Lý do chính phủ Thụy Điển ‘trả lương’ cho các ông bà chăm cháu

Hãng tin Bloomberg nhận định rằng chương trình của chính phủ Thụy Điển “ trả lương” cho các ông bà phải chăm sóc cháu thoạt nghe có vẻ khó tin nhưng có những lý do kinh tế chính đáng đằng sau nó.

Ảnh minh họa. Nguồn: Getty Images

Công dân Thụy Điển có quyền nghỉ làm hoàn toàn khi con họ chào đời. Cha mẹ được nghỉ phép có lương trong 480 ngày (16 tháng) cho mỗi đứa trẻ. Trong đó, họ được hưởng 80% lương trong 390 ngày và 90 ngày còn lại là khoản trợ cấp giới hạn ở mức cơ bản 180 kronor (431.000 đồng) mỗi ngày.

Quốc hội Thụy Điển vào tháng 12/2023 thông qua đề xuất của chính phủ tạo điều kiện để các cặp vợ chồng có con nhỏ chuyển một phần tiền trợ cấp nghỉ phép cho ông bà của đứa trẻ. Theo Cơ quan Bảo hiểm Xã hội Thụy Điển, một cặp vợ chồng có thể chuyển tối đa trợ cấp 45 ngày cho người khác trong khi cha/mẹ đơn thân có thể chuyển 90 ngày. Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson ca ngợi đây là cuộc cải cách giúp ông bà cũng được nghỉ phép có lương để trông cháu.

Thụy Điển được coi là một trong những quốc gia tiến bộ nhất trong hỗ trợ bậc cha mẹ và các gia đình cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Cha mẹ cũng được quyền giảm giờ làm cho đến khi con họ 8 tuổi, đặc biệt, nhân viên chính phủ có thể được giảm số giờ làm việc cho đến khi con họ tròn 12 tuổi. Bên cạnh đó, Thụy Điển từ lâu đã có các cơ sở chăm sóc trẻ em hạng nhất và được trợ cấp tốt, ngoài ra, quốc gia này có mức chi tiêu chính phủ và thuế cao. Bởi vậy, có nhiều băn khoăn về lợi ích bổ sung và chi phí dành cho chương trình này.

Cây bút Tyler Cowen của Bloomberg nhận định rằng chính sách của Thụy Điển tuân thủ khá tốt một số nguyên tắc kinh tế cơ bản, cụ thể là nguyên lý Pareto – một lượng nhỏ công việc hoặc nguồn lực như thời gian, tiền bạc… có thể tạo ra nhiều kết quả.

Thực tế là các bậc cha mẹ Thụy Điển được nghỉ phép có lương sau khi sinh con. Vì vậy, có thể nói rằng họ được trả lương để chăm sóc con cái. Tuy nhiên, các bậc cha mẹ vẫn cần quay trở lại với guồng quay công việc sau một thời gian nghỉ. Trong trường hợp này, chính phủ Thụy Điển đã bổ sung thêm ông bà vào chương trình này.

Nếu ông bà được “nhận lương” từ chính phủ để chăm sóc cháu, điều này tương đương cả đại gia đình không mất tiền hỗ trợ khi bậc cha mẹ quay trở lại làm việc.

Ngoài ra, một yếu tố đáng chú ý là nếu bậc phụ huynh quay trở lại làm việc sau khi nghỉ phép nuôi con và có thu nhập cao thì doanh thu thuế của chính phủ sẽ tăng lên. Điều đó sẽ giúp chính phủ có thêm nguồn vốn chi trả cho chính sách này. Chính sách này còn đặc biệt hữu dụng đối với các bậc cha mẹ đơn thân.

Những người ủng hộ chính sách này còn cho rằng nó có thể giúp các bậc phụ huynh quay trở lại làm việc và cũng khiến ông bà hạnh phúc hơn. Trẻ em cũng được hưởng lợi.