Lực lượng chấp pháp Việt Nam có thể bắt giữ những tàu xâm phạm

Theo đại biểu Trương Trọng Nghĩa, nếu có hành vi tàu thuyền dân sự khác xâm hại quyền lợi của công dân Việt Nam, lực lượng chấp pháp Việt Nam trên biển có quyền xử lý, ngăn chặn, bắt giữ và có quyền khởi tố hình sự.

Tàu hải cảnh Trung Quốc chủ động đâm va vào tàu cảnh sát biển Việt Nam tại khu vực hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981, ngày 15/5. (Nguồn: Cảnh sát biển Việt Nam/TTXVN phát)

PV: Thưa ông, hiện dư luận trong nước cũng như trên thế giới đang rất bất bình về hành vi hung hăng của Trung Quốc, đâm chìm tàu cá Việt Nam. Chúng ta có thể có những hành động gì trước hành vi ngang ngược này?

ĐB Trương Trọng Nghĩa: Đó là khu vực đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Chúng ta có chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán ở khu vực đó. Lực lượng chấp pháp Việt Nam có quyền xuất hiện ở đó. Nếu có hành vi tàu thuyền dân sự khác xâm hại quyền lợi của công dân Việt Nam, lực lượng chấp pháp trên biển có quyền xử lý, ngăn chặn, bắt giữ và có quyền khởi tố hình sự. Các tổ chức như hiệp hội hay công ty, cá nhân bị hại có thể khởi kiện dân sự. Mình có quyền tài phán, nên trước hết tòa án Việt Nam có quyền xét xử việc công dân Việt Nam bị xâm hại trên vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, hay tàu bè nước ngoài vi phạm trên vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Còn một số loại tranh chấp, vi phạm khác có thể đưa ra tài phán quốc tế.

Ở biển Đông xuất hiện một loạt các tranh chấp vi phạm mang những tính chất khác nhau. Lâu nay chúng ta nói nhiều đến quan hệ giữa các nhà nước với nhau. Nhưng bây giờ nảy sinh những quan hệ với pháp nhân tư nhân, giữa các tư nhân với nhau. Các cơ quan chấp pháp của Việt Nam có quyền làm nhiều điều để bảo vệ tư nhân của mình. Ở một số nước, tàu cá nước ngoài xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của họ là họ bắt giữ, đưa ra tòa xử. Chính tàu Việt Nam cũng đã bị các nước bắt giữ. Hoạt động như vậy cần phải được thực hiện. Các lực lượng chấp pháp của Việt Nam phải bảo vệ ngư dân Việt Nam ngoài vùng biển của mình.

PV: Thưa ông, nếu khi tàu Việt Nam bị đâm, lực lượng chấp pháp không có mặt ở đó nên không bắt giữ, xử lý được; nhưng chúng ta có ghi lại được những hình ảnh thì có thể coi là bằng chứng để khởi kiện không?

ĐB Trương Trọng Nghĩa: Nếu có chứng cứ đầy đủ, có thể coi đó là cơ sở để tiến hành kiện.

ĐB Trương Trọng Nghĩa

PV: Chúng ta đã đề cập nhiều đến khả năng kiện Trung Quốc, vậy công việc đó sẽ được tiến hành thế nào, thưa ông?

ĐB Trương Trọng Nghĩa: Trung Quốc đã chiếm Hoàng Sa một cách trái pháp luật và đang chiếm giữ bất hợp pháp. Nhà nước Việt Nam phải có trách nhiệm đấu tranh pháp lý để đòi lại chủ quyền. Đó là câu chuyện có tính chất Nhà nước. Thứ hai là cái giàn khoan, tuy nó là của một doanh nghiệp, nhưng hành vi của nó là hành vi nhà nước. Anh đem tàu bè, máy bay, kể cả tàu hải quân để che chắn cho cái giàn khoan đó, thì đây không chỉ là một hành vi đơn phương của một doanh nghiệp. Lúc đó phải xử lý, có thể xử lý theo luật pháp quốc tế. Thứ ba là các tàu Trung Quốc đâm vào tàu cá Việt Nam thì là hành vi có tính chất gây hại về dân sự hoặc là hình sự. Nếu anh cố tình đâm vào tàu của Việt Nam có thể gây ra nguy cơ chết người, trước hết là thiệt hại tài sản là vi phạm hình sự. Nếu đúng theo luật pháp, các cơ quan chấp pháp của Việt Nam có quyền truy bắt, bắt giữ, có quyền khởi tố.

Về việc khởi kiện, đã làm là chúng ta làm nghiêm túc, có những điều chúng ta không công bố, phải lặng lẽ chuẩn bị và chuẩn bị tốt hơn người ta.

PV: Xin cảm ơn ông!

Theo Công An Nhân Dân