Mãn nhãn vở đại vũ kịch “Xòe Thái – Tinh hoa miền di sản”

Tối 24.9, tại sân vận động Nghĩa Lộ (Yên Bái) diễn ra “Lễ đón nhận Bằng của UNESCO ghi danh “ Nghệ thuật Xòe Thái” vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và Khai mạc “Lễ hội Văn hóa Du lịch Mường Lò, Khám phá Danh thắng Quốc gia đặc biệt Ruộng bậc thang Mù Cang Chải 2022″.

Điểm nhấn là chương trình nghệ thuật “Xoè Thái- Tinh hoa miền di sản”. Khán giả choáng ngợp trước một không gian nghệ thuật thấm đẫm chất sử thi về lịch sử, cội nguồn, văn hoá… của người Thái – chủ nhân của di sản thế giới.

Sân khấu diễn ra chương trình “Xòe Thái – Tinh hoa miền di sản”.

Dù thời tiết không thuận lợi do mưa gió, người dân Nghĩa Lộ và các tỉnh Tây Bắc cũng như du khách vẫn mặc áo mưa, cầm ô, đội mưa đổ về sân Nghĩa Lộ chờ đón sự kiện. Đặc biệt, 3.000 diễn viên và người dân tham gia vào chương trình nghệ thuật cùng hàng ngàn người là nhân viên, kỹ thuật, tình nguyện viên… thực hiện chương trình đã không màng mưa lớn, sẵn sàng biểu diễn.

Tổng đạo diễn Lê Hải Yến lo lắng khi trời vẫn đổ mưa trước giờ G.

May mắn thay, mưa tạnh ngay trước khi diễn ra chương trình. Sân khấu “Xoè Thái – Tinh hoa miền di sản” được mở ra và câu chuyện sử thi của vở đại vũ kịch dân gian bắt đầu với kỹ thuật trình diễn 3D Mapping cùng giọng hát của Tùng Dương cùng ca khúc “Dấu chân của mẹ”, kể về thuở mẹ Âu Cơ lên non dựng cơ đồ, mở đầu cho câu chuyện mang dấu ấn bề dày lịch sử của người Thái và văn hoá Thái.

Đúng như Tổng đạo diễn Lê Hải Yến đã từng chia sẻ, rằng không có một sân khấu đơn thuần nào có thể diễn tả đủ được hết câu chuyện hào hùng cùng những câu chuyện mang tính sử thi, đậm đặc bản sắc văn hoá của người Thái như vậy. Do đó, nữ đạo diễn đã phải “trưng dụng” toàn bộ mặt sân vận động Nghĩa Lộ, biến thành sân khấu cho đêm nghệ thuật.

Chương trình diễn ra vô cùng đẹp mắt và mãn nhãn.

Trong khung cảnh đó ẩn hiện là hình tượng quả bầu tiên, ruộng lúa bậc thang chín vàng, những cây hoa ban trắng, nón của người Thái hay chiếc khăn Piêu cùng mô hình nhà sàn, núi non trùng điệp… Bối cảnh ấy đủ hùng vĩ, đủ thấy một đại ngàn Tây Bắc thu nhỏ để kể một câu chuyện sử thi đầy cảm xúc, mà bắt đầu là chương “Thiên di”, tái hiện cảnh 2 anh em Tạo Xuông & Tạo Ngần đã xuôi theo các dòng song, con suối dựng bản, lập mường.

Hoạt cảnh tái hiện được diễn ra với những đoàn người dẫn theo trâu bò ngựa di cư và đặt chân tới Mường Lò, để từ đây người Thái Đen lại tiếp tục di chuyển đi các hướng để khai phá những vùng đất mới và tạo nên những cánh đồng rộng lớn của vùng Tây Bắc. Hàng trăm diễn viên mà dẫn đầu là các nghệ nhân, những già bản như nghệ nhân Lò Văn Biến, người đã khôi phục được 6 điệu Xoè cổ… đã giúp người xem hình dung được thuở khai sinh của dân tộc Thái ở Tây Bắc.

Những màn trình diễn do hàng ngàn diễn viên, vũ công thực hiện.

Sân khấu gồm ba chương bao gồm Thiên di – Dựng bản, lập mường, Miền di sản và Tinh hoa văn hoá Xoè. Ở chương 1 “Thiên di- Dựng bản, lập mường”, chương trình đã vẽ nên một khung cảnh hùng vĩ, đẹp đẽ miền Tây Bắc với đầy đủ những nét tinh hoa văn hoá của tộc người Thái.

Trong chương 2 mang tên Miền di sản, vở đại vũ kịch đã tái hiện sinh động văn hoá dân tộc Thái qua những hoạt cảnh: “Tắm suối”; “Hạn Khuống”; “Đám cưới – Tằng cẩu”; “Dệt thổ cẩm” để kể một câu chuyện về nét đẹp và sự tiếp nối văn hoá với các nghi lễ vòng đời của người Thái, cuốn người xem vào một miền di sản vô cùng đặc sắc và cũng đầy xúc động.

Người dân đội mưa thưởng thức các tiết mục dưới khán đài.

Trong những xúc cảm dâng trào đó, ca sĩ Sèn Hoàng Mỹ Lam đã hát “Về Yên Bái vui điệu Xoè hoa” mở ra chương 3 Tinh hoa Xoè Thái sống động, rực rỡ và hân hoan. Chương 3 Tinh hoa Xoè Thái kết lại chương trình bằng những vòng Xoè quanh đống lửa lớn cho thấy tinh thần đại đoàn kết cộng đồng, sự cố kết văn hoá thể hiện rõ trong chương trình.

Điểm đặc biệt của các vòng Xoè năm nay, Tổng đạo diễn Lê Hải Yến và ekip thực hiện đã nỗ lực để tạo nên những vòng Xoè mang biểu tượng các hoạt tiết văn hoá Thái, từ hoa văn thổ cẩm đến cánh hoa ban, và kết thúc bằng hình tượng Khau cút- là nét đặc trưng trong kiến trúc nhà sàn của người Thái. Đó là ý nghĩa về cội nguồn dân tộc, về những giá trị tiếp nối và kế thừa, mà người Thái vẫn gìn giữ những tinh hoa và truyền đời qua các thế hệ.

Chương trình mang đến nhiều khoảng khắc ấn tượng khó quên.

Bà Pauline Tamesis – Điều phối viên Thường trú Liên Hợp quốc tại Việt Nam phát biểu trong chương trình: “Chúng ta đang sống trong một thời kỳ với những thay đổi nhanh chóng. Những sự kiện như thế này là cơ hội để chúng ta cùng dừng lại và suy ngẫm. Hôm nay, chúng ta hãy cùng chia sẻ niềm tự hào rằng điệu múa này không chỉ được vinh danh vì những khán giả có mặt ở đây, hoặc vì cộng đồng người Thái, mà vì toàn thế giới bởi đây là một biểu hiện độc đáo của sự sáng tạo văn hóa đa dạng của nhân loại”.

Ông Trần Huy Tuấn – Phó bí thư Tỉnh uỷ, chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái nói: “Nghệ thuật Xòe Thái là hình thức sinh hoạt không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần, được hình thành và phát triển cùng với cộng đồng người Thái; phản ánh sự đa dạng văn hóa, mang thông điệp về sự cởi mở, thân thiện, đoàn kết; là sợi dây gắn kết cộng đồng – cốt lõi của bản sắc văn hóa dân tộc Thái ở khu vực Tây Bắc”.

Ông Trần Huy Tuấn – Phó bí thư Tỉnh uỷ, chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái phát biểu tại sự kiện.

Trong cơn mưa tầm tã sau khi kết thúc chương trình, trước vòng Xoè của bà con vẫn đội mưa Xoè quanh đống lửa, Tổng đạo diễn Lê Hải Yến bật khóc vì hạnh phúc. Chị chia sẻ: “Có lẽ chưa bao giờ chúng tôi trải qua nhiều cảm xúc như ngày hôm nay. Vui có, buồn có, lo lắng có, hồi hộp có.

Chúng tôi đã cầu xin không ngừng vũ trụ, ông trời chứng giám cho nỗ lực của hơn 3.000 diễn viên, người dân, hàng nghìn người trong ekip thực hiện, phục vụ suốt 1 tháng vừa qua. Nếu hôm nay trời mưa đến mức không diễn được thì chúng tôi rất cảm thấy có lỗi với người dân, với các diễn viên, vì tất cả mọi người đã dành niềm tin, kỳ vọng vào chúng tôi và chương trình này”.