Mánh rửa hàng tỷ USD qua trang thương mại điện tử Trung Quốc

Những kẻ rửa tiền đang lợi dụng một số trang web mua sắm trực tuyến hàng đầu Trung Quốc nhằm chuyển hàng tỷ USD đến các trang đánh bạc nước ngoài.

Những thành phần muốn trốn tránh sự kiểm soát nghiêm ngặt của chính phủ Trung Quốc, ví dụ để đánh bạc trên các trang web nước ngoài, đang đặt hàng giả trên các trang web mua sắm, trong đó có cả Pinduoduo, nền tảng mua sắm trực tuyến lớn thứ hai Trung Quốc. Số tiền tương ứng sau đó sẽ được ghi có vào tài khoản đánh bạc của họ.

Người chơi tại một máy đánh bạc điện tử ở Macau, Trung Quốc, năm 2016. Ảnh: Bloomberg.

Cảnh sát trên khắp Trung Quốc vài tháng gần đây thông báo bắt hàng loạt trường hợp với nghi vấn ít nhất 14 tỷ nhân dân tệ (2,06 tỷ USD) đã được rửa cho các trang web cờ bạc nước ngoài thông qua giao dịch mua bán thương mại điện tử giả mạo và các phương thức khác.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc cho biết họ đang điều tra sâu vào các mạng lưới cho phép chuyển tiền ra nước ngoài và chính phủ đã phát động một chiến dịch công khai nhằm “trấn áp, kiểm soát nạn cờ bạc xuyên biên giới”.

Trong một vụ điển hình, cảnh sát ở thành phố Vô Tích, phía đông Trung Quốc, đã phát hiện 600 triệu gói hàng giả được chính những người làm việc trong các công ty chuyển phát nhanh đưa vào hệ thống theo dõi của công ty nhằm hoàn tất các giao dịch thương mại điện tử giả mạo. Nhiều mã số theo dõi các gói hàng giả này đã xuất hiện trong các vụ rửa tiền tại hai thành phố khác của Trung Quốc, nơi hơn 7 tỷ nhân dân tệ (1,03 tỷ USD) có thể đã được chuyển đến các trang web cờ bạc nước ngoài.

Ni Shiyuan, một sĩ quan cảnh sát ở Vô Tích, cho biết chính phủ nên “thúc giục các nền tảng liên quan, đặc biệt là những nền tảng thương mại điện tử xã hội mới, tăng cường kiểm soát nội bộ”. Pinduoduo là công ty “thương mại điện tử xã hội” nổi bật nhất.

Một phát ngôn viên Pinduoduo cho hay “các tổ chức cờ bạc hoạt động giả mạo trên những nền tảng thương mại điện tử là vấn đề của toàn ngành”. Công ty đã chuyển hơn 1.000 manh mối cho giới chức kể từ năm 2019, giúp bắt trên 200 nghi phạm.

Các phiên tòa xét xử diễn ra ở Trung Quốc cho thấy tội phạm đã sử dụng những trang thương mại điện tử phổ biến nhất để rửa tiền đánh bạc. Alibaba và JD.com từ chối bình luận.

Một số con bạc cho hay họ đã chuyển tiền bằng Pinduoduo. Zhao Yongdong trở thành con nghiện trò chơi trực tuyến trong thời gian Trung Quốc phong tỏa vì Covid-19. Người đàn ông này đã chuyển 110.000 tệ (hơn 16.200 USD) thông qua các giao dịch mua hàng giả mạo trên Pinduoduo, chủ yếu trong ba tháng đầu năm nay.

Theo Zhao, việc nạp tiền vào ứng dụng cờ bạc thông qua giao dịch mua hàng giả trên một nền tảng nổi tiếng như Pinduoduo khiến anh cảm thấy đây là hành vi hợp pháp và Zhao tin rằng công ty không thể giám sát mọi hoạt động trên “chợ” của mình.

Hai con bạc khác là Zheng Meiyu và Wang Kai cho biết họ đã chuyển phi pháp tổng cộng khoảng hai triệu tệ (hơn 295.000 USD) vào các trang web đánh bạc thông qua ứng dụng mua sắm điện tử. Wang thực hiện 477 giao dịch trên Pinduoduo để chuyển tiền.

Wang và một nhóm người đánh bạc mùa hè vừa qua đã biểu tình bên ngoài trụ sở Pinduoduo ở Thượng Hải, yêu cầu công ty có hành động cụ thể và bồi thường khoản thua lỗ của họ.

Nhóm người mặc áo phông màu đỏ in dòng chữ: “Những thương gia vô đạo đức ở Pinduoduo, hãy trả lại số tiền xương máu của chúng tôi”.

“Họ chưa bao giờ đưa chúng tôi lên lầu, họ thậm chí còn không cho chúng tôi vào bằng cửa trước”, Wang nói và thêm rằng cảnh sát địa phương nhiều lần còn đuổi họ đi khi họ tổ chức biểu tình.

Theo Pinduoduo, một số con bạc tìm đến văn phòng của họ để đòi lại số tiền thua vì đánh bạc. “Vì cờ bạc là phạm pháp ở Trung Quốc nên trường hợp của họ sẽ được chuyển cho cảnh sát điều tra thêm”, phát ngôn viên Pinduoduo nói.

Những giao dịch giả mạo có thể làm tăng các số liệu tài chính của những trang mua sắm trực tuyến, tổng khối lượng hàng hóa hay tổng giá trị các đơn hàng đã đặt. Pinduoduo, được niêm yết trên sàn Nasdaq, Mỹ, có vốn hóa thị trường đạt 86 tỷ USD, nhiều lần đề cao sự tăng trưởng nhanh chóng của tổng giá trị giao dịch (GMV) mà họ đạt được.

Pinduoduo khẳng định họ không tính những đơn hàng đã được xác định là giả mạo hoặc phi pháp vào GMV.

Dù vậy, hoạt động của Pinduoduo cũng đã thu hút sự chú ý từ nhà chức trách. Hồi năm 2018, cơ quan quản lý thị trường Trung Quốc ra lệnh cho công ty tăng cường giám sát sản phẩm và các gian hàng trên nền tảng của mình do lo ngại về vấn đề hàng giả.

Pinduoduo được thêm vào danh sách “Các thị trường khét tiếng” của Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ hồi năm ngoái, cùng với Taobao và một số nền tảng thương mại điện tử khác.

Pinduoduo từng kiện công ty đứng sau trang tin trực tuyến Chaping, Trung Quốc, vì cáo buộc rằng những người đánh bạc đã lợi dụng nền tảng của họ để rửa tiền. Một tòa án ở Thượng Hải đã phạt Chaping 200.000 tệ (hơn 29.500 USD), yêu cầu Chaping xóa bài viết và xin lỗi công khai. Tuy nhiên, tòa án cũng lưu ý rằng một số người dùng Pinduoduo thực tế có tham gia rửa tiền và công ty nên tăng cường giám sát, đồng thời “sửa chữa những lỗ hổng trên nền tảng”.