Lý do Nga sẽ không chấp nhận thỏa thuận ‘Minsk 3.0′ về Ukraine
Chiến lược gia người Nga cho rằng: Nga không sợ Ukraine như chính Ukraine, Nga sợ Ukraine trở thành bức tường thành của phương Tây ở biên giới Nga.
Vì vậy, họ phải đảm bảo phương Tây sẽ không thể sử dụng Ukraine như một công cụ, như một bức tường thành chống lại Nga.
Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu (giữa) phát biểu trong cuộc đàm phán hòa bình ở Istanbul giữa các phái đoàn Nga và Ukraine ngày 29/3/2022. Ảnh: Anadolu/Getty Images
Những tuần gần đây đã chứng kiến một loạt các báo cáo truyền thông và nhận xét của các quan chức về các cuộc đàm phán hòa bình có thể nhằm chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine. Tuy nhiên, chiến lược gia chính sách đối ngoại người Nga Dmitry Suslov cho biết, sự thâm hụt lòng tin giữa Moskva và Washington dường như quá lớn để có thể đi đến một nỗ lực như vậy.
Lời thừa nhận của Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine Valery Zaluzhny với truyền thông Anh vào đầu tháng 11 rằng cuộc phản công của Ukraine đã chùn bước và sẽ không có “đột phá sâu” đã được nối tiếp bằng một loạt báo cáo trên các phương tiện truyền thông Mỹ và châu Âu về việc giới chức phương Tây đề cập đến đàm phán hòa bình, và thậm chí còn “gây áp lực” lên Tổng thống Zelensky để thực hiện một thỏa thuận.
Về mặt công khai, các quan chức Mỹ tỏ ra cứng rắn, đảm bảo rằng bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào cũng sẽ “theo các điều kiện được Ukraine chấp nhận”, nhằm cố gắng thuyết phục rằng chiến dịch Ukraine không phải là một thất bại và việc cung cấp hàng chục tỷ USD vũ khí, khí tài quân sự của NATO không phải là vô ích.
Nga hoặc sẽ phải “đến bàn đàm phán với những điều khoản có thể được Ukraine chấp nhận, hoặc họ sẽ phải đối mặt với một Ukraine mạnh hơn, được hỗ trợ bởi một cơ sở công nghiệp quốc phòng mạnh hơn ở Mỹ, châu Âu và ở Ukraine có nhiều năng lực hơn để tiếp tục tấn công”, Phó cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Finer cảnh báo trong cuộc nói chuyện tại một tổ chức tư vấn trong tuần trước.
Đáp lại, Điện Kremlin bác bỏ bình luận của ông Finer là “hoàn toàn phi thực tế”. “Tôi không nghĩ rằng có những điều kiện tiên quyết cần thiết cho các cuộc đàm phán hòa bình”, chiến lược gia chính sách đối ngoại người Nga Dmitry Suslov nói với Sputnik.
“Những lý do khách quan khiến phương Tây quan tâm đến các cuộc đàm phán hòa bình là có vì mối tương quan giữa các lực lượng trong cuộc xung đột ở Ukraine đang chuyển sang có lợi cho Nga. Và tôi nghĩ ưu thế vượt trội của Nga về mọi mặt trên mặt trận sẽ tiếp tục gia tăng – về số lượng người, về vũ khí và đạn dược, về khả năng vận chuyển và cung cấp những vũ khí và đạn dược đó cho mặt trận, bao gồm cả những phương tiện mới nhất của chiến tranh đương đại như máy bay không người lái và hệ thống chống vô tuyến… Vì vậy, Nga sẽ tiếp tục gia tăng lợi thế của mình và theo thời gian, lợi thế này chắc chắn sẽ chuyển thành những bước đột phá trên mặt trận”, ông Suslov giải thích.
Nhà quan sát này tin rằng, các chuyên gia địa chính trị tân tự do và tân bảo thủ hàng đầu của Mỹ nhận ra điều này, do đó đã bất ngờ kêu gọi đình chiến, hay một số hình thức dàn xếp ngoại giao hoặc ít nhất là đóng băng xung đột.
“Nhưng từ quan điểm của Nga, chúng tôi không thấy chính quyền Biden sẵn sàng cho các cuộc thảo luận nghiêm túc. Rất có thể họ muốn, như người Mỹ thường nói, ‘ném cái lon xuống đường’ cho đến cuộc bầu cử [Tổng thống Mỹ 2024] và sau đó nghĩ xem điều gì sẽ xảy ra tiếp theo sau cuộc bầu cử”, chiến lược gia Suslov nói.
Mối quan ngại thực sự của Nga
Một báo cáo gần đây của một nhà báo Mỹ có uy tín cho rằng các tiếng nói đằng sau hậu trường ở Washington đã đưa ra những thăm dò về một thỏa thuận hòa bình với Nga liên quan đến việc đóng băng xung đột dọc theo đường ranh giới hiện tại của nước này, để đổi lấy việc đưa Ukraine vào NATO.
Ông Suslov nhấn mạnh, chủ đề như vậy đ.ánh dấu sự hiểu lầm cơ bản về mối quan ngại an ninh thực tế của Nga.
“Tất cả họ đều nói về việc công nhận trên thực tế quyền kiểm soát lãnh thổ của Nga và biến phần còn lại của Ukraine trở thành một quốc gia chống Nga, về việc đưa Ukraine vào quỹ đạo phương Tây dưới hình thức này hay hình thức khác, quân sự hóa mạnh mẽ Ukraine. Họ nói về mô hình của Israel hoặc mô hình của Hàn Quốc, cả hai đều ám chỉ Ukraine trở thành một pháo đài quân sự hóa chống Nga với mối liên hệ rất chặt chẽ với phương Tây. Điều này là hoàn toàn không thể chấp nhận được đối với Nga. Đây là một tầm nhìn sai lầm vì Nga sẽ không bao giờ hài lòng chỉ về lãnh thổ. Lý do cơ bản nhất khiến Nga tham gia cuộc xung đột này là an ninh – những câu hỏi cơ bản hơn về an ninh châu Âu”, nhà quan sát địa chính trị Suslov cho biết.
Ông Suslov nói rằng, Moskva không tập trung vào lãnh thổ, mà tập trung vào “quan hệ Ukraine-NATO, tương lai sự hiện diện của NATO trên lãnh thổ Ukraine, tương lai của việc quân sự hóa Ukraine và phi quân sự hóa” (như đã nêu trong dự thảo hiệp ước hồi tháng 12/2021 của Bộ Ngoại giao Nga về đảm bảo an ninh).
Theo đó, “nếu phương Tây không sẵn sàng giải quyết những vấn đề đó”, chính phủ Nga sẽ rất khó có khả năng chấp nhận các cuộc đàm phán hòa bình hoặc thậm chí là đình chiến, nhà phân tích này tin tưởng.
Các thành viên Lữ đoàn 56 Ukraine nã hỏa lực gần Bakhmut vào ngày 10/11/2023. Ảnh: Getty Images
Cạn kiệt niềm tin
Video đang HOT
Về cơ bản, theo ông Suslov, tâm điểm của cuộc khủng hoảng Nga – phương Tây nằm ở việc Moskva hoàn toàn thiếu niềm tin vào Mỹ và các đồng minh của nước này.
“Toàn bộ thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh là sự lừa dối liên tục không ngừng của phương Tây, bắt đầu từ việc mở rộng NATO và kết thúc bằng Thỏa thuận Minsk”, nhà quan sát Suslov nói, đề cập đến thỏa thuận hòa bình được ký kết ở thủ đô Belarus vào tháng 2/2015 nhằm mục đích giải quyết cuộc khủng hoảng ở Donbas. Theo Moskva, các chính phủ liên tiếp của Ukraine đã từ chối thực hiện Thỏa thuận Minsk trong suốt 7 năm sau đó.
Ông Suslov nói thêm: “Nga thực sự quan tâm đến việc thực hiện các hiệp định này, nhưng bây giờ chúng tôi biết rằng phía phương Tây không có ý định thực hiện chúng và phương Tây cần những thỏa thuận đó để câu giờ và quân sự hóa Ukraine cho cuộc chiến chống lại Nga trong tương lai”. Ông Suslov ám chỉ những bình luận gần đây về vấn đề này của cựu Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko, cựu Thủ tướng Đức Angela Merkel và cựu Tổng thống Pháp Francois Hollande.
Theo nhà phân tích Suslov, việc các cường quốc phương Tây phá hoại cuộc đàm phán hòa bình Nga-Ukraine vào mùa xuân năm 2022 – được tổ chức vào những tuần đầu tiên sau khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt, là ví dụ mới nhất về việc Moskva hoàn toàn không thể tin tưởng phương Tây. Khi đó, Moskva đã sẵn sàng quay trở lại ranh giới trước xung đột để đổi lấy những đảm bảo an ninh về quy chế trung lập của Ukraine.
“Bạn biết đấy, đây là cơ hội để Ukraine khôi phục gần 99% toàn vẹn lãnh thổ, đạt được an ninh, chấm dứt chiến tranh, cứu sống hàng nghìn người, cứu nền kinh tế… Phương Tây đã làm gì? Phương Tây đã phá vỡ thỏa thuận hòa bình này. Tại sao? Vì phương Tây quyết định lợi dụng cuộc xung đột này để làm suy yếu nước Nga, gây ra thất bại quân sự, thất bại kinh tế và cô lập chính trị quốc tế đối với Nga”, chiến lược gia chính sách đối ngoại kỳ cựu nói.
Ông Suslov cũng nhấn mạnh: “Mục tiêu là loại bỏ Nga với tư cách một cường quốc, giải quyết ‘vấn đề Nga’ trong quan hệ quốc tế và thay đổi đáng kể cán cân quyền lực toàn cầu theo hướng có lợi cho phương Tây”.
Ông Suslov tự tin đ.ánh giá rằng Nga sẽ không đồng ý với bất kỳ thỏa thuận hòa bình kiểu Minsk 3.0 nào để làm hài lòng giới tinh hoa NATO, và Moskva cũng sẽ không chấp nhận tư cách thành viên của Ukraine trong khối quân sự phương Tây này.
“Phải có những đảm bảo chắc chắn và một thực tế là Ukraine không còn có thể tạo ra mối đe dọa quân sự cho Nga với sự giúp đỡ của phương Tây. Nga không sợ Ukraine như chính Ukraine, Nga sợ Ukraine trở thành bức tường thành của phương Tây ở biên giới Nga. Vì vậy, phải có một thực trạng mà trong đó Mỹ và phương Tây sẽ không thể sử dụng Ukraine như một công cụ, như một bức tường thành chống lại Nga. Và tôi nghĩ rằng chiến dịch quân sự đặc biệt sẽ tiếp tục cho đến thời điểm đó”, nhà quan sát này đ.ánh giá.
Cập nhật 5 điểm nóng chiến trường tại Ukraine hiện nay
Trận chiến giành Dnipro, hy vọng vụt tắt ở Robotyne, giành giật tại Bakhmut, giao tranh và bao vây ở Avdiivka, tái chiếm Kupiansk, cộng thêm cuộc chiến tầm xa từ cả hai phía.
Đó là những điểm nóng được cập nhật mới nhất về chiến sự ở Ukraine.
Lực lượng Ukraine đã giải phóng thành phố Kherson ở phía Nam vào tháng 11 năm ngoái. Nhưng chiến tuyến trải dài dọc đất nước hầu như không thay đổi kể từ đó.
Dưới đây là những điểm xung đột chính giữa quân đội Nga và quân đội Ukraine, lực lượng đang cố gắng chọc thủng các tuyến phòng thủ sâu của Nga trong những tháng gần đây.
Trận chiến giành Dnipro
Kể từ khi thủ phủ Kherson được giải phóng vào tháng 11 năm ngoái, sông Dnipro chảy qua Ukraine và đổ vào Biển Đen đã đóng vai trò là t.iền tuyến ở miền Nam Ukraine.
Các lực lượng Nga và Ukraine ở hai bên bờ sông cắt qua Kherson đã thường xuyên nã pháo qua lại, làm bị thương và g.iết c.hết hàng chục dân thường.
Vào tháng 6, khi lực lượng Ukraine đang chuẩn bị cuộc phản công quy mô lớn, một vụ nổ đã làm vỡ đ.ập Kakhovka ở thượng lưu Kherson, làm ngập lụt nhiều vùng ở hạ lưu.
Các đội đặc nhiệm Ukraine lợi dụng thảm thực vật dày đặc ở hạ lưu sông Dnipro, mê cung kênh rạch và địa hình đầm lầy đã đột kích vào bờ trái con sông này do Nga kiểm soát kể từ tháng 5.
Sau đó, vào khoảng giữa đến cuối tháng 10, lực lượng chính quy Ukraine, chủ yếu là thủy quân lục chiến đã vượt sông tại hai địa điểm và bắt đầu tiến công từ hai đến bốn "đầu cầu" (điểm mới giành quyền kiểm soát) ở bờ đối diện.
Các lực lượng Nga đã gặp khó khăn trong việc đ.ánh bật đối phương vì lực lượng phòng thủ do thủy quân lục chiến Ukraine làm chủ lực ở vùng đầm lầy và cây cối rậm rạp rất khó tiếp cận và tấn công bằng xe thiết giáp và pháo binh số lượng lớn.
Lực lượng không quân Nga trong những tuần gần đây đã dẫn đầu các nỗ lực nhằm đ.ánh bật các vị trí vững chắc của Ukraine trong khi phía Kiev đang dần củng cố các vị trí của mình.
Đến giữa tháng 11, một số báo cáo cho biết các xe bọc thép hạng nhẹ của Ukraine đã được chở qua sông để tăng cường các vị trí của thủy quân lục chiến.
Câu hỏi vẫn là liệu vị trí của thủy quân lục chiến Ukraine có thể mở đường cho các cuộc tấn công tham vọng hơn của Ukraine hay không.
Yếu tố quan trọng là bên nào có thể cung cấp và tăng viện cho quân đội của mình trong khu vực này hiệu quả hơn: người Nga sử dụng mạng lưới đường hẹp hạn chế dễ bị phục kích, hay người Ukraine phải cung cấp quân tiếp viện và đạn dược, đồng thời sơ tán thương vong, sử dụng thuyền nhỏ và phương tiện vận tải đổ bộ.
Nếu "đầu cầu" Ukraine trở nên đủ vững chắc để giới lãnh đạo quân đội mạo hiểm xây cầu phao bắc qua Dnirpo, thì khu vực Kherson có thể trở thành tâm điểm của cuộc giao tranh dữ dội và có thể mang tính quyết định. Lý do là một cuộc đột phá của thiết giáp xa Ukraine từ đầu cầu Kherson có thể dẫn đến một thất bại chiến lược đối với quân đội Nga; lực lượng của họ sẽ bị chia làm đôi. Khi đó, bán đảo Crimea do Nga kiểm soát cũng như các cơ sở quân sự lớn sẽ bị cắt đứt khỏi lực lượng Nga một cách đáng kể.
Hy vọng tiêu tan ở Robotyne
Sau gần 3 tháng giao tranh ác liệt, lực lượng Ukraine hồi tháng 8 cho biết họ đã chọc thủng tuyến phòng thủ sâu của Nga ở phía Nam, trải dài hàng trăm km. Việc chiếm được Robotyne, một ngôi làng ở vùng Zaporizhzhia, được cho là đã mở đường cho quân Ukraine tiến về thành phố Melitopol và sau đó là Biển Azov, cắt đôi lực lượng Nga.
Nhưng hơn hai tháng sau, lực lượng Ukraine gặp khó khăn trong việc vượt qua Robotyne, khi hứng chịu hỏa lực và phản công của pháo binh Nga.
Xa hơn về phía Đông, phòng tuyến của Nga đã được giữ vững vào mùa hè này khi lực lượng Ukraine tập trung tấn công - và chịu tổn thất nặng nề - xung quanh làng Urozhaine.
Tư lệnh các Lực lượng Vũ trang Ukraine, Tướng Valery Zaluzhnyi đầu tháng 11 cũng thừa nhận nỗ lực chọc thủng phòng tuyến của Nga bằng cách sử dụng các cuộc tấn công lớn bằng xe bọc thép trong khu vực này không có kết quả.
Cả hai bên vẫn có lực lượng lớn được triển khai trong khu vực và giao tranh tiếp tục diễn ra căng thẳng và thường xuyên. Phần lớn các trận chiến mang tính chất cục bộ, điển hình là nhằm giành lấy một chuỗi hào cố thủ trong một phần của ngôi làng.
Tuy nhiên, nếu một trong hai bên chịu thương vong lớn hoặc giảm lực lượng và chứng kiến sự sụp đổ về mặt phòng thủ trên diện rộng, đồng thời giao tranh chiến hào chuyển sang giao tranh di động, thì quyền kiểm soát các phần lãnh thổ rộng lớn trong khu vực này có thể bị thay đổi nhanh chóng, vì địa hình nơi này rộng mở và ít chướng ngại vật tự nhiên như các thành phố lớn hoặc vùng nhiều sông ngòi.
Tiến - lui ở Bakhmut
Sau hơn một năm giao tranh khốc liệt, thành phố Bakhmut ở miền Đông Ukraine đã trở thành đống đổ nát và chiến sự ở đó có thể đã cướp đi sinh mạng của hàng chục nghìn người.
Vào tháng 5, sau 10 tháng chiến sự ác liệt, Nga tuyên bố đã chiếm được thành phố, nhưng lực lượng Ukraine gần như ngay lập tức bắt đầu chiếm lại lãnh thổ xung quanh sườn của Bakhmut.
Các lực lượng Nga đang ở trong tình thế nguy hiểm ở đây, buộc phải giữ thị trấn trong khi quân đội Ukraine có thể b.ắn vào các tuyến đường tiếp tế ra vào thành phố.
Nga tấn công Avdiivka
Các lực lượng Nga bắt đầu nỗ lực giành quyền kiểm soát trung tâm công nghiệp Avdiivka phía Nam Bakhmut vào tháng trước.
Avdiivka nằm cách thành phố Donetsk 13 km về phía Bắc, một thành trì do Nga kiểm soát. Lực lượng Ukraine trong nhiều năm đã cố thủ chặt chẽ ở thị trấn này, nhưng từ ngày 10/10 bắt đầu đối mặt với nỗ lực phối hợp của Nga nhằm bao vây thị trấn.
Bất chấp hỏa lực pháo binh dày đặc và một số căn cứ đã bị mất, lực lượng Ukraine phần lớn đã chống đỡ được cuộc tấn công dữ dội vào thị trấn từng là nơi sinh sống của khoảng 35.000 người và nay chỉ còn lại vài trăm người.
Tranh giành Kupyansk
Thị trấn Kupyansk đã bị lực lượng Nga chiếm giữ ngay từ thời gian đầu khi chiến dịch quân sự của họ mở màn vào tháng 2 năm ngoái.
Nhưng nhiều tháng sau, vào tháng 9 năm ngoái, các lực lượng Ukraine đã giành lại được nó như một phần của cuộc tấn công chớp nhoáng ở khu vực Kharkiv, phía Đông Bắc đất nước.
Vào tháng 7 năm nay, khi các lực lượng Nga đang bảo vệ các thị trấn và làng mạc ở mặt trận phía Nam, họ cũng đã phát động một nỗ lực mới nhằm chiếm lại Kupyansk. Các quan chức Ukraine đã ra lệnh sơ tán dân thường khỏi các khu định cư gần đó khi quân đội Moskva tuyên bố giành được nhiều thắng lợi và b.ắn phá khu vực vào đầu tháng 10.
Nhưng sau hơn ba tháng tấn công, lực lượng Nga vẫn chưa chọc thủng được tuyến phòng thủ của Ukraine.
Có một số bằng chứng cho thấy quân đội Ukraine đang sử dụng khu vực Kupyansk, nơi giao tranh nhìn chung ít khốc liệt và đẫm m.áu hơn ở Donbas và các khu vực phía Nam, làm nơi để 'quân xanh" xuất hiện lần đầu trong chiến đấu hoặc để quân kỳ cựu nghỉ ngơi và phục hồi sau những cuộc giao tranh ác liệt hơn ở những nơi khác trên mặt trận.
Cuộc chiến tầm xa Ukraine
Ở xa t.iền tuyến, Ukraine tuyên bố các hệ thống tấn công tầm xa được dẫn đường ngày càng chính xác của quân đội Ukraine tính đến tháng 10/2023 đã t.iêu d.iệt hoặc gây thiệt hại lâu dài khoảng 1/3 Hạm đội Biển Đen của Nga đóng tại cảng Sevastopol, Crimea và khiến hạm đội Nga lần đầu tiên phải sơ tán căn cứ ở đó kể từ khi Đức xâm lược Liên Xô năm 1941.
Vũ khí chính được sử dụng là tên lửa hành trình chống hạm Storm Shadow của Pháp/Anh. Các cuộc tấn công vào tháng 10 và tháng 11 nhằm vào các sân bay của Nga ở Crimea và ở Luhansk cũng có tác động tương tự đối với các bộ phận của lực lượng không quân Nga, buộc lực lượng yểm trợ tầm gần của Nga phải chuyển đến các căn cứ xa hơn, bên trong nước Nga.
Tên lửa tác chiến lục quân (ATACMS) do Mỹ cung cấp là vũ khí chính được sử dụng trong các cuộc tấn công này. Có khả năng, nếu nguồn cung cấp tên lửa dẫn đường chính xác chống hạm và phòng không này của Ukraine là đáng kể, thì cuộc chiến vũ khí tấn công tầm xa có thể mang tính quyết định trong những tháng tới, bởi vì hệ thống phòng không của Nga được cho là đang gặp khó khăn trong ngăn chặn những đợt tấn công mạnh mẽ của vũ khí công nghệ cao từ NATO.
Tuy nhiên, Washington và các quốc gia NATO khác đã do dự với việc chuyển giao cho Kiev lượng lớn tên lửa hành trình và đạn đạo mà Ukraine có thể cần. Câu hỏi quan trọng với mặt trận này là Ukraine sẽ nhận được bao nhiêu vũ khí loại này và với tốc độ nhanh đến mức nào?
Một hệ thống tên lửa ATACMS khai hoả. Ảnh: AFP
Cuộc chiến tầm xa của Nga
Các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái của Nga vào mùa đông năm 2022-2023 đã gây thiệt hại nhưng không phá hủy được lưới điện của Ukraine nhờ năng lực phòng không của Ukraine tăng dần.
Khi mùa đông 2023-2024 đến gần, lưới điện của Ukraine được bảo vệ tốt hơn cả bằng hệ thống phòng không và công sự vật lý. Đồng thời, theo tình báo Ukraine, kho dự trữ tên lửa của Nga có tổng cộng khoảng 800 vũ khí không đủ để áp đảo hệ thống phòng không của Ukraine và làm sụp đổ mạng lưới điện của Ukraine về lâu dài.
Phía Nga đã phóng hàng trăm máy bay không người lái Shahed, một loại vũ khí rẻ t.iền thường không có khả năng đ.ánh sập một nhà máy điện hoặc trạm biến áp lớn của Ukraine do trang bị đầu đạn tương đối nhỏ.
Trong sáu tháng qua, Nga đã chuyển chiến thuật từ phóng tên lửa và máy bay không người lái trong các cuộc tấn công không phối hợp sang các đợt tấn công riêng lẻ kết hợp máy bay không người lái và tên lửa phóng theo đường bay phức tạp.
Mặc dù hệ thống phòng không của Ukraine hiện nay mạnh hơn đáng kể so với một năm trước, nhưng vẫn còn phải xem các đội tên lửa phòng không và s.úng máy chống máy bay không người lái của Ukraine có thể đối phó với các cuộc tấn công bằng tên lửa/máy bay không người lái ồ ạt của Nga tốt đến mức nào.
Ukraine đạt bước tiến khả quan ở mặt trận sông Dnipro Việc Ukraine đang đạt được những bước tiến khả quan từ "đầu cầu" ở sông Dnipro sẽ ngày càng gia tăng sức ép đối với Nga. Lực lượng Ukraine được cho là đang đạt được bước tiến ở bên kia sông Dnipro, nơi Nga đang kiểm soát. Ảnh: The Drive Căn cứ vào những hình ảnh định vị địa lý được đăng tải...