Lý do Iran tránh một cuộc chiến toàn diện với phương Tây
Sau khi Mỹ và Anh tấn công mục tiêu quân sự của Houthi ở Yemen, Iran có phản ứng khá im lặng. Các quan chức Iran nói rằng các cuộc tấn công vi phạm rõ ràng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Yemen nhưng không đề cập đến phản ứng quân sự.
Iran vẫn tránh một cuộc chiến toàn diện với phương Tây sau cuộc tấn công của Mỹ và Anh nhằm vào Houthi ở Yemen. Ảnh: Tehran Times
Quan điểm này sẽ vẫn được duy trì chừng nào Iran không muốn mở thêm một mặt trận nữa, chẳng hạn như tấn công tàu thuyền ở eo biển Hormuz – lối vào vùng Vịnh vốn là điểm tiếp cận chính cho các nguồn cung cấp năng lượng toàn cầu.
Bình luận với tờ New York Times (Mỹ) ngày 14/1, cựu nhà ngoại giao Mỹ Ryan Crocker cho rằng điều mà giới lãnh đạo Iran quan tâm nhất hiện nay là ổn định. Do đó, cuộc chiến tổng lực không có lợi cho Iran trong bối cảnh hiện nay.
Về phần mình, Sanam Vakil, chuyên gia về Iran tại Chatham House, một tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại London, nhận định: “Iran đã tìm cách đẩy cuộc xung đột ra xa bên ngoài. Lằn ranh đỏ của Iran là xung đột sát biên giới của Iran”.
Đồng quan điểm trên, Ali Vaez, nhà phân tích cấp cao về Iran tại Tổ chức Khủng hoảng Quốc tế, nói: “Hoàn toàn có thể thấy trước rằng cuộc chiến ở Gaza càng kéo dài thì nguy cơ leo thang và xung đột trong khu vực càng cao. Nhưng Iran khó có thể trực tiếp tham gia vào cuộc chiến chừng nào lãnh thổ nước này chưa bị tấn công”.
Video đang HOT
Trong các cuộc phỏng vấn, các quan chức tình báo Mỹ cho biết họ tiếp tục đ.ánh giá rằng Iran không quan tâm đến một cuộc chiến tranh rộng lớn hơn.
Họ cũng nói rằng không có bằng chứng trực tiếp nào cho thấy các nhà lãnh đạo cấp cao của Iran đã ra lệnh cho Houthi tấn công các tàu ở Biển Đỏ. Theo các quan chức tình báo Mỹ, Houthi là một tổ chức độc lập và Iran không chỉ huy các hoạt động hàng ngày của nhóm này.
Một quan chức cấp cao Iran cũng nói với hãng Reuters rằng lực lượng Houthi đang tự đưa ra quyết định. Ông nói: “Chúng tôi ủng hộ cuộc chiến của họ, nhưng Tehran không muốn một cuộc chiến toàn diện trong khu vực”.
Tuy nhiên, đ.ánh giá tình báo cho thấy các quan chức Iran tin rằng xung đột leo thang sẽ làm tăng tổn thất cho phương Tây mà không gây nguy cơ xảy ra một cuộc chiến tranh rộng hơn.
Gregory Brew, nhà phân tích tại Eurasia Group, nhấn mạnh Tehran vẫn cảnh giác với việc mở rộng xung đột vì họ không muốn trực tiếp hứng chịu nguy cơ bị trả đũa. Ông nói: “Mặc dù có khả năng sẽ có phản ứng từ nhiều lực lượng ủy nhiệm khác nhau của Iran ở những nơi khác trong khu vực, nhưng việc Iran leo thang mạnh mẽ để đáp trả những cuộc tấn công của Mỹ và đồng minh nhằm vào Houthi là khó xảy ra”.
Điểm đáng chú ý trong phản ứng của quân đội Mỹ, Israel về vụ tấn công ở Biển Đỏ
Quân đội hai nước Mỹ và Israel đều đã lên tiếng về vụ Houthi tấn công tàu thương mại ở Biển Đỏ.
Vụ việc được đ.ánh giá là đ.ánh dấu sự leo thang mới ở Trung Đông liên quan đến cuộc xung đột Israel - Hamas.
Các binh sĩ tàu khu trục lớp Arleigh Burke USS Carney tham gia một cuộc diễn tập. Ảnh cắt từ clip của Reuters
Quân đội Mỹ cho biết vào hôm 3/12, ba tàu thương mại đã bị tấn công trong vùng biển quốc tế ở phía Nam Biển Đỏ. Thuỷ thủ đoàn của những chiếc tàu này đến từ 14 quốc gia và vùng lãnh thổ khác nhau, Trong khi đó, phong trào Houthi của Yemen tuyên bố tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa đạn đạo vào hai tàu Israel trong khu vực.
Trong một tuyên bố đưa ra, được hãng tin AP của Mỹ ngày 4/12 dẫn lại, Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ cho biết các cuộc tấn công "là mối đe dọa trực tiếp đối với thương mại quốc tế và an ninh hàng hải. Chúng đã gây nguy hiểm đến tính mạng của các thuỷ thủ đoàn quốc tế đại diện cho nhiều quốc gia trên thế giới"
Theo Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ, tàu khu trục lớp Arleigh Burke USS Carney đã phát hiện một tên lửa đạn đạo b.ắn từ các khu vực do Houthi kiểm soát ở Yemen vào tàu Unity Explorer được gắn cờ Bahamas. Tên lửa b.ắn trúng khu vực gần tàu Unity Explorer. Ngay sau đó, tàu khu trục USS Carney đã b.ắn hạ một máy bay không người lái đang lao về phía nó, mặc dù không rõ liệu chiếc tàu chiến này phải là mục tiêu hay không. Máy bay không người lái này cũng được phóng từ Yemen. Khoảng 30 phút sau, tàu Unity Explorer bị trúng tên lửa. Tàu Unity Explorer báo cáo bị thiệt hại nhỏ do tên lửa gây ra. Hai tàu thương mại khác là tàu chở hàng rời mang cờ Panama là Number 9 và Sophie II, cũng bị trúng tên lửa. Trong đó, tàu Number 9 báo cáo có một số thiệt hại, nhưng không có thương vong, còn tàu Sophie II báo cáo không có thiệt hại đáng kể.
Trong khi đáp lại cuộc gọi khẩn cấp của tàu Unity Explorer, tàu khu trục USS Carney đã b.ắn hạ thêm một máy bay không người lái khác đang lao về phía mình. Trong khi đi đến hỗ trợ tàu Sophie II, tàu khu trục USS Carney tiếp tục b.ắn hạ một máy bay không người lái khác đang hướng về phía nó. Các máy bay không người lái tấn công không gây thiệt hại gì.
Điểm đáng chú ý trong tuyên bố của Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ là cuộc tấn công do Houthi nhận trách nhiệm, nhưng họ đã đề cập tới Iran. Trong tuyên bố đưa ra, Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ nhấn mạnh: "Chúng tôi cũng có mọi lý do để tin rằng những cuộc tấn công này, tuy do Houthi phát động ở Yemen, nhưng hoàn toàn do Iran thực hiện", Mỹ sẽ xem xét "tất cả các phản ứng thích hợp".
Về phần mình, hãng tin Reuters ngày 4/12 cho biết trong cuộc gặp với phóng viên ở Tel Aviv một ngày trước đó, người phát ngôn Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF, quân đội Israel), Chuẩn Đô đốc Daniel Hagari khẳng định Israel không có mối liên hệ nào với 2 con tàu bị phong trào Houthi của Yemen tấn công cùng ngày. Ông Hagari nêu rõ: "Các tên lửa ngày 3/12 nhắm vào 2 tàu thương mại không có mối liên hệ nào với nhà nước Israel... Một tàu bị hư hỏng nghiêm trọng và có nguy cơ bị đắm, tàu còn lại bị hư hỏng nhẹ".
Theo ông Hagari, đây là một vụ việc tiêu cực, một sự cố mang tính lật đổ do Houthi tổ chức. Người phát ngôn IDF nhấn mạnh: "Cần hiểu rằng vũ khí mà Houthi sử dụng để thực hiện chiến dịch là vũ khí của Iran. Tình báo, khả năng, phương pháp là của Iran. Điều này cho thấy sự lật đổ tiêu cực của Iran trong khu vực và đó là một vấn đề toàn cầu, một vấn đề khu vực, và chúng ta cần xem thế giới phản ứng thế nào trước vấn đề này. Quyền tự do đi lại bằng thuyền đang trở nên nguy hiểm ở khu vực này của thế giới".
Phía Iran chưa đưa ra bình luận gì về tuyên bố của Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ và người phát ngôn IDF.
Trước đó, vào ngày 3/12, trong một đoạn video phát đi, người phát ngôn quân đội Houthi, Tướng Yahya Saree nói rằng phong trào này đã tấn công hai tàu của Israel sau khi chúng phớt lờ các thông điệp cảnh báo từ lực lượng hải quân Yemen. Theo ông Saree, tàu đầu tiên bị trúng tên lửa và tàu thứ hai bị máy bay không người lái b.ắn trúng khi đang ở eo biển Bab el-Mandeb, nối liền Biển Đỏ với Vịnh Aden.
Tướng Saree cảnh báo: "Các lực lượng vũ trang Yemen tiếp tục ngăn cản các tàu Israel di chuyển trên Biển Đỏ (và Vịnh Aden) cho đến khi hành động gây hấn của Israel chống lại những người anh em kiên định của chúng tôi ở Dải Gaza dừng lại". "Các lực lượng vũ trang Yemen tái cảnh báo tới tất cả các tàu của Israel hoặc những tàu có liên quan đến người Israel rằng họ sẽ trở thành mục tiêu hợp pháp nếu vi phạm những gì được nêu trong tuyên bố này."
Theo AP, Houthi đã tiến hành một loạt cuộc tấn công vào các tàu thuyền ở Biển Đỏ, cũng như phóng máy bay không người lái và tên lửa nhắm vào Israel.
Phía Mỹ đã không nói rằng các tàu Hải quân của họ đã bị nhắm mục tiêu, nhưng cho biết các máy bay không người lái của Houthi đã lao về phía có các tàu Hải quân Mỹ hoạt động và đã b.ị b.ắn hạ để tự vệ. Các cuộc tấn công của Houthi cho thấy vận chuyển toàn cầu ngày càng trở thành mục tiêu khi cuộc chiến Israel-Hamas có nguy cơ trở thành một cuộc xung đột khu vực rộng lớn hơn. Sự sụp đổ của thỏa thuận ngừng b.ắn và việc nối lại trừng phạt các cuộc không kích của Israel vào Gaza cũng như một cuộc tấn công trên bộ ở đó đã làm tăng nguy cơ các cuộc tấn công bằng đường biển tái diễn.
Vai trò của Trung Quốc trong cuộc đàm phán hòa bình về Ukraine ở Saudi Arabia Trung Quốc muốn đảm bảo hòa đàm về Ukraine ở Saudi Arabia không trở thành sự kiện do phương Tây dẫn đầu để "chống Nga và cô lập Moskva", đồng thời có thể đóng vai trò là "cầu nối để truyền đạt quan điểm của cả hai bên". Các nhà ngoại giao phương Tây cho biết Saudi Arabia được chọn đăng cai một...