Mafia dùng rác lũng loạn thị trường như thế nào

Mafia ở miền nam Italy uy hiếp đối thủ cạnh tranh để kiểm soát ngành thu gom rác và gây ra hậu quả môi trường nghiêm trọng.

Một đống rác ở khu vực Naples. Ảnh: AFP

Chính phủ Italy năm 2008 phải điều động quân đội để dọn dẹp đống chất thải chất cao như núi ở thành phố Naples. Người dân cho rằng giới chức phải chịu trách nhiệm vì đã không ngăn chặn Camorra, nhóm mafia tại khu vực, kiểm soát việc thu gom rác thải trong hơn một thập kỷ.

Theo Slate, các tổ chức tội phạm đã nhúng tay vào việc thu gom rác ở nhiều nơi trên thế giới vì là đây ngành dễ thâm nhập và kiểm soát. Các tổ chức tội phạm kiếm nhiều tiền từ ma túy, buôn người và hàng giả, nhưng việc tạo ra thế độc quyền về thu gom rác thải có sức hấp dẫn đặc biệt với họ vì đây là kinh doanh hợp pháp và các hợp đồng mang lại lợi nhuận lớn.

So với việc kinh doanh casino hay cửa hàng tạp hóa, việc đưa rác từ điểm A đến điểm B ít hao tổn tâm trí hơn nhiều. Bất cứ ai có xe tải và một vài người khỏe mạnh đều có thể làm được và dịch vụ này không bao giờ thiếu khách hàng. Theo Independent, một báo cáo môi trường năm 2011 nói rằng các nhóm mafia ở miền nam Italy đã bỏ túi khoảng 22 tỷ USD một năm nhờ rác.

Băng nhóm hoạt động trong một thành phố sẽ ngăn chặn các bên cạnh tranh đẩy giá thấp xuống. Họ ấn định giá và phân bổ địa bàn hoạt động theo cách mà khách hàng không thể chọn lựa ai thu góm rác cho họ. Camorra, nhóm mafia lớn và lâu đời đã kiểm soát ngành này ở Naples hàng chục năm, đã quấy nhiễu các đối thủ kinh doanh và tống tiền họ. Trong khi đó, các công ty riêng của nhóm thì làm việc tắc trách, chôn trái phép hoặc đốt chất độc hại như hóa chất, kim loại nặng và nhiên liệu.

Khu vực Naples và Campania được đặt biệt danh là “mảnh đất lửa”, “đất độc” và “tam giác tử thần”. Hiệp hội bảo vệ môi trường Italy, Legambiente, tuyên bố trong Báo cáo Ecomafia (mafia môi trường) 2014 rằng khoảng 11,6 triệu tấn chất thải được chôn trái phép trong khu vực kể từ những năm 1990.

Chất độc hại từ bãi rác thấm vào lòng đất và làm ô nhiễm nguồn nước ngầm, trong khi việc đốt rác thải khiến chất độc lan vào trong không khí, khiến nhiều người mắc bệnh ung thư phổi hoặc dị tật bẩm sinh, theo khảo sát của Viện Y tế Quốc gia Italy hồi tháng một.

Các tổ chức tội phạm ở những nơi khác trên thế giới cũng kiếm lợi từ rác. Tại một số nơi ở Đài Loan, các băng nhóm đào bờ sông lấy sỏi và bán cho các công ty xây dựng. Sau đó, họ lấp hố bằng chất thải mà họ thu gom. Trùm tội phạm Georgia cũng nhập cuộc vào ngành rác khi thành phố Tbilisi tư nhân hóa việc vận chuyển chất thải.

Tại New York, bang nhóm La Cosa Nostra gần như chi phối hoàn toàn việc thu gom rác từ những năm 1950, cho đến khi ông Rudy Giulian lên làm thị trưởng những năm 1990. Nhóm này làm được điều đó do các thành viên băng đảng thâm nhập vào liên đoàn lao động Teamsters, uy hiếp và ra lệnh cho các tài xế xe tải chở rác phải làm việc cho công ty nào, từ đó đẩy các công ty không phải mafia ra khỏi cuộc chơi.

“Mafia môi trường là loại virus đầu độc môi trường, gây ô nhiễm nền kinh tế và gây nguy hiểm cho sức khỏe của người dân”, người phát ngôn của Legambiente nói năm 2011.

Phương Vũ

Theo VNE