Mắc kẹt giữa Mỹ-Trung, Italy định rút khỏi dự án Vành đai và Con đường

Italy đã bắn tín hiệu với Mỹ về dự định rút khỏi hiệp ước đầu tư gây tranh cãi với Trung Quốc trước cuối năm nay.

Thủ tướng Italy Giorgia Meloni. Ảnh: Bloomberg

Hãng Bloomberg trích dẫn tiết lộ từ một số nhân vật thạo tin cho biết tại cuộc họp ở Rome hồi tuần trước, Thủ tướng Italy Giorgia Meloni đã trấn an Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy rằng mặc dù chưa đưa ra quyết định chính thức, chính phủ của bà đang ủng hộ việc rút khỏi Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc.

Italy đã ký sáng kiến xây dựng cơ sở hạ tầng quy mô lớn này vào năm 2019 – khi ông Giuseppe Conte giữ chức vụ thủ tướng – và trở thành quốc gia duy nhất trong Nhóm các nền công nghiệp phát triển nhất thế giới (G7) tham gia thỏa thuận này. Việc tham gia sẽ tự gia hạn vào năm 2024 trừ khi Rome chủ động rút khỏi thỏa thuận.

Giống như phần lớn Liên minh châu Âu (EU), Italy hiện mắc kẹt trong tình thế tiến thoái lưỡng nan khi “cơn bão” căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh trở nên leo thang, một phần do Bắc Kinh duy trì ủng hộ Nga.

EU là một đồng minh trung thành của Mỹ những cũng phụ thuộc mạnh mẽ vào quan hệ kinh tế với Trung Quốc. Do vậy, các nước châu Âu đang buộc phải đấu tranh để cân bằng giữa mong muốn tham gia hợp tác về thương mại và đầu tư với Trung Quốc, cùng lúc đó là đẩy lùi các tuyên bố về sự ràng buộc kinh tế theo lo ngại của Mỹ.

Hiện Italy là nhà nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc lớn thứ ba tại Liên minh châu Âu (EU) và là nước xuất khẩu hàng hóa lớn thứ tư sang nền kinh tế lớn nhất châu Á. Tháng trước, Đại sứ Trung Quốc tại Italy Jia Guide cho biết thương mại giữa hai quốc gia trong ba năm qua đã lập kỷ lục mới, chạm mức 73,5 tỷ euro vào năm 2022.

Người phát ngôn của Thủ tướng Giorgia Meloni đã từ chối bình luận về thông tin trên. Phía văn phòng của Chủ tịch Hạ viện Mỹ cũng đưa ra phản ứng tương tự.

Theo những nhân vật giấu tên có mặt tại cuộc thảo luận giữa hai nhà lãnh đạo Italy và Mỹ, Washington đã tích cực gây áp lực buộc Rome phải có lập trường công khai về vấn đề này và từ bỏ hiệp ước.

Các cố vấn ngoại giao của bà Meloni vẫn đang thảo luận về các chi tiết và thời điểm để đưa ra quyết định, với lo ngại rằng Trung Quốc có thể đáp trả bằng các lệnh trừng phạt kinh tế. Nhiều khả năng, quyết định rút khỏi Sáng kiến Vành đai và Con đường sẽ không được công bố trước khi hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo G7 tại Hiroshima, Nhật Bản, diễn ra vào ngày 19/5 tới.

Theo tờ People, dự định đó có liên quan chặt chẽ đến lập trường của bà Meloni đối với các khoản đầu tư của Trung Quốc vào Italy, và đặc biệt là về lựa chọn có nên sử dụng quyền hành pháp để hạn chế ảnh hưởng của Tập đoàn Sinochemcủa Trung Quốc – cổ đông lớn nhất của nhà sản xuất lốp xe Pirelli – hay không. Quyết định trên đã bị trì hoãn đến cuối tháng 5.

Tháng trước, Bloomberg đã đưa tin về việc giới quan chức Italy đang thảo luận về một loạt các lựa chọn trong cuộc đàm phán với các nhà đầu tư Pirelli về cơ cấu sở hữu của công ty. Một nguồn tin cho biết chính phủ Italy có thể đưa ra lập trường trung lập hơn về vai trò của Sinochem như một phần của quyết định chung về việc rút khỏi Vành đai và Con đường.

Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc đã tài trợ 900 tỷ USD cho các dự án cơ sở hạ tầng trên toàn cầu.