Lý do Nga và Trung Quốc ngày càng xích lại gần nhau

Trong khi mối quan hệ giữa Nga và phương Tây ngày càng rạn nứt kể từ khi Moscow tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraine hồi cuối tháng 2, việc duy trì quan hệ tốt đẹp với Bắc Kinh có ý nghĩa quan trọng hơn bao giờ hết.

Vào mùa đông năm 2013, Trung Quốc thông báo chuyến công du nước ngoài đầu tiên mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình – người mới được bầu khi đó, sẽ là Nga – một quốc gia mà Trung Quốc có không ít mối quan hệ thăng trầm trong lịch sử. Cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin ẩn chứa nhiều ý nghĩa.

Vào thời điểm đó, New York Times đánh giá, cuộc gặp này đã không chỉ gửi đi một tín hiệu tới thế giới mà còn gửi tới Mỹ rằng Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ ưu tiên làm ấm mối quan hệ này.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp nhau ở Moscow năm 2013. Ảnh: Pool

Hiện nay, tín hiệu này dường như một lần nữa được gửi đi.

Tuần này, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin trong một Hội nghị Thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo châu Á.

Với việc mối quan hệ giữa Nga và phương Tây ngày càng rạn nứt kể từ khi Moscow tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraine hồi cuối tháng 2, việc duy trì một mối quan hệ tốt đẹp với Bắc Kinh có ý nghĩa quan trọng hơn bao giờ hết. Trung Quốc không chỉ từ chối chỉ trích chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine mà còn giúp nền kinh tế Moscow chống chịu trước các lệnh trừng phạt của phương Tây bằng cách mua dầu mỏ Nga.

Dường như có những điểm tương đồng giữa chuyến thăm năm 2013 của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và cuộc gặp được lên kế hoạch giữa 2 nhà lãnh đạo sắp tới.

Cách đây một thập kỷ, mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng trở nên căng thẳng. Bắc Kinh nghi ngờ chiến dịch của chính quyền cựu Tổng thống Obama nhằm tăng cường quan hệ với các nước châu Á là một nỗ lực kiềm chế Trung Quốc.

Quan hệ Mỹ – Trung hiện nay thậm chí còn trở nên tồi tệ hơn. Giữa bối cảnh có nhiều cuộc thảo luận về một cuộc chiến tranh lạnh mới, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dường như đang ở trong tình thế đối đầu. Quan hệ Mỹ – Trung đã xấu đi vào tháng 7/2022 khi Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi thăm Đài Loan (Trung Quốc).

Trong bối cảnh phương Tây tăng cường trừng phạt Nga vì cuộc chiến ở Ukraine, Moscow đã thúc đẩy quan hệ với các nước châu Á.

“Dù ai đó có muốn cô lập Nga như thế nào thì họ cũng không thể làm điều đó. Hãy nhìn vào bản đồ xem”, Tổng thống Putin nhận định trong bài phát biểu hồi tuần trước.

Trung Quốc dường như cởi mở hơn trước lập trường của Nga với các nước châu Á, so với những nỗ lực tương tự từ Mỹ. Moscow và Bắc Kinh đều xác định vấn đề thực sự của họ là đối phó với nỗ lực của Mỹ nhằm chi phối thế giới.

Dù vậy, những diễn biến gần đây ở Ukraine đã đặt ra câu hỏi cho cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo sắp tới: Đó là những điều được coi là “bước lùi quân sự đáng kể” của Nga có khiến Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nghĩ lại về mối quan hệ với Moscow hay không.

Rất nhiều thay đổi đã xảy ra kể từ tháng 2 khi thế giới đối mặt với cuộc xung đột ở Ukraine. Cũng trong tháng đó, Tổng thống Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gặp nhau ở Bắc Kinh và đưa ra một tuyên bố chung. Mối quan hệ hữu nghị này đã được cả hai bên khẳng định là “không có giới hạn”.