Madonna: Tài năng và cống hiến của nữ hoàng nhạc Pop thế kỷ XX

Madonna là người nghệ sĩ vĩ đại, có khả năng biến những thứ không thể thành có thể trong âm nhạc, phá bỏ những giới hạn cũ để cách tân thành cái mới.

Nữ hoàng nhạc Pop – một danh hiệu cao quý

Tương tự Diva, Queen of Pop (Nữ hoàng nhạc Pop) cũng là một danh xưng được du nhập từ nước ngoài, nên rất khó để quy chiếu vào một ca sĩ cụ thể trong nước theo đúng tiêu chuẩn gốc.

Queen of Pop xuất phát từ thị trường US-UK, là mỹ từ cao quý nhất dành cho một nữ ca sĩ đứng đầu nền âm nhạc thế giới. Nếu Diva có thể dung nạp số nhiều thì Queen of Pop chỉ dùng với một người duy nhất. Một vương quốc không thể có hai nữ hoàng.

Chính vì thế, nhiều người cho rằng, Queen of Pop là vị trí cao hơn cả Diva trong âm nhạc.

Trên thực tế, mỗi dòng nhạc đều có một Queen của riêng chúng, như Queen of Rock, Queen of Soul, Queen of R&B… Tuy nhiên, nhạc Pop đặc biệt hơn cả vì nó là nhạc đại chúng, dòng nhạc phổ biến, có tầm ảnh hưởng lớn nhất tới đời sống, văn hóa xã hội, vượt qua ranh giới nghệ thuật.

Thậm chí, nhiều người còn quan niệm rằng, Pop không phải một dòng nhạc cụ thể mà là danh từ chỉ chung cho tất cả các dòng nhạc đại chúng (đối lập với nhạc hàn lâm, cổ điển).

Vì thế, Queen of Pop cũng chính là vị trí tối thượng, cao nhất trong nền âm nhạc đại chúng dành cho phái nữ (tương đương với King of Pop).

Và suốt nửa thế kỉ qua, thế giới chỉ ghi nhận một Queen of Pop duy nhất là Madonna. Dù đâu đó vẫn có người gọi Celine Dion, Whitney Houston, Mariah Carey… là Queen of Pop, nhưng chỉ có Madonna được tôn xưng một cách phổ biến, rộng rãi nhất, không ai dám tranh cãi.

Hiển nhiên, Diva of Pop có thể nhiều người nhưng Queen of Pop không thể có hai.

Madonna – Nữ hoàng nhạc Pop của thế kỷ XX

Như vậy, có thể nhìn từ Madonna để soi chiếu định nghĩa cũng như các tiêu chuẩn của một Queen of Pop.

Queen of Pop không phải người có giọng hát khỏe nhất, hay nhất, kĩ thuật nhất, cũng không cần thiết phải nổi tiếng nhất, nhiều bài hit, nhiều giải thưởng nhất. Queen of Pop là người có tầm ảnh hưởng lớn nhất tới nền âm nhạc – văn hóa đại chúng.

Xét về giọng hát, Madonna thua thiệt nhiều ca sĩ khác. Cô cũng không sở hữu những big hit như My heart will go on, I will always love you, hay hàng loạt giải thưởng cao quý khác.

Nhưng trong suốt sự nghiệp hơn 40 năm của mình, Madonna đã đạt tới vị trí khó ai chạm tới được, với tầm ảnh hưởng vượt ngoài ranh giới âm nhạc, ăn sâu vào cả văn hóa, chính trị, xã hội. Cô đã trở thành một mắt xích của lịch sử chứ không đơn giản chỉ dừng lại ở vị trí ca sĩ đơn thuần.

Madonna được Guiness công nhận là nữ ca sĩ solo thành công nhất, bán nhiều đĩa nhất mọi thời đại cùng hàng chục kỉ lục khác. Cô là người tiên phong trong việc sử dụng MV như một hình thức nghệ thuật biểu đạt mới của âm nhạc, gắn với thời kì hậu hiện đại.

Bằng việc đầu tư xuất sắc vào việc làm MV và coi nó như một phần không thể thiếu của âm nhạc, Madonna đã thay đổi thói quen thưởng thức âm nhạc của công chúng.

Trong các MV của Madonna thường có sự chuyển dịch văn hóa, vũ đạo của các ngành, các loại hình nghệ thuật khác vào. Thậm chí, cô thực hiện nhiều MV mang tính indie rất cao, theo kết cấu hoàn chỉnh, với nhiều mã nghệ thuật phức tạp, truyền tải nhiều ý nghĩa, thông điệp.

Có thể nói, các nghệ sĩ thế giới đã nâng tầm MV thành một phạm trù nghệ thuật mới, gắn kết không thể tách rời với âm nhạc, đúng như nhà nghiên cứu văn hóa Mark C.Taylor đã từng nói:

‘ Video ca nhạc chính là một trong những hình thức nghệ thuật xuất sắc hậu hiện đại và Madonna nổi lên như là ‘Nữ hoàng của video ca nhạc’.

Không những vậy, Madonna còn tiên phong trong việc kết hợp vũ đạo (từ các loại hình nghệ thuật, thể thao khác như kịch nô, parkour, ballet…) vào nhạc Pop, sử dụng vũ đạo với ý đồ nghệ thuật, tư tưởng riêng.

Cô cũng tiên phong trong việc trình diễn sân khấu, với việc sử dụng công nghệ âm thanh, ánh sáng, màn hình tối tân nhất. Mỗi tour diễn của Madonna là cả một tác phẩm nghệ thuật đi từ âm thanh tới hình ảnh, kết hợp nhiều loại hình khác nhau, chứ không đơn giản ở việc ca sĩ cầm mic lên sân khấu hát.

Chính Madonna là người đã khơi nguồn cho phong cách trình diễn sexy, gợi cảm với trang phục nóng bỏng, vũ đạo kích thích mà rất nhiều ca sĩ ngày nay theo đuổi. Cô cũng tiên phong cho nhiều phong cách thời trang, lối sống…

Chưa dừng lại ở đó, Madonna còn dùng âm nhạc để đấu tranh xã hội, tôn giáo, sắc tộc, đề cao tính nữ quyền, LGBT quyền… Mọi hành động cô làm đều gây sốc nhưng lại có tầm ảnh hưởng về lâu về dài tới văn hóa xã hội, khiến nhiều ca sĩ học theo.

Tóm lại, Madonna là người nghệ sĩ vĩ đại, có khả năng biến những thứ không thể thành có thể trong âm nhạc, phá bỏ những giới hạn cũ để cách tân thành cái mới.

Với sự nghiệp trải dài hơn ba thập kỉ, cô đã sáng tạo và để lại một di sản nghệ thuật cho công chúng, ảnh hưởng tới nhiều thế hệ ca sĩ, nhiều nền âm nhạc khác nhau trên thế giới, trong đó có Việt Nam.