‘Louie Louie’ của The Kingsmen: Lịch sử về một chiếc micro bị treo quá cao

Trở lại hồi thập niên 1960, FBI bắt đầu nghe tin về một ca khúc có vẻ có ca từ tục tĩu. Họ tin là nó tục đến mức phải mở hẳn một cuộc điều tra kéo dài 18 tháng để chứng minh độ khả ố thế nào.

“J. Edgar Hoover đã bắt tất cả đặc vụ FBI phải nghe Louie Louie ở những tốc độ khác để cố nghe ra ca từ có lẽ là tình ái này” – theo David Weinberg, một nhà sản xuất của KCRW. “Họ còn cử vài đặc vụ bám theo chuyến lưu diễn của The Kingsmen và theo dõi họ chơi ca khúc”.

Thảm họa thu âm

Phiên bản của The Kingsmen – một ban nhạc beat/ garage-rock hồi thập niên 1960 tới từ Portland, Oregon, Mỹ – bán được hàng triệu và hàng triệu bản nhưng nó thật ra là một bản cover từ ca khúc được viết bởi giọng ca – nhạc sĩ người Mỹ gốc Phi Richard Berry.

Berry lại viết Louie Louie dựa trên một ca khúc Latin mang tên El Loca Cha Cha mà anh nghe thấy khi đứng ở hậu trường một buổi diễn. Bản của Berry từng là hit địa phương, có thời được hát rất nhiều ở Bờ biển Tây. Sau đó, anh bán bản quyền một số ca khúc của mình – bao gồm Louie Louie – cho hãng đĩa Flip với giá 750 USD để có thể mua một chiếc nhẫn đính hôn cho người vợ tương lai – nữ ca sĩ đồng hương Dorothy Adams. Ngày nay, con số này tương đương khoảng hơn 6.000 USD.

The Kingsmen, các chàng trai đã tạo nên sự cố đáng nhớ bậc nhất lịch sử âm nhạc

Vậy tại sao khi tới tay The Kingsmen – một ban nhạc lúc đó cũng chưa có gì tên tuổi – Louie Louie lại thành hit quốc dân và giờ đây là một phần văn hóa thời đại? Phải chăng nhờ được qua tay một “phù thủy” âm thanh?

Nhưng thực tế, đây đích thị là thảm họa thu âm!

“Họ là những thiếu niên. Họ chẳng biết mình đang làm gì. Ca sĩ chính hát sai. Cậu ta đang niềng răng. Cậu ta vào nhịp sớm hơn ở một phiên khúc” – Weinberg nhớ lại.Đó là Weinberg còn chưa nói tới mấu chốt của sự việc: Chiếc micro của phòng thu được treo quá cao trên trần nhà, cách miệng Jack Ely – ca sĩ chính -cả nửa mét.

Chưa hết, những người bạn trong ban nhạc vây quanh Ely còn chơi nhạc thật… nhiệt tình. Thậm chí, độ sung máu còn tới mức tay trống, đang giữa bài hát, bỗng thả dùi trống và hét vang một tiếng chửi thề. Đúng lý ra phải cho họ thu lại nhưng sản xuất thu âm phiên đó là “một gã rẻ tiền”, như Weinberg nói, đã quyết định cứ thế chuyển sang bài khác. Đúng vậy, Louie Louie phiên bản của The Kingsmen chỉ được thu duy nhất 1 lần!

“Đây có lẽ là hit duy nhất mà tôi biết, được phát liên tục với 1 tiếng chửi thề trong đó như vậy” – Weinberg nói thêm. Có nhiều bản cover Louie Louie và nếu xét dựa trên chất lượng thu âm, Weinberg đảm bảo xếp bản của The Kingsmen ở hạng bét.

Richard Berry không thể ngờ mình đã mất nhiều triệu USD khi bán đứt bản quyền “Louie Louie”

Sự thật mà FBI có được

Chắc chắn, rất nhiều người đồng tình với Weinberg ở điểm này. Khi đó, một DJ ở Boston tên Arnie Ginsburg đã mở một buổi nhạc mang chủ đề Bản thu âm tồi tệ nhất trong tuần và Louie Louie của The Kingsmen bị lôi ra chê bai hết lời.

Tới đây, vị thần số mệnh mới bắt đầu nhúng tay vào: Giới trẻ phát cuồng vì Louie Louie của The Kingsmen!

Lý do tại sao ư? Chính là vì cái micro cách xa và hàm răng niềng của Jack Ely! Trong tình trạng như vậy, chẳng ai nghe rõ nổi Ely hát gì. Và giới trẻ, với đầu óc tinh nghịch, thỏa sức suy diễn ra đủ các kiểu ca từ tục tĩu!

Trò vui này lan rộng tới mức các bậc cha mẹ phát hoảng. Một trong số họ, cha của một cô gái tuổi teen, đã viết thư cho Robert Kennedy, lúc đó là Bộ trưởng Tư pháp, với những lời giận dữ về Louie Louie : “Đất nước của chúng ta đang đứng trước tình trạng suy thoái cực độ”!

Thống đốc bang Indiana khi đó cũng nghiền ngẫm Louie Louie ở tốc độ chậm và thấy “tai ngứa ngáy vì ca từ quá thô tục” và do đó, cấm nó. Nhưng sự đời vẫn vậy: Cấm chính là món quảng cáo hời nhất! Để tránh tình trạng suy đồi này tràn lan, đây là lúc FBI vào cuộc để diệt tận gốc.

Khi đọc một số phiên bản ca từ mà FBI diễn dịch, quả thật khá giật mình. Ví dụ, ở phiên khúc thứ 2, Ely có thể đã hát: “Vào lúc 10h đêm/Tôi lại nằm lên cô ấy/Chơi em/Theo mọi cách”, hay “Mỗi ngày và đêm/Tôi chơi thứ đồ của mình/Chơi em/Theo mọi cách”,…

Louie Louie năm lần bảy lượt bị mang vào “phòng thí nghiệm” để mổ xẻ. Nhưng cuối cùng, chẳng ai xác định được Ely đang thật sự hát gì! Còn ca từ gốc của ca khúc lại chỉ đơn giản là về một thủy thủ Jamaica thương nhớ người yêu trên đất liền: “Ba đêm và ngày tôi đi thuyền trên biển/Tôi không ngừng nghĩ về cô gái/Trên tàu, tôi mơ thấy cô ấy ở đó/ Tôi ngửi thấy mùi hoa hồng trên tóc cô/Loui Louie, ôi không, anh phải đi, em yêu”.

Ben F. Waple, Thư ký Ủy ban Truyền thông Liên bang, đã tuyệt vọng tới mức viết thư cho Wand Records, hãng chịu trách nhiệm thu âm, để hỏi “liệu -mặc dù ca từ được dùng để ghi âm không có gì đáng để phàn nàn – đã có động cơ không chính đáng nào từ phía ca sĩ… trong việc làm cho bản thu trở nên khó hiểu tới mức phát sinh các báo cáo rằng nó mang nội dung tình ái”.

Vô ích! Sau 18 tháng kiên nhẫn, FBI phải bỏ cuộc.

Nhưng cuộc điều tra này đã chỉ ra một thực tế khác: Louie Louie phản ánh những mong muốn của thời đại mà rất nhiều khán giả, trong đó có cả các bậc cha mẹ và nhân viên điều tra, muốn được nghe. Thành viên nhóm vận động vì phụ nữ Flint Junior Woman đã viết một lá thư logic đáng ngưỡng mộ gửi Hoover rằng: Chẳng quan trọng là Ely đã thật sự hát gì bởi “mọi thanh niên ở đất nước này đều nghe thấy những từ tục tĩu không có trong lời gốc”.

Thật sự! Vào cuối năm 1963 đó, 1 ca khúc nhạc chế mang tên Dominique đã thống trị Billboard. The Beatles cũng chỉ đợi vài tháng nữa để đạt được quán quân Billboard đầu tiên của họ với I Want To Hold Your Hand – một ca khúc mà ai cũng biết là hát về điều gì.

Kể từ bản của The Kingsmen, Louie Louie tái xuất trên nhiều phim và quảng cáo. Từ hit, nó trở thành văn hóa. Khi bán loạt ca khúc với giá 750 USD, Berry nghĩ mình đã làm được giá tốt. Không đời nào anh nghĩ nó có thể tạo ra nhiều triệu đô như thế.

“Louie Louie” phiên bản không hiểu gì của The Kingsmen:

Ngày Quốc tế Louie Louie

Louie Louie của The Kingsmen được phát hành vào tháng 6/1963. Ban đầu, doanh số của nó thấp thảm hại đến mức The Kingsmen dự định tan rã. Tuy nhiên, sau “sự cố” của DJ Arnie Ginsburg, tới cuối năm 1963, dân tình lùng sục mua đĩa, đẩy Louie Louie lên tới No.2 Billboard. Tuy nhiên, ở ngay trên đỉnh cao này, The Kingsmen lại xảy ra lục đục khi Ely tranh chấp với Lynn Easton – chính tay trống đã để lại câu tục tĩu thật sự duy nhất trong Louie Louie mà FBI phớt lờ.

Tuy vậy, di sản họ để lại vẫn là vô cùng lớn với rất nhiều bản cover sau đó, kéo dài từ thập niên 1960 tới nay. Không chỉ được bật ở mọi bữa tiệc tùng nóng bỏng, Louie Louie còn xuất hiện trong danh sách dài các bộ phim, trở thành một phần di sản văn hóa.

Louie Louie có hẳn lễ hội âm nhạc, lễ diễu hành và tác phẩm điêu khắc mang tên mình. Trên thế giới thậm chí còn có Ngày Quốc tế Louie Louie do Hiệp hội ủng hộ Louie Louie, Hội đề cao âm nhạc và người hâm mộ Louie Louie tổ chức với nhiều sự kiện.

Với tầm ảnh hưởng không thể chối bỏ, Louie Louie được vinh danh ở những nơi trang trọng nhất như Đại sảnh danh vọng Rock and Roll, Đại sảnh danh vọng Grammy, Đài phát thanh công cộng quốc gia, Quỹ Nghệ thuật quốc gia, Hiệp hội Ghi âm Mỹ. Ca khúc được Rolling Stone xếp thứ 54 trong danh sách 500 Ca khúc vĩ đại nhất mọi thời đại.