Mancini vs Southgate: Tương đồng và dị biệt

Thua trận chung kết EURO 2020, HLV Gareth Southgate sẽ mãi mãi chẳng có gì.

Nếu thắng, ông chẳng cần gì khác để trở nên vĩ đại, thậm chí có thể là vĩ đại nhất trong lịch sử bóng đá Anh! Đấy là khác biệt giữa Gareth Southgate và Roberto Mancini, người cũng khao khát một danh hiệu để đời.

Chiếc ghế HLV trưởng ĐTQG ngày càng trở nên rẻ mạt, đến nỗi người Anh chỉ có thể trao nó vào tay Gareth Southgate, một nhân vật không thể nào kém cỏi, tầm thường, khiêm tốn hơn được nữa. Southgate từng rớt hạng và bị sa thải ở CLB duy nhất chịu để ông huấn luyện, là Middlesbrough. Không được bóng đá đỉnh cao chiếu cố, Southgate tìm được việc làm ở đội U21 Anh, nên đã sẵn là người của FA, và dĩ nhiên ông quá hạnh phúc khi được nâng cấp từ HLV đội U21 lên thành HLV trưởng ĐTQG.

Người tiền nhiệm của Southgate là Sam Allardyce: khá hơn một tí nhưng cũng đã “hết thời” ở loại hình bóng đá CLB. Allardyce đành từ chức vì dính vào hàng loạt bê bối trong một scandal độc ác mà báo chí Anh giương bẫy cho ông vào tròng. Trước Allardyce là Roy Hodgson – dẫn dắt Anh đến thất bại nhục nhã trước Iceland ở EURO 2016.

Trong khi Southgate dẫn dắt Tam sư thì tại Ý, câu chuyện còn… bi thảm hơn: Azzurri bị trao cho một ông lão nào đó có tên là Gian Piero Ventura, và chẳng có gì lạ khi Azzurri thậm chí không qua nổi vòng loại World Cup 2018. Giả sử cái ông Ventura nọ không biết huấn luyện (ví dụ như thế đi), thì lỗi cũng không thuộc về ông ấy. HLV Antonio Conte lập tức quay lưng với Azzurri sau kỳ EURO 2016 khá ổn, sang Chelsea, và vô địch Premier League ngay mùa đầu tiên cầm quân.

Đấy mới là vấn đề: bây giờ, HLV giỏi thì cứ phải huấn luyện CLB lớn, chứ ai “thèm” làm việc cho các ĐTQG nữa. Premier League khi nào cũng đầy ắp các HLV nổi tiếng nhất thế giới. Đến từ Calcio trong những năm gần đây là Conte, Claudio Ranieri, Maurizio Sarri, Carlo Ancelotti. Cạnh đó là Pep Guardiola, Juergen Klopp, Mauricio Pochettino, Jose Mourinho… Nhưng các đội tuyển Anh và Ý dĩ nhiên không có hy vọng mời họ cầm quân.

Mancini và Southgate đối đầu nhau trong trận chung kết để tranh chiếc cúp vô địch EURO 2020

ĐTQG không được thỏa sức mua sắm cầu thủ như mong muốn, khiến HLV càng có tài thì càng bị gò bó. Họ không được làm việc hàng ngày, cầm quân hàng tuần, để thể hiện cái hay của mình trước mắt các siêu sao hoặc tỷ phú. Dĩ nhiên họ không thể lĩnh mức lương lên đến hàng chục triệu euro như ở các siêu CLB. Thời buổi này nó vậy. Có khi, người ta còn nhìn vào công việc để đánh giá… mức độ tự trọng của HLV nữa.

Cho nên, khi chức danh “HLV trưởng đội tuyển…” được in vào danh thiếp của các HLV Southgate, Mancini, thì đấy không bao giờ là chi tiết đáng để họ tự hào. Xấu hổ là đằng khác. Ông là HLV giỏi ư? Vậy sao không huấn luyện các CLB lớn để được “ăn với bóng đá, ngủ với bóng đá”? Chỗ này, có khác biệt lớn giữa Gareth Southgate và Roberto Mancini. Một bên là không được mời, bên kia không được mời “nữa”.

Vâng, Mancini khác Southgate ở chỗ, ông từng là HLV giỏi – ít ra là giỏi qua sự thể hiện của các danh hiệu cụ thể ở Fiorentina, Lazio, Inter, Man City… Mancini vô địch từ Serie A đến Premier League. Nhưng, người ta hay nói về một “chu kỳ 10 năm”, đại khái là HLV giỏi mấy thì cũng phải có lúc hết thời. Mancini đã phải “trôi dạt” sang Thổ Nhĩ Kỳ hoặc Nga. Và khi nhận lời dẫn dắt đội tuyển Italia vào năm 2018 thì, như đã nêu trên, đấy coi như là một bước lùi trong sự nghiệp huấn luyện đã kéo dài 20 năm.

Sự nghiệp huấn luyện của Mancini “đồ sộ” hơn nhiều so với Southgate. Nhưng bất chấp, tất cả sẽ là vô nghĩa khi đặt cạnh ánh hào quang “vô địch EURO”.

Southgate không chỉ mang tiếng tầm thường trong sự nghiệp huấn luyện. Ông còn là “tội đồ lịch sử”, khi sút hỏng quả luân lưu 11m trong trận bán kết Anh – Đức tại EURO 1996, khiến giấc mộng EURO của người Anh tan vỡ. Khẩu hiệu “Bóng đá trở về cội nguồn” khi ấy trở nên lố bịch, trước thực tế Tam sư giống một gánh xiếc nhiều hơn. Vết nhơ ấy sẽ được xóa sạch nếu như thầy trò Southgate thắng nốt trận cuối, trên đường chinh phục EURO 2020? Nói thế thì quá thừa thãi. Southgate còn được “phong thánh”, chứ khoan nói cái chuyện hiển nhiên trước mắt là phong tước hiệp sĩ. Và còn ai dám bàn về quá khứ của ông nữa!

Mancini, kín tiếng hơn vì không phải là HLV của đội chủ nhà và chắc chắn không bao giờ được UEFA ưu ái, cũng đang đứng trước cơ hội rất lớn để “khẳng định mình” – chỉ xin nói nhỏ và ngắn gọn thế thôi!

HLV lớn tuổi có duyên thắng chung kết

Lịch sử đang ủng hộ Mancini trước trận chung kết EURO 2020. Bởi HLV lớn tuổi hơn đã thắng trong 5 trận chung kết EURO gần đây nhất: Santos (Bồ Đào Nha) thắng Deschamps (Pháp) năm 2016; Del Bosque (Tây Ban Nha) thắng Prandelli (Italia) năm 2012; Aragones (Tây Ban Nha) thắng Loew (Đức) năm 2008; Rehhagel (Hy Lạp) thắng Scolari (Bồ Đào Nha) năm 2004; Lemerre (Pháp) thắng Zoff (Italia) năm 2000. HLV Mancini sinh năm 1964, lớn hơn HLV Southgate (1970).