Luồng tia bí ẩn từ 8,5 tỉ năm trước đang chiếu trực diện vào trái đất
Các nhà thiên văn học vừa xác định được nguồn gốc của chùm tia X cực sáng đang chiếu thẳng về hướng trái đất: đó là sản phẩm đến từ một siêu hố đen sau khi nuốt chửng một ngôi sao xấu số gần nó.
Mô phỏng luồng sáng phát ra từ sự kiện siêu hố đen “ăn” sao ESO
Theo báo cáo đăng trên chuyên san Nature Astronomy, đội ngũ các nhà nghiên cứu, bao gồm Viện Công nghệ Massachusetts (MIT, Mỹ) và Đại học Birmingham (Anh), đã tiến hành phân tích luồng sáng trên.
Được đặt tên AT 2022cmc, luồng sáng bí ẩn lần đầu tiên được phát hiện nhờ vào Đài quan sát Palomar của Viện Công nghệ California (Mỹ) vào tháng 2. Nhóm chuyên gia giờ đây xác định được đây là diễn biến xảy ra khi một ngôi sao đi lạc vào “miệng” của một siêu hố đen.
Hậu quả là “gã khổng lồ” không mất nhiều thời gian để xé toạc con mồi xấu số, và phóng thích luồng sáng tia X di chuyển với tốc độ cận ánh sáng trong quá trình lao đến trái đất.
Video đang HOT
Mô phỏng một sự kiện gián đoạn thủy triều ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ SWINBURNE
Khi một ngôi sao bị hố đen kế.t liễ.u, giới thiên văn học gọi là sự kiện gián đoạn thủy triều (TDE). Tuy nhiên, AT 2022cmc cho đến nay là sự kiện bộc phát sáng nhất và di chuyển ở khoảng cách xa nhất trước khi đến được trái đất, cách địa cầu khoảng 8,5 tỉ năm ánh sáng.
Các nhà thiên văn học cho rằng sở dĩ AT 2022cmc phóng thích luồng sáng chói lọi đến thế là do nó phóng trực diện đến trái đất, tạo ra cái gọi là Hiệu ứng Doppler. Hiệu ứng này xảy ra khi tần số và bước sóng của chuỗi sóng bị thay đổi khi mà nguồn phát chuyển động tương đối với người quan sát.
Luồng sáng tia X phát tán thành các bước sóng quang học, hồng ngoại, vô tuyến vào không gian VIỆN CÔNG NGHỆ CALIFORNIA
Phát hiện mới có thể tiết lộ thêm về sự tăng trưởng của các siêu hố đen, cũng như cách thức chúng ngấu nghiến các ngôi sao.
Hai báo cáo khác nhau cùng phân tích AT 2022cmc đã được công bố trên các chuyên san Nature Astronomy và Nature trong ngày 30.11.
Nếu vụ bùng phát tia gamma (GRB) lâu nay đươc cho là dạng bùng nổ điện từ phóng thích năng lượng mạnh nhất trên toàn vũ trụ, các chuyên gia ước tính AT 2022cmc phải phóng thích nguồn năng lượng có uy lực lớn gấp 100 lần so với bất kỳ sự kiện GRB nào từng được phát hiện từ trước đến nay.
Nhân loại vừa 'tóm được' luồng ánh sáng bí ẩn và mạnh nhất truyền từ vũ trụ
Sự kiện bùng phát tia gamma (GRB), dạng bùng nổ điện từ phóng thích năng lượng mạnh nhất trên toàn vũ trụ, vừa được các kính viễn vọng trái đất ghi nhận hôm 9.10.
Mô phỏng một đợt bùng nổ tia gamma NASA, ESA
Vào thập niên 1960, các vệ tinh quân sự Mỹ tình cờ phát hiện những luồng ánh sáng phóng thích năng lượng vô cùng mạnh mẽ đến từ vũ trụ. Họ gọi là các đợt bùng nổ tia gamma (GRB).
Đây là hiện tượng nhiều khả năng sản sinh trong quá trình các ngôi sao khổng lồ kết thúc cuộc đời bằng một vụ nổ kinh thiên động địa và chuyển thành hố đen. Hoặc GRB cũng có thể ra đời khi các sao neutron va chạm với nhau.
Trong vòng vài giây, những vụ nổ này phóng thích năng lượng tương đương với mặt trời tạo ra trong suốt 10 tỉ năm đời sống, theo Space.com hôm 14.10.
Được đặt tên GRB221009A, luồng ánh sáng được phát hiện hôm 9.10 là đợt bùng phát năng lượng mạnh nhất từ trước đến nay, phóng thích 18 teraelectronvolt năng lượng. Các nhà khoa học vẫn đang phân tích những số đo, nhưng nếu được xác nhận, đây là vụ nổ GRB đầu tiên vượt ngưỡng 10 teraelectronvolt.
Bên cạnh đó, kết quả đo đạc cho thấy luồng ánh sáng trên truyền đến trái đất từ địa điểm cách địa cầu khoảng 2,4 tỉ năm ánh sáng. Đây cũng là sự kiện GRB phát hiện gần trái đất nhất từ trước đến nay, gần gấp 20 lần so với các sự kiện GRB khác.
Dù GRB221009A vẫn nằm trong khoảng cách an toàn đối với trái đất, một sự kiện gần hơn, chẳng hạn cách vài ngàn năm ánh sáng, có thể tước bỏ tầng ozone bảo vệ địa cầu và kích hoạt cơ chế hủy diệt hàng loạt trên bề mặt hành tinh của chúng ta.
Trên thực tế, các nhà khoa học cho rằng một trong những sự kiện tuyệt chủng hàng loạt lớn nhất trong lịch sử trái đất, diễn ra khoảng 450 triệu năm trước, có thể xuất phát từ vụ nổ GRB ở khoảng cách gần, theo Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA).
Sau 100 năm tìm kiếm, siêu hố đen của Dải Ngân hà chính thức lộ diện Mạng lưới kính viễn vọng Event Horizon (EHT) đã chụp được hình ảnh đầu tiên của Sagittarius A*, siêu hố đen được giới truyền thông mô tả là "gã khổng lồ dịu dàng" ở trung tâm Dải Ngân hà của chúng ta. Hình ảnh đầu tiên của Sagittarius A*, siêu hố đen ở trung tâm Dải Ngân hà EHT COLLABORATION/REUTERS Bản thân siêu...