khả năng làm gan bị nhiễm mỡ do tích tụ lipid ở gan bởi mất sự cân bằng giữa lipid vào gan và lipid ra khỏi gan. Điều bất lợi khi bị gan nhiễm mỡ là gan sẽ hạn chế sản xuất apoprotein, do đó lượng acid béo sẽ vào gan quá lớn làm cho gan càng bị nhiễm mỡ nặng hơn. Ngoài ra, triglycerid tăng cao cũng có nguy cơ làm viêm tụy tạng cấp tính, đây là bệnh rất nguy hiểm cần can thiệp kịp thời.
Mỡ m.áu có mối liên quan chặt chẽ với bệnh tim mạch.
Một số biện pháp nhằm điều chỉnh lượng cholesterol và triglycerid m.áu
Khi bị tăng mỡ m.áu có thể có liên quan mật thiết với chế độ ăn hằng ngày không hợp lý và một số yếu tố liên quan khác. Những người ăn nhiều mỡ động vật, phủ tạng động vật, lòng đỏ trứng, sữa toàn phần, bơ... sẽ có nguy cơ tăng mỡ m.áu. Vì vậy, nên hạn chế ăn các loại thức ăn có chứa các chất béo và cholesterol như bơ, sữa toàn phần, thịt xông khói, dầu dừa, dầu quả cây cọ, các phủ tạng động vật, da gà, da vịt, da ngỗng. Hạn chế dùng các loại thực phẩm có chứa trans-fat như các loại chiên rán, nhất là chiên rán với loại dầu, mỡ đã sử dụng nhiều lần như quẩy, thịt rán, mì ăn liền.
Với người bị béo phì nên có chế độ giảm béo. Nên giảm béo một cách từ từ, không nóng vội, không dùng các loại dược phẩm, thuốc Nam, thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, chưa được cấp phép. Muốn giảm béo thông dụng là tăng cường vận động như tập thể dục, ăn giảm calo (cần giảm khoảng 250calo/ngày). Nếu không bị tăng huyết áp, sức khỏe tốt thì có thể tập một số động tác nặng như đi bộ với tốc độ nhanh, chạy với tốc độ vừa phải với độ dài vài ba trăm mét hoặc đạp xe đạp.
Với người nghiện t.huốc l.á, bia, rượu thì cần sử dụng giảm dần để đi tới bỏ hẳn. Nên khám bệnh theo định kỳ và nên được theo dõi tại một cơ sở y tế. Trong trường hợp đã áp dụng chế độ ăn hợp lý, chế độ tập luyện đều đặn mà mỡ m.áu không được cải thiện hoặc cải thiện không đáng kể thì sẽ được bác sĩ chỉ định dùng thuốc làm giảm mỡ m.áu. Tuyệt đối không tự động mua thuốc dùng khi không có đơn của bác sĩ. Bởi vì dùng thuốc giảm mỡ m.áu cần phải theo dõi chặt chẽ men gan (SGOT và SGPT) và một số chỉ số sinh hóa khác.
Mỡ m.áu gồm những chất gì?
Mỡ m.áu bao gồm một số chất chính như cholesterol, triglycerid, lipoprotein, apoprotein, axít béo tự do và phospholipid. Trong các thành phần này thì cholesterol, lipoprotein, apoprotein và triglycerid đóng một vai trò hết sức quan trọng. Cholesterol chủ yếu do gan tạo ra từ các chất béo bão hoà. Mỗi ngày có khoảng 1g cholesterol được tạo ra và hoà cùng dòng m.áu đi khắp cơ thể.
Ngoài ra một phần nhỏ cholesterol cũng được hấp thu từ các loại thức ăn như sữa, lòng đỏ trứng, mỡ động vật, não, lòng động vật, tôm... Triglycerid được tạo ra khi các axít béo sau khi hấp thu qua gan, được gan chuyển hoá thành cholesterol, lượng axít béo tự do không được gan chuyển hóa sẽ dư thừa và trở thành triglycerid.
Thành phần lipoprotein được hình thành tại gan do triglycerid kết hợp với apoprotein (apoprotein do gan tạo ra). Lipoprotein gồm 2 dạng: lipoprotein có tỷ trọng thấp (LDL-c) và còn có cả dạng rất thấp (VLDL-c) và lipoprotein tỷ trọng cao (HDL-c). Loại LDL-c và VLDL-c là 2 loại cholesterol xấu và rất xấu vì chúng làm xơ vữa động mạch nhất là động vành tim và động mạch não. Ngược lại loại HDL-c là loại cholesterol tốt vì chúng có khả năng đưa cholesterol ra khỏi thành động mạch, trở về gan rồi đào thải chúng ra khỏi cơ thể.
Theo SKDS
Người Việt béo phì vì thích ăn thịt, ngại món cá "Xu hướng ngày càng thích ăn thịt, khẩu phần thịt trong bữa ăn tăng vọt trong khi lượng cá ăn vào tăng rất ít là một phần nguyên nhân dẫn đến tình trạng béo phì, thừa cân của người Việt hiện nay", các chuyên gia Viện Dinh dưỡng cảnh báo. Ngày càng nhiều người béo phì Tại hội thảo Xây dựng các Lời...
