Luật hòa giải, đối thoại tại tòa án sẽ được thảo luận tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV
Tăng cường hòa giải, đối thoại luôn là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, được xác định trong nhiều văn kiện quan trọng về cải cách tư pháp.
Sáng 10/12, tại Tòa nhà Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã họp phiên họp thứ 29 dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, dự kiến tháng 10/2019 Quốc hội thảo luận, cho ý kiến lần thứ nhất đối với dự án Luật. Tháng 5/2020, Quốc hội thảo luận lần thứ hai và thông qua dự thảo Luật hòa giải, đối thoại tại tòa án.
Tăng cường hòa giải, đối thoại
Trình bày trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội về Tờ trình đề nghị xây dựng Luật hòa giải, đối thoại tại Tòa án, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình cho rằng: Hòa giải, đối thoại đã trở thành nhu cầu và đòi hỏi ngày càng cao của người dân và xã hội để giải quyết các tranh chấp phát sinh trong đời sống.
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình trình bày tờ trình đề nghị xây dựng Luật hòa giải, đối thoại tại tòa án. Ảnh: Trọng Đức – TTXVN
“Với cách thức thân thiện, đồng thuận trên nguyên tắc chia sẻ, cảm thông, cao thượng, “hai bên cùng thắng”, hòa giải, đối thoại góp phần hàn gắn những mâu thuẫn, r.ạn n.ứt, nâng cao ý thức pháp luật của người dân, ngăn ngừa các tranh chấp trong tương lai. Hòa giải thành, đối thoại thành, giúp giải quyết triệt để các tranh chấp mà không phải mở phiên tòa xét xử; kết quả hòa giải thành, đối thoại thành phần lớn được các bên tự nguyện thi hành; vụ việc không phải trải qua thủ tục sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm theo quy định của các luật tố tụng; tiết kiệm chi phí, thời gian, công sức của các bên liên quan và Nhà nước; hạn chế tranh chấp, khiếu kiện kéo dài, gây bức xúc trong dư luận. Tăng cường hòa giải, đối thoại luôn là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, được xác định trong nhiều văn kiện quan trọng về cải cách tư pháp”, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao nhấn mạnh.
Cũng theo ông Nguyễn Hòa Bình, việc xây dựng Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án nhằm đạt được các mục đích: Xây dựng cơ chế pháp lý mới hiệu quả về hòa giải, đối thoại tại Tòa án để cơ quan, tổ chức, cá nhân lựa chọn giải quyết tranh chấp dân sự, hành chính.
Cơ chế hòa giải, đối thoại này độc lập, song song với các cơ chế hiện có; không mâu thuẫn, không triệt tiêu, không thay thế các cơ chế hòa giải, đối thoại khác trong tố tụng cũng như ngoài tố tụng hiện có; tăng cường phương thức tiếp cận công lý, nâng cao quyền tự định đoạt của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Thu hút, huy động nguồn nhân lực chất lượng cao trong xã hội tham gia phối hợp cùng Tòa án tiến hành hòa giải, đối thoại để giải quyết các tranh chấp dân sự, hành chính; giảm số lượng vụ việc mà Tòa án phải thụ lý, giải quyết; giảm tải áp lực công việc cho Tòa án, khắc phục một phần tình trạng thiếu nguồn nhân lực tại Tòa án.
Khuyến khích cơ quan, tổ chức, cá nhân sử dụng cơ chế hòa giải, đối thoại trước khi Tòa án thụ lý vụ việc để giải quyết mâu thuẫn, tranh chấp; tăng tỷ lệ hòa giải, đối thoại thành; rút ngắn thời gian, nâng cao chất lượng giải quyết các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính.
Theo bà Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội, vai trò của hòa giải rất quan trọng, việc không phải xử tại tòa mà tiến hành hòa giải sẽ tránh lãng phí. Ủy ban Tư pháp cũng đã có báo cáo thẩm tra và hoan nghênh ý tưởng của Tòa án nhân dân Tối cao. Trong quá trình soạn thảo, Tòa án nhân dân Tối cao tiếp tục tiếp thu để chỉnh sửa và trình trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội.
Video đang HOT
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội, Lê Thị Nga phát biểu tại kỳ họp. Ảnh Viết Tôn
“Việc đ.ánh giá thực trạng trong việc hòa giải cần có đ.ánh giá thống nhất. Để có Luật hòa giải, đối thoại tại Tòa án, cần đ.ánh giá tác động sâu rộng bởi hiện có rất nhiều loại hòa giải ở cơ sở, cho nên cần xem xét để tránh chồng chéo”, bà Lê Thị Nga phát biểu.
Giải quyết các tranh chấp dân sự, hành chính thông qua hòa giải, đối thoại
Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết, theo thống kê của Tòa án nhân dân tối cao, tỷ lệ hòa giải thành, đối thoại thành trong giải quyết các vụ án dân sự, hành chính của các Tòa án chiếm tỷ lệ thấp, chưa đáp ứng được đòi hỏi của thực tiễn (tỷ lệ hòa giải thành khoảng trên 40% nhưng chủ yếu là hòa giải thuận tình ly hôn; tỷ lệ đối thoại thành chỉ đạt gần 8% trong tổng số vụ án đã giải quyết). Việc hòa giải tiến hành theo Luật Hòa giải ở cơ sở đã đạt được một số kết quả nhất định đối với những mâu thuẫn, vi phạm pháp luật nhỏ ở cấp cơ sở.
Theo quy định của pháp luật hiện hành, có thể phân loại thành hai nhóm là: Hòa giải, đối thoại trong tố tụng và hòa giải, đối thoại ngoài tố tụng. Về hòa giải, đối thoại trong tố tụng: Được thực hiện theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính. Về hòa giải, đối thoại ngoài tố tụng: Pháp luật hiện hành còn quy định một số cơ chế hòa giải ngoài tố tụng như: Hòa giải ở cơ sở theo quy định của Luật Hòa giải ở cơ sở năm 2013; hòa giải tranh chấp lao động cá nhân, tranh chấp lao động tập thể theo quy định của Bộ luật Lao động năm 2012; hòa giải thương mại theo quy định của Luật Thương mại và Nghị định số 22/2017/NĐ-CP ngày 24-02-2017 của Chính phủ về hòa giải thương mại; hòa giải tranh chấp đất đai của Ủy ban nhân dân cấp xã theo quy định của Luật Đất đai năm 2013; hòa giải theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005; hòa giải theo quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010.
Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều mâu thuẫn, tranh chấp chưa được hòa giải hoặc hòa giải không kịp thời dẫn đến tranh chấp, khiếu kiện kéo dài. Về hòa giải thương mại theo Nghị định số 22/2017/NĐ-CP ngày 24/2/2017 của Chính phủ, thì đến nay mới chỉ có 2 Trung tâm trọng tài thương mại được cung cấp dịch vụ hòa giải thương mại. Về hòa giải tranh chấp lao động, số vụ được Hòa giải viên lao động thụ lý rất thấp.
Chỉ ra những hạn chế của các cơ chế hòa giải, đối thoại hiện hành, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao cho rằng: Cơ chế hòa giải ngoài tố tụng được nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân tiến hành theo quy định của pháp luật hiện hành nhưng chất lượng hòa giải còn hạn chế; phần lớn là những tranh chấp, xích mích nhỏ; kết quả hòa giải không có giá trị bắt buộc nên hiệu lực thi hành không cao.
Cơ chế hòa giải, đối thoại trong tố tụng có giá trị pháp lý và được thi hành bằng con đường thi hành án nhưng chủ thể tiến hành hòa giải, đối thoại là Thẩm phán – người sẽ tiến hành xét xử (nếu hòa giải, đối thoại không thành), bị hạn chế bởi các quy định pháp luật về sự vô tư, khách quan, chỉ tuân theo pháp luật, phải chấp hành quy tắc đạo đức và ứng xử của Thẩm phán nên khó linh hoạt để đưa ra những lời khuyên có tình, có lý giúp các bên tranh chấp cảm thông, chia sẻ, nhượng bộ và thỏa thuận cách giải quyết. Với áp lực công việc rất lớn nên việc đầu tư thời gian, công sức của các Thẩm phán cho công tác hòa giải, đối thoại cũng hạn chế.
Đối với các khiếu kiện hành chính, trường hợp người bị kiện là cơ quan, tổ chức hoặc người đứng đầu cơ quan, tổ chức thì người bị kiện chỉ được ủy quyền cho cấp phó tham gia đối thoại. Trong bối cảnh các khiếu kiện hành chính ngày càng nhiều, phức tạp, xảy ra trên các lĩnh vực khác nhau, việc tổ chức đối thoại gặp nhiều khó khăn, kết quả đối thoại thành không nhiều.
Những năm qua, các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính tiếp tục tăng mạnh tỷ lệ thuận với quy mô tăng dân số và tăng trưởng của nền kinh tế; tính chất các vụ việc ngày càng phức tạp; số lượng các đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm ngày càng nhiều. Tòa án luôn trong tình trạng quá tải; nhiều vụ án dân sự, hành chính phải xét xử qua nhiều cấp trong nhiều năm; bản án, quyết định của Tòa có hiệu lực pháp luật nhưng chậm được thi hành đã ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân, ảnh hưởng đến niềm tin của người dân đối với Tòa án.
Với thực trạng pháp luật và tình hình giải quyết các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính thông qua hòa giải, đối thoại như trên đặt ra yêu cầu cấp thiết phải nghiên cứu, xây dựng một cơ chế pháp lý mới về hòa giải, đối thoại đáp ứng nhu cầu, đòi hỏi của người dân và xã hội.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, dự kiến tháng 10/2019 Quốc hội thảo luận, cho ý kiến lần thứ nhất đối với dự án Luật. Tháng 5/2020, Quốc hội thảo luận lần thứ hai và thông qua dự thảo Luật.
Viết Tôn/Báo Tin tức
Theo Tintuc
Nhận diện tham nhũng dưới hình thức "lợi ích nhóm", "sân sau"
Chính phủ cần nhận diện loại nào là tham nhũng dưới hình thức "lợi ích nhóm" và "sân sau", từ đó mới có giải pháp hiệu quả ...
Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu phát biểu tại phiên họp.
Chính phủ cần nhận diện loại nào là tham nhũng dưới hình thức "lợi ích nhóm" và "sân sau", từ đó mới có giải pháp hiệu quả được, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga đề nghị.
Khi đó, Uỷ ban đã dành một buổi chiều 5/9 nghe và thảo luận về báo cáo công tác phòng chống tham nhũng năm 2018 của Chính phủ.
Trước đó, khi báo cáo tình hình tội phạm, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương cũng đề cập, qua các vụ án lớn đã xử lý cho thấy, các đối tượng triệt để lợi dụng những sơ hở trong cơ chế, chính sách để thông đồng, tạo ra các "nhóm lợi ích", hoặc móc ngoặc giữ khu vực nhà nước và doanh nghiệp tạo "sân sau", "công ty gia đình", dùng ảnh hưởng của mình để đấu thầu cho các dự án, thâu tóm đất công, cho vay sai nguyên tắc, thế chấp vòng vo, rút t.iền của nhà nước, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng.
Uỷ viên Uỷ ban Tư pháp Nguyễn Bá Sơn bình luận,câu chuyện "sân sau" thì bản thân ông đã nghe lâu rồi, cách đây cả chục năm. Nhưng mà gần đây cảm nhận nó là một việc phổ biến của các doanh nghiệp lớn, dứt khoát có "sân sau", không chỉ có một "sân sau" mà là vài ba "sân sau".
Chúng ta có thống kê hiện đang có bao nhiêu "sân sau" và chúng ta có thái độ như thế nào với vấn đề này. Cái này không khó nếu chúng ta theo dõi dòng vốn dịch chuyển. Chúng ta phải có giải pháp giảm thiểu và tiến đến làm sạch hiện tượng này, ông Sơn đề nghị.
Một năm trước, thẩm tra báo cáo phòng chống tham nhũng của Chính phủ, Uỷ ban Tư pháp Quốc hội từng nhận định "lợi ích nhóm", "sân sau" đã không còn là nghi ngờ. Khi đó, cơ quan thẩm tra nhấn mạnh, trong thời gian tới, định hướng phòng chống tham nhũng cần tập trung phát hiện, xử lý, phòng ngừa đối với tham nhũng dưới hình thức "lợi ích nhóm", "sân sau".
Phát biểu kết thúc phiên thẩm tra chiều 5/9/2018, Chủ nhiệm Lê Thị Nga nhắc lại đề nghị này và cho biết là sau một năm cũng "không thấy Chính phủ nói gì".
Cũng liên quan đến vấn đề này, nhóm nghiên cứu của Uỷ ban thẩm tra kiến nghị, Quốc hội, Chính phủ cần tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định của pháp luật, tạo hành lang pháp lý hoàn chỉnh, đồng bộ, bảo đảm công tác phòng chống tham nhũng có hiệu lực, hiệu quả. Ban hành Luật Phòng chống tham nhũng (sửa đổi) và các văn bản quy định chi tiết thi hành để khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong công tác này, trong đó chú trọng hoàn thiện các quy định về công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị, về trách nhiệm giải trình và việc kiểm soát có hiệu quả tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn, hạn chế sự tác động tiêu cực của hình thức "lợi ích nhóm", "sân sau".
Còn băn khoăn về không ít thông tin từ báo cáo năm 2018 của Chính phủ, song đ.ánh giá chung nhiều ý kiến tại phiên họp đều cho rằng kết quả phòng chống tham nhũng đã đạt kết quả tốt hơn năm trước.
Công tác phòng chống tham nhũng trong năm 2018 đã được tiến hành bài bản, đồng bộ và quyết liệt hơn năm 2017, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đ.ánh giá.
"Chúng ta chú trọng cả công tác phòng và công tác chống, nhưng có điểm mới trong năm 2018 là công tác chống tham nhũng đã quyết liệt và đạt được nhiều kết quả rõ nét hơn các năm trước", Phó chủ tịch nói.
Ý mới nữa mà theo ông Lưu thì báo cáo chưa đề cập là việc xử lý, thu hồi tài sản tham nhũng tốt hơn năm trước rất nhiều.
Về tình hình tham nhũng, Phó chủ tịch nói ông đã cố tìm đọc trong báo cáo của Chính phủ để xem đ.ánh giá của Chính phủ thế nào nhưng chỉ thấy lác đác thôi, chưa rõ.
"Năm 2017 chúng ta nói tình hình tham nhũng vẫn nghiêm trọng, phức tạp, tinh vi. Nhưng năm nay có tinh vi nữa không? Tôi vẫn thấy tình hình tham nhũng nghiêm trọng, tinh vi, nhưng cách thể hiện nó khác hơn, các vụ lớn nghiêm trọng không như giai đoạn trước nữa. Qua kết quả đấu tranh phòng chống tham nhũng như thế, tôi tán thành đ.ánh giá của nhóm nghiên cứu là tình tham nhũng có suy giảm, có xu hướng được ngăn chặn, đẩy lùi", ông Lưu nói.
Tuy nhiên, cũng như một số vị khác, Phó chủ tịch Quốc hội băn khoăn rằng tại sao những vụ án kinh tế lớn chủ yếu điều tra, truy tố xét xử được về các tội danh như cố ý làm trái gây hậu quả nghiêm trọng, thiếu tinh thần trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng mà rất ít vụ chứng minh, điều tra được về hành vi tham ô, nhận hối lộ.
Chỗ này là kết quả phòng chống tham nhũng còn hạn chế, là câu hỏi dư luận còn đặt ra, Phó chủ tịch nhấn mạnh.
Vấn đề khác được ông Lưu lưu ý là số liệu về thiệt hại do tham nhũng gây ra được phát hiện qua thanh tra, kiểm toán vẫn chưa được tách bạch rõ ràng. Vấn đề này năm nào, báo cáo nào cũng đề nghị tách bạch, vì nếu đưa tất cả vào thì số liệu lớn lắm, nhưng rồi chuyển sang cơ quan điều tra chỉ có mấy vụ thôi.
Cái này có tách bạch được không? Không được thì đưa vào báo cáo thế nào? Phó chủ tịch nêu vấn đề.
Nhận xét các hạn chế tại báo cáo của Chính phủ nghe "quen quen", Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga nhấn mạnh rằng việc không chỉ rõ được địa chỉ chỗ nào chống tham nhũng chưa tốt là vấn đề lớn đối với Chính phủ. Và theo bà thì nếu cố gắng, Chính phủ vẫn có thể làm được điều này, điều mà cơ quan thẩm tra đã nhiều lần đề nghị.
Theo vneconomy
Xử lý tài sản bất minh của cán bộ: Hướng nào cũng… vướng! Đ.ánh thuế với phần tài sản này thì khó vì sẽ đẩy nghĩa vụ chứng minh tài sản là bất minh hay không sang cho người có tài sản. Áp dụng phạt hành chính thì không phù hợp với pháp luật hiện hành. Phương án xử lý qua tố tụng thì hạn chế là sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào năng lực của...
