Lược sử chữ viết
Chữ viết là phát minh quan trọng trong lịch sử nhân loại. Cùng với bánh xe, chữ viết thúc đẩy nền văn minh phát triển và tạo ra văn hóa.
Một phần của “Sách về cõi chết” của người Ai Cập cổ đại, được viết trên giấy cói.
Khả năng chuyển giao thông tin và kiến thức theo phương thức chữ viết, không bằng lời nói, được ứng dụng trong mọi lĩnh vực đời sống.
Chữ viết đã phải vượt qua một chặng đường dài để trở thành một trong những loại hình nghệ thuật quan trọng nhất trên thế giới.
Sự khởi đầu vô hại
Việc tạo ra chữ viết không phải là việc dễ dàng và phải trải qua hàng nghìn năm mới xuất hiện hệ thống chữ viết đầu tiên. Chính vì vậy, tổ tiên của chúng ta đã bắt đầu từ việc “chuyển giao dữ liệu” thông qua các hình vẽ đơn giản.
Hình vẽ bánh xe lúc ban đầu dùng để ám chỉ Mặt trời. Tuy nhiên, hình vẽ con người thể hiện đúng là con người, tương tự, hình vẽ động vật là để chỉ động vật. Cách thể hiện nội dung thông qua những ký hiệu như vậy được gọi là chữ hình vẽ.
Những hình vẽ như thế được tìm thấy trong văn hóa Amratian (Ai Cập thời tiền sử) hoặc trong văn hóa thời kỳ Uruk. Các biểu tượng của văn hóa Vinca được coi là tổ tiên của nghệ thuật này.
Nền văn hóa bí ẩn này phát triển ở Đông Nam châu Âu từ khoảng năm 5500 đến khoảng năm 4000 trước Công nguyên. Sau đó, các nền văn hóa khác đã phát triển chữ hình vẽ trên cơ sở của văn hóa Vinca.
Chữ hình vẽ không những không mất đi mà còn phát triển theo cách riêng của nó. Ngày nay, chúng ta có thể nhận thấy “chữ hình vẽ” trong các ký hiệu giao thông, cảnh báo hoặc chúng ta sử dụng “chữ hình vẽ” như thông điệp rút gọn trong các biểu tượng cảm xúc (emoticon).
Bảng đất sét và cây sậy
Video đang HOT
Chữ viết đầu tiên sử dụng các dấu hiệu với ý nghĩa được gắn trước là chữ hình nêm ở Trung Đông. Rất có thể nó được tạo ra bởi người Sumer vào khoảng năm 3500 trước Công nguyên.
Ban đầu, chữ hình nêm cũng dựa nhiều vào chữ hình vẽ, nhưng theo thời gian, nó phát triển đến mức có thể truyền tải những nội dung phức tạp hơn.
Dạng chữ hình nêm này được viết trên những tấm bảng đất sét ướt bằng những cây sậy vót nhọn đầu. Sau đó, người ta đem phơi những tấm bảng đất sét đó dưới ánh nắng. Điều đáng ngạc nhiên là chữ hình nêm còn được sử dụng cho đến thời Alexander Đại đế (336 TCN – 323 TCN).
Sau khi thu phục được hầu hết thế giới, Alexander Đại đế đã có đóng góp to lớn vào nền văn minh Hy Lạp. Trong thời đại văn hóa Hy Lạp, chữ viết hình nêm dần dần biến mất, thay vào đó là chữ viết Hy Lạp – một thứ chữ viết đơn giản hơn nhiều.
“Chuyển giao dữ liệu” thông qua các hình vẽ đơn giản.
Những hình vẽ kỳ lạ trong kim tự tháp
Chữ viết thời Ai Cập cổ đại được cho là khởi đầu từ năm 3000 trước Công nguyên. Lúc ban đầu, nó là chữ hình vẽ. Tuy nhiên, sau này người Ai Cập chỉ sử dụng chữ tượng hình của họ để viết trong các đền thờ và khắc trên đá. Chữ thày tu (hieratic) Ai Cập cổ đại đã giúp tạo ra các tác phẩm văn học và hợp đồng thương mại.
Tiếp đó, chữ bình dân được người dân Ai Cập cổ đại bình thường sử dụng để ghi chép và lập ra các hợp đồng thương mại nhỏ. Mặc dù, chữ tượng hình Ai Cập là cách ghi chép được nhiều người biết đến, nhưng trong phần lớn lịch sử Ai Cập, thứ chữ này chỉ được sử dụng trong các vấn đề tôn giáo.
Trong lịch sử chữ viết, Ai Cập còn được biết đến nhờ một loại cây – cây cói giấy. Từ loại cây này, người ta sản xuất ra giấy papirus – một trong những loại giấy nổi tiếng nhất.
Khác với những tấm bảng đất sét nặng trịch, giấy papirus có thể vận chuyển và lưu giữ dễ dàng. Vì vậy, không có gì là ngạc nhiên khi trong những giai đoạn muộn hơn của nền văn minh nhân loại, giấy thay thế tất cả các loại vật liệu dùng để ghi chép. Ngày nay, chúng ta không thể hình dung những quyển sách dưới dạng các tấm bảng đất sét.
Khi nào chúng ta bắt đầu viết “theo cách của mình”?
Trong lịch sử châu Âu, chữ viết Phoenicia đóng vai trò rất quan trọng. Thứ chữ viết này xuất hiện vào khoảng năm 1200 trước Công nguyên tại Phoenicia.
Dân Phoenicia là những người đầu tiên trong lịch sử không chỉ sử dụng tiền xu làm phương tiện thanh toán, mà còn sử dụng bảng chữ cái alphabet. Những thứ này, hóa ra, là các thành tố chủ chốt thúc đẩy sự phát triển của nghệ thuật chữ viết và quyết định việc đơn giản hóa các vấn đề khoa học bằng chữ viết.
Người Hy Lạp bắt đầu cải tiến cách viết chữ. Lúc đầu, người Hy Lạp viết từ phải sang trái, tương tự như trường hợp chữ Semit. Sau đó, họ sử dụng phương pháp viết chữ gọi là biustrophedon (viết mỗi dòng theo chiều khác nhau).
Tuy nhiên, bảng chữ cái Latinh đóng vai trò quan trọng nhất (từ bảng chữ cái này xuất hiện bảng chữ cái Etruscan). Lúc ban đầu, bảng chữ cái Latinh bao gồm 21 chữ cái.
Cùng với thời gian, xuất hiện thêm một số chữ cái mới. Ngày nay, hệ thống chữ cái Latinh được sử dụng hằng ngày và nó là hệ chữ cái thông dụng nhất thế giới.
Vì sao Pharaoh Ai Cập xây dựng kim tự tháp từ lúc lên ngôi?
Ai Cập nổi tiếng với những kim tự tháp hàng ngàn năm tuổi thách thức thời gian. Những công trình khổng lồ này do các pharaoh cho người xây dựng từ khi lên ngôi. Vì sao nhà vua Ai Cập làm vậy?
Là một trong những nền văn minh nổi tiếng nhất lịch sử nhân loại, Ai Cập cổ đại để lại nhiều thành tựu to lớn. Trong số đó có các kim tự tháp do pharaoh Ai Cập cho người xây dựng.
Theo đó, các kim tự tháp Ai Cập có niên đại hàng ngàn năm tuổi. Trải qua nhiều thế kỷ với vô số thảm kịch thiên nhiên, nhiều kim tự tháp của người Ai Cập trường tồn với thời gian.
Kim tự tháp của người Ai Cập cổ đại ẩn chứa nhiều bí mật mà đến nay giới khoa học đã giải mã được một số sự thật thú vị về công trình khổng lồ này.
Trong số này có bí mật về việc vì sao các pharaoh Ai Cập cho người xây dựng kim tự tháp từ khi lên ngôi.
Theo các nhà khoa học, ngay sau khi ngồi lên ngai vàng, pharaoh Ai Cập bắt tay ngay vào việc xây dựng kim tự tháp (thường được dùng làm lăng mộ) cho bản thân.
Người Ai Cập cổ đại quan niệm rằng, các pharaoh phải xây xong kim tự tháp trong thời gian trị vì đất nước.
Nếu pharaoh Ai Cập qua đời trước khi kim tự tháp được hoàn thành thì toàn bộ đất nước sẽ chìm trong bóng tối và đối mặt với nhiều tai ương, thảm kịch khủng khiếp.
Chính vì vậy, các pharaoh Ai Cập thường chi số tiền khổng lồ cộng thêm huy động nguồn nhân công lớn làm việc suốt ngày đêm để sớm hoàn thành kim tự tháp cho bản thân trong thời gian sống trên đời.
Có như vậy, vương triều Ai Cập mới phát triển và hưng thịnh mãi mãi. Nhờ đó, người dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Theo đó, chỉ với những công cụ thô sơ và đôi bàn tay tài hoa của con người, các kim tự tháp khổng lồ được xây dựng ở Ai Cập và tồn tại đến ngày nay.
Mảnh giấy cói tiết lộ cách người Ai Cập cổ đại thử thai 3.500 năm trước, phụ nữ Ai Cập nhận biết mình có con hay không bằng cách trộn nước tiểu vào túi lúa mạch và lúa mì. Nếu hạt nảy mầm nghĩa là họ có thai. Nhà nghiên cứu Ai Cập Kim Ryholt tại Đại học Copenhagen phát hiện một tờ giấy cói (papyrus) từ thời cổ đại với nội dung hướng dẫn cách...